علت پرخوری | درمان پرخوری
پرخوری یعنی خوردن گذشته از مرز سیری. در حالی که در حال غذا خوردن هستید، تشخیص اینکه چه زمانی باید آن را متوقف کنید ممکن است سخت باشد، به خصوص اگر سریع غذا میخورید یا مشغول چیزهای دیگری هستید.
به طور معمول، بدن شما گرسنگی را با سیگنالهای هورمونی تنظیم میکند. اگر از آخرین باری که خوردهاید مدتی گذشته باشد، سطح هورمونی به نام گرلین در شما افزایش مییابد که باعث گرسنگی شما میشود. بعد از غذا خوردن، هورمون لپتین به شما میگوید سیر شدهاید. پرخوری این سیگنالها را نادیده میگیرد. این امر تعادل هورمونهایی را که گرسنگی ما را تنظیم میکنند بر هم میزند و باعث میشود به جای انرژی، برای لذت غذا بخوریم.
پرخوری (Binge Eating) به عنوان یک اختلال رفتاری خوردن شناخته میشود که در آن فرد در یک بازه زمانی محدود مصرف غذای بسیار زیادی دارد و در این فرایند احساس عقبماندگی، خشم، خجالت و یا تنفر از خود دارد. پرخوری معمولاً باعث کاهش اعتماد به نفس، اضافه وزن، بیماریهای قلبی، دیابت، اختلالات روانی و مشکلات اجتماعی میشود.
علل پرخوری ممکن است متنوع باشد و شامل این موارد میشود:
۱. اختلالات رفتاری خوردن: پرخوری ممکن است به دلیل اختلالات رفتاری خوردن مانند اختلال خوردن بدون ترشح، بلیمیا نروتیکا و اختلالات خوردن مرتبط با مزاج بد ایجاد شود.
۲. اختلالات روانی: پرخوری ممکن است به دلیل اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی، اختلالات وسواسی-جبری و اختلالات نوروتیک ایجاد شود.
۳. شیوع فرهنگی: فرهنگ مصرف غذای فراوان در برخی کشورها و جوامع نیز میتواند عاملی در پرخوری باشد.
۴. مشکلات اجتماعی: پرخوری ممکن است به دلیل مشکلات اجتماعی مانند تنهایی، عدم حمایت خانواده و یا استرس ایجاد شود.
۵. ژنتیک: برخی تحقیقات نشان دادهاند که ژنتیک نیز ممکن است در بروز پرخوری نقش داشته باشد.
۶. داروها: برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب ممکن است باعث افزایش اشتها و پرخوری شوند.
۷. سایر عوامل: برخی عوامل دیگر مانند کمبود خواب، استرس، فشار روانی، عدم فعالیت بدنی و یا تغییرات در شرایط زندگی نیز ممکن است باعث پرخوری شوند.
درمان پرخوری شامل مشاوره روانشناختی، ترک عادت پرخوری، تغذیه سالم و متعادل، ورزش منظم و در برخی موارد مصرف داروها است. بهتر است برای درمان پرخوری به پزشک و یا متخصص تغذیه مراجعه کنید.
عوارض پرخوری چیست؟
پرخوری به عنوان یکی از اختلالات رفتاری خوردن، میتواند عوارض جدی برای سلامتی فرد داشته باشد. برخی از این عوارض شامل موارد زیر هستند:
۱. اضافه وزن و چاقی: پرخوری معمولاً باعث افزایش وزن و چاقی شدید میشود که میتواند به بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی، فشار خون بالا و سایر بیماریهای مزمن منجر شود.
۲. مشکلات گوارشی: پرخوری ممکن است باعث ایجاد مشکلات گوارشی مانند درد شکم، تورم شکم، زخم معده و روده، عفونتهای رودهای و اسهال شود.
۳. اختلالات روانی: پرخوری ممکن است باعث بروز اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات وسواسی-جبری و اختلالات خوردن شود.
۴. مشکلات اجتماعی: پرخوری ممکن است باعث افزایش تنهایی، عدم رضایت از خود و بیانگیزگی شود.
۵. بیماریهای مزمن: پرخوری ممکن است باعث بروز بیماریهای مزمن مانند دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی، فشار خون بالا و یا بیماریهای روانی شود.
۶. مشکلات رابطهای: پرخوری ممکن است باعث بروز مشکلات رابطهای مانند مشکلات خانوادگی، مشکلات در روابط دوستانه و یا مشکلات در رابطه با همکاران شود.
