کاشکسیا چیست؟

کاشکسیا (تلفظ می‌شود kuh-KEK-see-uh) یک اختلال “هدر رفتن” است که باعث کاهش شدید وزن و تحلیل عضلانی می‌شود و می‌تواند شامل کاهش چربی بدن نیز باشد. این سندرم افرادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد که در مراحل پایانی بیماری‌های جدی مانند سرطان، HIV یا ایدز، COPD، بیماری کلیوی و نارسایی احتقانی قلب (CHF) هستند.

اصطلاح “کاشکسیا” از کلمات یونانی “kakos” و “hexis” گرفته شده است که به معنای “وضعیت بد” است.

یکی از تفاوت‌های کاشکسیا (Cachexia) با سایر انواع کاهش وزن، عدم ارادی بودن آن است. افرادی که به آن مبتلا می‌شوند، وزن خود را به طور ارادی کاهش نمی‌دهند، زیرا سعی می‌کنند با رژیم غذایی یا ورزش به اندازه مطلوب درآیند. آنها به دلایل مختلف وزن کم می‌کنند، مثلاً به دلیل کمتر خوردن غذا. در همان زمان، متابولیسم آنها تغییر می‌کند که باعث می‌شود بدن آنها بیش از حد عضله را تجزیه کند. هم التهاب و هم مواد ایجاد شده توسط تومورها می‌توانند بر اشتها تأثیر بگذارند و باعث شوند بدن سریعتر از حد معمول کالری بسوزاند.

محققان بر این باورند که کاشکسیا بخشی از پاسخ بدن به مبارزه با بیماری است. برای دریافت انرژی بیشتر برای سوخت مغز در زمانی که ذخایر غذایی کم است، بدن ماهیچه‌ها و چربی‌ها را تجزیه می‌کند.

فرد مبتلا به کاشکسیا به سادگی وزن کم نمی‌کند. آنها به قدری ضعیف و شکننده می‌شوند که بدنشان در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیر می‌شود و این باعث می‌شود احتمال مرگ به دلیل شرایطشان افزایش یابد. صرف دریافت غذا یا کالری بیشتر برای معکوس کردن کاشکسیا کافی نیست.

کاشکسیا (Cachexia) چیست؟
کاشکسیا (Cachexia) یک وضعیت بدنی پیچیده است که به عنوان پاسخی به بیماری‌های مزمن و جدی مانند سرطان، ایدز، بیماری قلبی، بیماری کلیوی و بیماری‌های التهابی عمومی رخ می‌دهد. در این وضعیت، بدن به طور غیرارادی و با کاهش وزن شدید و تحلیل عضلانی همراه است.

کاشکسیا می‌تواند تأثیر مخربی بر روی کیفیت زندگی فرد و نتایج درمانی داشته باشد. افراد مبتلا به کاشکسیا معمولاً با عدم اشتها، خستگی شدید، ضعف عمومی، کاهش عملکرد جسمانی و افزایش آسیب‌پذیری در برابر عفونت‌ها روبرو می‌شوند.

علت دقیق کاشکسیا هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تعدادی از عوامل مرتبط با آن شامل التهاب مزمن، تغییرات متابولیکی، عدم تعادل بین سیستم ایمنی و عملکرد بدن در مصرف و تجزیه مواد غذایی است.

علاوه بر کاهش وزن و تحلیل عضلانی، کاشکسیا می‌تواند به تغییرات دیگری در بدن منجر شود، از جمله کاهش بیش از حد چربی بدن، کاهش جریان خون، تغییرات در ترکیب بدن، کاهش استحکام استخوان و تخریب ماهیچه‌ها.

مدیریت کاشکسیا معمولاً شامل ترکیبی از تغذیه مناسب، فعالیت بدنی، مداخلات دارویی و درمان بیماری اصلی است. هدف از درمان کاشکسیا، حفظ عملکرد بدن، بهبود کیفیت زندگی و افزایش بقاست.

البته، مهم است که هر فرد مبتلا به کاشکسیا تحت نظر یک تیم درمانی متخصص قرار گیرد تا برنامه درمانی مناسب برای وضعیت خاص خود تدوین شود.

چگونه می‌توانم بفهمم آیا من به کاشکسیا مبتلا هستم یا خیر؟
شناختن نشانه‌ها و علائم کاشکسیا می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید آیا شما به این وضعیت مبتلا هستید یا خیر. اگر شما نگرانی در این زمینه دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص صحیحی دریافت کنید و برنامه درمانی مناسب را برای شما تدوین کنند.

در هر صورت، در زیر نشانه‌ها و علائمی که معمولاً در افراد مبتلا به کاشکسیا دیده می‌شود، آورده شده است:

۱. کاهش وزن ناخواسته: اگر وزن شما به طور مداوم کاهش می‌یابد و شما از روش‌هایی مانند تغییر رژیم غذایی یا ورزش برای کاهش وزن استفاده نمی‌کنید، ممکن است کاشکسیا در دستگیرتان باشد.

۲. تحلیل عضلانی: افت قابل توجهی در حجم عضلات بدن، به ویژه در ناحیه های مهم مانند بازوها، پاها و شکم، می‌تواند نشانه کاشکسیا باشد.

۳. کاهش قدرت و استقامت: اگر قدرت و استقامت شما به طور ناگهانی کاهش یابد و شما برای انجام فعالیت‌های روزمره به سختی بیشتری احتیاج دارید، ممکن است کاشکسیا دلیل این تغییرات باشد.

۴. خستگی و ضعف عمومی: افراد مبتلا به کاشکسیا معمولاً احساس خستگی شدید و ضعف عمومی می‌کنند، حتی بدون انجام فعالیت شدید.

۵. عدم اشتها: کاشکسیا می‌تواند باعث کاهش اشتها و عدم تمایل به مصرف غذا شود.

۶. تغییرات در ترکیب بدن: افزایش اندک چربی در بدن همراه با کاهش حجم عضلات، می‌تواند نشانه کاشکسیا باشد.

۷. تغییرات در حالت روحی: افراد مبتلا به کاشکسیا ممکن است احساس ناراحتی روحی، افسردگی یا اضطراب کنند.

دسته‌بندی‌های کاشکسی
کاشکسیا معمولاً در سه دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شود: کاشکسیا مرتبط با سرطان، کاشکسیا مرتبط با بیماری‌های التهابی، و کاشکسیا مرتبط با بیماری‌های مزمن غیرالتهابی. این دسته‌بندی‌ها بر اساس علت اصلی کاشکسیا صورت می‌گیرد. در هر دسته، عوامل و مکانیسم‌های مختلفی ممکن است نقش داشته باشند.

۱. کاشکسیا مرتبط با سرطان: این نوع کاشکسیا در افراد مبتلا به سرطان رخ می‌دهد. علل مرتبط با کاشکسیا در سرطان شامل فرایندهای التهابی، افزایش استهلاک انرژی و کاهش مصرف غذا، تغییرات هورمونی و تأثیر مستقیم سلول‌های سرطانی بر سیستم ایمنی و متابولیسم بدن است.

۲. کاشکسیا مرتبط با بیماری‌های التهابی: این نوع کاشکسیا معمولاً در بیماری‌های التهابی مانند بیماری روده التهابی، بیماری کرون و آرتریت روماتوئید رخ می‌دهد. التهابات مزمن در این بیماری‌ها منجر به تغییرات متابولیکی، کاهش اشتها، تخریب عضلات و اختلال در تولید و سازش مواد مغذی می‌شود.

۳. کاشکسیا مرتبط با بیماری‌های مزمن غیرالتهابی: این نوع کاشکسیا ممکن است در بیماری‌های مانند بیماری قلبی، بیماری کلیوی، بیماری‌های تنفسی مزمن (مانند بیماری مزمن انسدادی ریه) و بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر رخ دهد. علل اصلی کاشکسیا در این بیماری‌ها عموماً عدم توازن انرژی، تغییرات هورمونی، استرس اکسیداتیو و عدم توازن بین سیستم ایمنی و التهابی، و تأثیر غیرمستقیم بیماری بر فعالیت‌های روزمره و مصرف غذا می‌باشد.