به طور کلی، پرخوری میتواند عوارض جدی برای سلامتی فرد داشته باشد و بهتر است برای درمان این اختلال به پزشک و یا متخصص تغذیه مراجعه کنید.
ممکن است باعث افزایش چربی اضافی بدن شود
تعادل کالری روزانه شما بر اساس میزان کالری مصرفی در مقابل تعداد کالری که میسوزانید تعیین میشود.هنگامی که شما بیش از آنچه که کالری مصرف میکنید مواد غذایی می خورید ، به عنوان کالری مازاد شناخته میشود. بدن شما ممکن است این کالریهای اضافی را به عنوان چربی ذخیره کند.پرخوری ممکن است به ویژه برای ایجاد چربی اضافی بدن یا چاقی مشکل ساز باشد زیرا کالری بسیار بیشتری از آنچه نیاز دارید مصرف میکنید
برای جلوگیری از افزایش چربی اضافی، سعی کنید قبل از مصرف غذاهای کربوهیدرات و چربی بیشتر، پروتئینهای بدون چربی و سبزیجات غیر نشاستهای مصرف کنید.پرخوری ارتباط نزدیکی با چربی اضافی بدن و چاقی دارد زیرا بدن شما کالری اضافی دریافت میکند. برای جلوگیری از افزایش چربی، روی پروتئینهای بدون چربی و سبزیجات غیر نشاستهای در وعدههای غذایی تمرکز کنید.
تنظیم گرسنگی را مختل میکند
دو هورمون اصلی بر تنظیم گرسنگی تأثیر میگذارند – گرلین که اشتها را تحریک میکند و لپتین که اشتها را سرکوب میکند وقتی برای مدتی غذا نخوردهاید، سطح گرلین افزایش مییابد. سپس، پس از خوردن غذا، سطح لپتین به بدن شما میگوید که سیر است.با این حال، پرخوری ممکن است این تعادل را مختل کند.خوردن غذاهای سرشار از چربی، نمک یا قند باعث ترشح هورمونهای احساس خوب مانند دوپامین میشود که مراکز لذت را در مغز شما فعال میکند با گذشت زمان، بدن شما ممکن است این احساسات لذت را با غذاهای خاصی مرتبط کند که چربی و کالری بالایی دارند.
اختلال در این هورمونها ممکن است باعث چرخه دائمی پرخوری شود.شما میتوانید با تقسیم کردن برخی از غذاهای دارای حس خوب و خوردن آنها با سرعت کمتر، این تاثیر را خنثی کنید تا بدنتان سیری خود را ثبت کند.
پرخوری مزمن ممکن است بر هورمونهایی که سیری و گرسنگی را کنترل میکنند، غلبه کند و تشخیص اینکه بدن شما چه زمانی به غذا نیاز دارد را دشوار میکند.
خطر ابتلا به بیماری را افزایش میدهد
در حالی که پرخوری گاه به گاه بر سلامت طولانی مدت تأثیر نمیگذارد، پرخوری مزمن میتواند منجر به چاقی شود.
چاقی، که به عنوان داشتن شاخص توده بدنی (BMI) 30 یا بالاتر تعریف میشود، یکی از خطرات اصلی برای سندرم متابولیک است. این دسته از شرایط شانس ابتلا به بیماری قلبی و سایر مشکلات سلامتی مانند دیابت و سکته را افزایش میدهند
شاخصهای سندرم متابولیک شامل سطوح بالای چربی در خون، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین و التهاب است
مقاومت به انسولین ارتباط نزدیکی با پرخوری مزمن دارد، این مشکل زمانی ایجاد میشود که قند اضافی در خون توانایی هورمون انسولین را برای ذخیره قند خون در سلولهای شما کاهش میدهد.اگر مقاومت به انسولین کنترل نشود، ممکن است منجر به دیابت نوع ۲ شود.شما میتوانید با اجتناب از کالری بالا، غذاهای فرآوری شده، خوردن مقدار زیادی سبزیجات غنی از فیبر و تعدیل اندازه کربوهیدراتها، خطر ابتلا به این شرایط را کاهش دهید.
چه عاملی باعث پرخوری میشود؟
پرخوری به عنوان یکی از اختلالات رفتاری خوردن، ممکن است به دلیل عوامل متعددی ایجاد شود که به شرح زیر میباشد:
۱. عوامل روانی: افرادی که با اضطراب، افسردگی یا تنش روانی روبرو هستند، ممکن است به خوردن بیش از حد روی آورده و به پرخوری مبتلا شوند.