مهم است به خاطر داشته باشید که این دسته‌بندی‌ها نشانه‌های تجمیعی برای کاشکسیا هستند و برای تعیین دقیق نوع کاشکسیا و علت آن، نیاز به ارزیابی توسط پزشک خواهید داشت. پزشک شما به عنوان متخصص، بر اساس تاریخچهبیماری و آزمایش‌های تشخیصی، معاینه فیزیکی و سایر معیارهای تشخیصی، دسته‌بندی دقیق‌تری از کاشکسیا را مشخص خواهد کرد و برنامه درمانی مناسب را تعیین خواهد کرد.

آیا کاشکسیا قابل درمان است؟
کاشکسیا یک وضعیت پیچیده است و درمان آن وابسته به علت اصلی و شدت آن است. به طور کلی، هدف درمان کاشکسیا شامل مدیریت علل اصلی، بهبود تغذیه، افزایش وزن، افزایش عضلات، و بهبود کیفیت زندگی بیمار می‌باشد.

درمان کاشکسیا ممکن است شامل موارد زیر باشد:

۱. تغذیه مناسب: معمولاً بیماران کاشکسیا نیاز به مصرف کالری و پروتئین بیشتری دارند. تغذیه مناسب و توصیه‌های غذایی از جمله مصرف مواد غذایی با ارزش غذایی بالا، مصرف مکمل‌های غذایی، و ممکن است تجویز مکمل‌های پروتئینی وریدی در موارد شدید باشد.

۲. تمرین و فیزیوتراپی: تمرینات مقاومتی و فیزیکی منظم می‌تواند به افزایش عضلات و قدرت بدن کمک کند. برنامه تمرینی باید با توجه به وضعیت بیمار تنظیم شود و ممکن است به همراه فیزیوتراپی جهت بهبود عملکرد عضلانی و حرکتی بیمار استفاده شود.

۳. مدیریت علل اصلی: درمان بیماری اساسی که منجر به کاشکسیا شده است، می‌تواند به بهبود وضعیت کاشکسیا کمک کند. برای مثال، درمان سرطان، بهبود عملکرد قلبی، مدیریت بیماری‌های التهابی و مزمن، و غیره.

۴. مشاوره روانشناختی و حمایت اجتماعی: کاشکسیا می‌تواند تأثیرات روحی و روانی منفی بر بیماران داشته باشد. مشاوره روانشناختی و حمایت اجتماعی می‌تواند بهبود روانشناختی و کیفیت زندگی بیمار را ارتقا دهد.

همچنین، در برخی موارد، استفاده از داروها مانند مکمل‌های غذایی، استروئیدها، ترکیبات تحریک کننده اپتیت، و داروهای ضدالتهابی ممکن است در مدیریت کاشکسیا مورد استفاده قرار بگیرند. اما همچنان نکته مهم این است که درمان کاشکسیا باید با توجه به وضعیت و نیازهای هر بیمار به صورت فردی تعیین شود. مشاوره و همکاری با تیم درمانی متخصص، از جمله پزشکان، تغذیتاکنون روی درمان کاشکسیا تحقیقات و تلاش‌های زیادی صورت گرفته است، اما هنوز درمان جایگزین کامل و یکسان برای کاشکسیا وجود ندارد. در بسیاری از موارد، درمان کاشکسیا بر اساس مدیریت علل اصلی و بهبود تغذیه بیمار صورت می‌پذیرد.

سندرم بی اشتهایی کاشکسی در هنگام سرطان چیست؟
سندرم بی‌اشتهایی کاشکسی (Cachexia) یک وضعیت فزاینده و مزمن است که به طور معمول در بیماران سرطانی رخ می‌دهد. این وضعیت با کاهش وزن، از دست دادن عضلات، خستگی شدید، ضعف سیستم ایمنی، و کاهش کیفیت زندگی همراه است. سندرم بی‌اشتهایی کاشکسی به طور مستقل از میزان مصرف غذا و تغذیه نامناسب بروز می‌کند و به علت تغییرات متابولیکی و التهابی در بدن بیمار مرتبط است.