۲. فشار روانی: فشارهای روانی مانند مشکلات مالی، خانوادگی، شغلی و مسائل دیگر ممکن است باعث افزایش تمایل به خوردن بیش از حد و پرخوری شوند.
۳. اختلالات رفتاری خوردن: برخی افراد ممکن است به دلیل اختلالات رفتاری خوردن مانند بلیمیا، اختلال خوردن بدون ترشح و یا اختلال خوردن مرتبط با مزاج بد به پرخوری بیش از حد دچار شوند.
۴. فرهنگ و محیط: فرهنگ و محیطی که خوراکیهای فراوان و پرکالری به عنوان غذای اصلی مصرف میشود، ممکن است باعث افزایش تمایل به پرخوری شود.
۵. ژنتیک: برخی از دانشمندان معتقدند که ژنتیک نیز ممکن است در بروز پرخوری نقش داشته باشد.
۶. مصرف بعضی داروها: برخی داروها مانند ضدافسردگی و ضداضطراب ممکن است باعث افزایش تمایل به خوردن بیش از حد و پرخوری شوند.
به طور کلی، پرخوری به علت عوامل مختلفی ممکن است ایجاد شود و برای درمان آن، بهتر است به پزشک و یا متخصص تغذیه مراجعه کنید.
دلایل زیادی برای پرخوری وجود دارد، برخی به خود غذاها و برخی دیگر به علت یا زمان خوردن ما مربوط میشود. دلایل پرخوری عبارتند از:
غذا خوردن احساسی
به احتمال زیاد در مواقع استرس غذا میخورید، یا اگر روحیه بدی دارید، خسته، بی حوصله یا غمگین هستید به سراغ مواد غذایی می روید. خوردن باعث ترشح اندورفین در مغز میشود که هورمونهای احساس خوب هستند. بنابراین، غذا خوردن برای بسیاری از افراد احساس خوبی دارد. این کاری است که میتوانیم زمانی که احساس خستگی یا فرسودگی میکنیم انجام دهیم . وقتی غذا میخوریم چون احساس خوبی دارد، و نه لزوماً به دلیل گرسنگی، احتمال پرخوری بیشتر میشود.
غذاهای بسیار فرآوری شده
فرآوری و طعمهای اضافه شده شما را تشویق میکند که برای لذت غذا بخورید و حتی زمانی که گرسنه نیستید به خوردن ادامه دهید.
زمان
پرخوری در عصرها رایج است، زمانی که شما بیشتر غذا میخورید زیرا احساس خوبی دارد و نه فقط به این دلیل که بدن شما به انرژی نیاز دارد.
موقعیتهای اجتماعی– در تعطیلات، برای رویدادهای ورزشی و برای ارتباط با خانواده و دوستان افراد دور هم جمع می شوند و به طبع مواد غذایی مختلف مصرف میکنند. در موقعیتهای اجتماعی، ممکن است حواستان پرتتریا عصبیتر باشید یا در حالی که دیگران در حال غذا خوردن هستند، برای خوردن فشار احساس کنید، حتی اگر دیگر گرسنه نباشید.
دارو ها
برخی از داروها میتوانند باعث شوند کمتر متوجه شوید که چه زمانی سیر شدهاید. اگر بعد از تغییر دارو متوجه پرخوری شدید با پزشک خود صحبت کنید.
چگونه میتوان از پرخوری اجتناب کرد؟
برای اجتناب از پرخوری و کنترل میزان مصرف غذا، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
۱. برنامهریزی مصرف غذا: برنامهریزی مصرف غذا به شما کمک میکند تا میزان مصرف غذای خود را کنترل کنید و از پرخوری جلوگیری کنید. برای این منظور، میتوانید روزانه ۳ وعده غذای اصلی و ۲ وعده میانوعده مصرف کنید.
۲. استفاده از غذاهای پر برگها: غذاهای پر برگها مانند سبزیجات، سالاد و سبزه میتوانند به شما کمک کنند تا سریعتر سیر شوید و از مصرف غذا بیشتری جلوگیری کنید.
۳. تمرکز بر غذا: هنگام مصرف غذا، بهتر است تمرکز خود را بر روی غذا و لذت بردن از آن داشته باشید. برای این منظور، میتوانید غذا را با آرامش مصرف کرده و هنگام جویدن غذا، آن را به طور کامل جویده و نوش جان کنید.