به طور کلی، سندرم بی‌اشتهایی کاشکسی به دلیل عوامل چندگانه ایجاد می‌شود که شامل موارد زیر می‌باشد:

۱. عوامل التهابی: در بیماران سرطانی، وجود تومورها و تجمع سلول‌های سرطانی می‌تواند منجر به تولید عوامل التهابی شود. این عوامل التهابی باعث تغییرات در سیستم ایمنی بدن و تولید سایتوکین‌های التهابی می‌شوند که به نوبه خود می‌توانند به سندرم بی‌اشتهایی کاشکسی منجر شوند.

۲. افزایش استهلاک انرژی: سرطان می‌تواند باعث افزایش استهلاک انرژی در بدن شود. تومورها معمولاً نیاز به انرژی زیادی دارند و باعث افزایش تجزیه مواد غذایی و چربی‌ها در بدن می‌شوند که منجر به کاهش وزن و عضلات می‌شود.

۳. اختلال در میزان مصرف و جذب غذا: برخی از بیماران سرطانی ممکن است به دلیل تغییرات در طعم و بوی غذا، تهوع و استفراغ، درد و سایر عوامل، نتوانند به میزان کافی غذا مصرف کنند. علاوه بر این، سرطان می‌تواند باعث اختلال در جذب مواد غذایی در دستگاه گوارش شود.

۴. تأثیرات شیمی درمانی و رادیوتراپی: برخی از درمان‌های سرطان مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی می‌تواند تأثیرات جانبی نامطلوبی مانند تهوع، استفراغ، تغییرات طعم، خستگی و سایر عوارض را در بیماران ایجاد کند که می‌تواند به کاهش اشتها و تغییرات تغذیه منجر شود.

پیشگیری از کاشکسی
پیشگیری از سندرم بی‌اشتهایی کاشکسی در بیماران سرطانی می‌تواند بهبود کیفیت زندگی و نتایج درمانی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. این مسائل را می‌توان با رعایت راهکارهای زیر بهبود بخشید:

۱. تغذیه مناسب: مراقبت‌های تغذیه‌ای می‌تواند به کاهش خطر بروز کاشکسی کمک کند. بیماران سرطانی باید تغذیه سالم و تغذیه‌ای تنوع‌بخش داشته باشند. رژیم غذایی غنی از پروتئین، کالری، چربی‌های سالم و مواد مغذی ضروری مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد توصیه است. همچنین، تقسیم وعده‌های غذایی به وعده‌های کوچک‌تر و مکررتر در طول روز می‌تواند کمک کند. در برخی موارد، استفاده از مکمل‌های غذایی نیز توصیه می‌شود.

۲. مداخلات تغذیه‌ای زودهنگام: در برخی موارد، ممکن است نیاز به مداخلات تغذیه‌ای زودهنگام برای جلوگیری از کاشکسی و بهبود وضعیت تغذیه و وزن بیمار وجود داشته باشد. این شامل استفاده از تغذیه مصنوعی، تغذیه وریدی یا تزریق مکمل‌های تغذیه‌ای می‌شود.

۳. مدیریت علائم و عوارض جانبی: درمان علائم و عوارض جانبی درمان سرطان مانند تهوع، استفراغ، درد و اختلالات گوارش می‌تواند بهبودی در اشتها و تغذیه بیمار را به همراه داشته باشد. ممکن است نیاز به استفاده از داروها، روش‌های غیردارویی (مانند تکنیک‌های مدیریت استرس و آرامش) و تغییر در رژیم دارویی باشد.

۴. مداخلات روانشناختی و اجتماعی: حمایت روانشناختی و اجتماعی از بیماران سرطانی می‌تواند در مقابله با کاشکسی مفید باشد. این شامل مشاوره روانشناختی، حمایت از خانواده و شرکت در گروه‌های حمایتی است.

۵. فعالیت بدنی: حفظ سطح فعالیت بدنی مناسب می‌تواند به حفظ عضلات و بهبود اشتها و سیستم ایمنی کمک کند.