۴. انتخاب غذاهای سالم: انتخاب غذاهای سالم و خوشمزه، میتواند به شما کمک کند تا از پرخوری جلوگیری کنید. برای مثال، میتوانید از غذاهای پر پروتئین و فیبر مانند گوشت سفید، ماهی، حبوبات، سبزیجات و میوهها استفاده کنید.
۵. تمرین و ورزش: تمرین و ورزش میتواند به شما کمک کند تا از پرخوری جلوگیری کنید. برای مثال، میتوانید قبل از مصرف غذا، تمرینات سبکی انجام دهید تا احساس گرسنگی و تشنگی داشته باشید و به طور معقولی غذا مصرف کنید.
در کل، از این روشها میتوانید برای کنترل پرخوری و مصرف بهتر غذا استفاده کنید. همچنین، بهتر است در صورت نیاز، با پزشک و یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
اگرچه پرخوری گاه به گاه رایج است، اما میتواند نحوه تنظیم گرسنگی بدن را تغییر دهد و منجر به افزایش وزن ناخواسته شود. یکی از دلایل اصلی پرخوری ما این است که احساس خوبی دارد. بنابراین، انجام کارهای بیشتر که باعث میشود احساس خوبی داشته باشید و در حال غذا خوردن نیستند، ممکن است کمک کند. مراقبت از خود را خوب تمرین کنید: بدن خود را حرکت دهید، به اندازه کافی بخوابید (اما نه زیاد) و شبکههای اجتماعی را محدود کنید.
موارد دیگری که ممکن است به شما در جلوگیری از پرخوری کمک کند عبارتند از:
از غذاهای نمکی که میل شما به شیرینی جات را افزایش میدهد خودداری کنید.
بشقاب خود را با سبزیجات پر کنید که حاوی فیبر بیشتری هستند و سرعت غذا خوردن شما را کاهش میدهند.
سطوح استرس خود را مدیریت کنید. هورمونهای استرس میتوانند بر هورمونهای گرسنگی و سیری غلبه کنند.
آهسته غذا بخورید اگر کمی صبر کنید ، ممکن است قبل از اینکه بشقاب خود را تمام کنید متوجه سیری خود شوید.
با حوصله غذا بخورید محرکها و انگیزههای خود را برای خوردن بشناسید .
ورزش منظم داشته باشید. ورزش منبع جایگزین اندورفین است.
آیا پرخوری میتواند شما را بیمار کند؟
بله، پرخوری میتواند باعث بروز بسیاری از مشکلات سلامتی شود. خوردن زیاد میتواند منجر به چاقی، بیماری قلبی، دیابت، فشار خون بالا و سایر مشکلات جدی سلامتی شود. علاوه بر این، خوردن زیاد میتواند باعث سیستم گوارشی شما نیز شده و مشکلات گوارشی شامل سوء هاضمه، اسهال و یا یبوست را تشدید کند. به همین دلیل بهتر است مصرف غذا را در مقدار مناسب و صحیح انجام دهید.
آیا پرخوری باعث افزایش وزن میشود؟
بله، پرخوری میتواند باعث افزایش وزن شود. خوردن بیش از حد غذا به مصرف کالری بیشتر از نیاز بدن منجر میشود و این اضافه کالری ها به صورت چربی در بدن ذخیره میشود. با اینکه تحرک بدنی هم باید در نظر گرفته شود، اما اگر مصرف کالری بیش از حد بود، این امر به سختی قابل جبران است و باعث چاقی و افزایش وزن میشود. به همین دلیل، توصیه میشود که مقدار غذایی که میخورید را کنترل کرده و در محدوده مناسبی نگه دارید تا وزن شما در کنترل باشد.
پرخوری یک یا دو بار در سال نباید باعث افزایش وزن پایدار شود. اما اگر پرخوری به یک الگو تبدیل شود،سبب افزایش وزن می شود هنگامی که از پرخوری احساس ناراحتی میکنید،خودتان را سرزنش نکنید. کمی ورزش کنید و کمی آب بنوشید. و کالری دریافتی خود را در روز بعد به شدت کاهش ندهید. وقتی گرسنه هستید – با هوشیاری غذا بخورید.
چرا پرخوری باعث احساس خستگی میشود؟
پرخوری میتواند باعث احساس خستگی شود زیرا بدن شما برای هضم و جذب غذا نیاز به انرژی بالا دارد. وقتی که شما بیش از حد غذا میخورید، بدن شما برای هضم و جذب آن زیادی تلاش میکند و برای این کار در مقابل گرفتن انرژی بیشتر از غذا، انرژی بیشتری مصرف میکند. این باعث میشود که بدن شما به سمت استراحت بیشتر منتقل شود و احساس خستگی و کاهش انرژی کنید. علاوه بر این، پرخوری میتواند باعث افزایش سطح قند خون شما شود که نیز باعث کاهش انرژی و احساس خستگی میشود. به همین دلیل، توصیه میشود که میزان غذایی را که میخورید کنترل کنید تا احساس خستگی نکنید و انرژی کافی برای فعالیتهای روزمره داشته باشید.
پرخوری باعث میشود بدن شما سخت تر کار کند و جریان خون را از سایر اندامها به سمت دستگاه گوارش شلوغ شما هدایت کند. این امرباعث میشود شما احساس خستگی کنید. غذاهایی که ما بیش از حد میخوریم نیز دارای کربوهیدرات بیشتری هستند که میتواند باعث افزایش قند و به دنبال آن کاهش قند شود.
اگر بیش از حد غذا میخورید، احساس شرمندگی یا سرزنش به شما کمک نمیکند که احساس بهتری داشته باشید. به یاد داشته باشید که پرخوری امری رایج است. ممکن است برای چند ساعت احساس بدی داشته باشید و مهم است که تا زمانی که سیستم گوارش شما کار میکند با خودتان مهربان باشید. کارهایی وجود دارد که میتوانید برای کمک به هضم غذا انجام دهید. مثلا:
قدم زدن. ورزش متوسط میتواند به کاهش گاز و تنظیم قند خون شما کمک کند.
هیدراته بمانید. سیستم گوارش شما برای پردازش بار اضافی به آب بیشتری نیاز دارد.
دمنوشهای گیاهی مانند نعناع، بابونه و زنجبیل میتوانند به هضم غذا و کاهش گاز کمک کنند.
مصرف یک آنتی اسید بدون نسخه ممکن است به تسکین سوزش سر دل یا سوء هاضمه کمک کند.
عوارض / عوارض جانبی آنتی اسیدها
عوارض جانبی احتمالی آنتی اسیدها عبارتند از:
یبوست.
اسهال
تغییر در رنگ مدفوع شما
چگونه استرس را بدون پرخوری کاهش دهیم؟
استرس میتواند عاملی برای افزایش تمایل به پرخوری باشد، اما با انجام تکنیکهای مدیریت استرس، میتوانید از پرخوری جلوگیری کنید و استرس را کاهش دهید. برخی از تکنیکهای مدیریت استرس عبارتند از:
۱. تمرین تنفس عمیق: با تمرین تنفس عمیق، میتوانید استرس را کاهش داده و از پرخوری جلوگیری کنید. برای انجام این تمرین، نفس خود را به طور آرام و عمیق وارد کنید و آن را به طور کامل خارج کنید.
۲. تمرینات ورزشی: تمرینات ورزشی میتوانند به شما کمک کنند تا استرس را کاهش داده و از پرخوری جلوگیری کنید. با انجام تمرینات ورزشی، هورمونهای خوشاخلاقی بدن شما افزایش مییابند و احساس خوبی به شما دست میدهند.
۳. تمرینات روانشناختی: تمرینات روانشناختی مانند مدیتیشن و یوگا میتوانند به شما کمک کنند تا استرس را کاهش داده و از پرخوری جلوگیری کنید.
۴. خواب کافی: خواب کافی و به موقع میتواند به شما کمک کند تا استرس را کاهش داده و از پرخوری جلوگیری کنید. برای این منظور، سعی کنید هر شب حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب کنید.
۵. مدیریت زمان: مدیریت زمان میتواند به شما کمک کند تا استرس را کاهش داده و از پرخوری جلوگیری کنید. برای مدیریت زمان، بهتر است برنامهریزی کافی داشته باشید و وقت خود را به طور موثر تر استفاده کنید.
با انجام این تکنیکها و استفاده از راهکارهای مدیریت استرس، میتوانید از پرخوری جلوگیری کنید و استرس خود را کاهش دهید. همچنین، در صورت نیاز، بهتر است با پزشک و یا متخصص تغذیه مشورت کنید.