چه تغییراتی در رژیم غذایی بیماران سرطانی می‌تواند به کاهش کاشکسی کمک کند؟
تغییراتی در رژیم غذایی بیماران سرطانی می‌تواند به کاهش کاشکسی (سندرم بی‌اشتهایی) کمک کند. در زیر تعدادی از تغییرات مهم که می‌تواند بهبود تغذیه بیماران سرطانی را تحت تأثیر قرار دهد را بررسی می‌کنیم:

۱. مصرف مواد مغذی کافی: بیماران سرطانی باید مطمئن شوند که رژیم غذایی آنها شامل مقدار کافی از مواد مغذی است. این شامل پروتئین، کربوهیدرات، چربی‌های سالم، ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌شود. توصیه می‌شود از منابع غذایی مختلف استفاده کنید و رژیم غذایی تنوع بالایی داشته باشید.

۲. افزایش مصرف پروتئین: پروتئین‌ها برای بهبود تغذیه و حفظ عضلات بسیار حائز اهمیت هستند. بیماران سرطانی باید مقدار پروتئین مصرفی خود را افزایش دهند. منابع پروتئینی مفید شامل گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ، لبنیات، حبوبات و مواد غذایی دیگری مانند توفو و سویا هستند.

۳. مصرف کالری کافی: بیماران سرطانی ممکن است نیاز به کالری بیشتری نسبت به افراد سالم داشته باشند. تلاش کنید کالری مصرفی خود را افزایش دهید. استفاده از مخلوط‌های غذایی با مقادیر بالای کالری و پروتئین (مانند شیک‌های پروتئینی، ترکیبات میوه‌ها و ترکیبات لبنیات) می‌تواند بهبود بخشیده و در مصرف روزانه کالری کمک کند.

۴. تقسیم وعده‌های غذایی: برنامه‌ریزی برای تقسیم وعده‌های غذایی به وعده‌های کوچک‌تر و مکررتر در طول روز می‌تواند کمک کند. این میزان استفاده و هضم غذا را بهبود می‌بخشد و می‌تواند برای بیمارانی که دچار تهوع هستند، مفید باشد.

۵. مصرف مکمل‌های غذایی: در برخی موارد، مصرف مکمل‌های غذایی می‌تواند بهبودی در تغذیه بیماران سرطانی را به همراه داشته باشد.

ورزش یک اقدام پیشگیرانه احتمالی در برابر کاشکسی
ورزش به عنوان یک اقدام پیشگیرانه مهم می‌تواند در کاهش احتمال کاشکسی (ضعف عضلانی و کاهش عملکرد) مفید باشد، از جمله در برابر کاشکسی قلبی. ورزش منجر به قوی‌تر شدن عضلات، افزایش استقامت قلبی و عروقی، و بهبود عملکرد قلب و عروق می‌شود.

مزایای ورزش برای سلامتی قلب و عروق عبارتند از:
۱. تقویت عضله قلب: ورزش منجر به افزایش قدرت و استقامت عضله قلب می‌شود و باعث بهبود گردش خون در سراسر بدن می‌شود.
۲. کاهش فشار خون: ورزش منجر به کاهش فشار خون است و می‌تواند در کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی مانند فشار خون بالا، بیماری عروق کرونر (بلاک عروق قلب) و سکته قلبی مفید باشد.
3. بهبود چربی خون: فعالیت ورزشی باعث افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) و کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسریدها در خون می‌شود، که این مسائل مرتبط با سلامتی قلبی هستند.
۴. کاهش وزن: ورزش به کاهش وزن اضافی کمک می‌کند. اضافه وزن و چاقی عواملی هستند که خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند، بنابراین ورزش می‌تواند در کاهش این خطر مؤثر باشد.

مهم است که قبل از شروع هر برنامه ورزشی، با پزشک خود مشورت کنید، به ویژه اگر شما چنین مشکلاتی مانند بیماری قلبی دارید یا در گروه خطر قرار دارید. پزشک شما می‌تواند برنامه ورزشی مناسب و مطمئن را برای شما توصیه کند.