کنترل و پیشگیری از کرونا با مصرف زینک

فواید استفاده از مکمل ها برای پیشگیری و کاهش مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ مورد بحث زیادی قرار گرفته است. بسیاری از پزشکان در روزهای اولیه همه گیری کووید-19 شروع به تجویز مکمل کردند. منطق آنها افزایش و ارتقای سیستم ایمنی در افراد با سابقه استفاده از مکمل ها با توجه به اطلاعات اندک در مورد بهترین نحوه درمان این عفونت جدید بود. اما در استفاده سرخود این مکمل ها خطرات قابل توجهی وجود دارد که باید در نظر گرفت. در این مقاله، استفاده از مکمل زینک در پیشگیری و درمان بیماری کووید-۱۹ بیان شده است.

در ابتدا در مورد زینک و عملکرد آن در بدن و ارتقای سیستم ایمنی بیان می شود. سپس در ادامه در مورد فرایند این مکمل در پیشگیری و کاهش میزان مرگ میر ناشی از کروناویروس (covid-19) توضیح داده خواهد شد.

ضرورت مصرف زینک برای بدن 

حفظ تعادل کافی زینک برای عملکرد طبیعی سیستم های مختلف انسانی ضروری است. زینک بیشتر در ماهیچه ها (60٪)، استخوان ها (30٪) و پوست (5٪)  انسان وجود دارد. همچنین در فرآیند سنتز پروتئین‌های مختلف و در فعال کردن آنزیم‌های لازم برای عملکرد طبیعی سلولی نقش دارد. زینک جذب ویتامین A، E و فولات را تسهیل می کند. کمبود آن با عفونت های بالاتر، بیماری های دژنراتیو، بیماری های دهان و اختلالات رفتاری در انسان همراه است. بسته به سن و جنسیت، مقدار توصیه شده روزانه برای زینک از 2 تا 13 میلی گرم در روز متغیر است، سطح قابل تحمل بالای دریافت زینک 40 میلی گرم در روز توسط موسسه پزشکی (IOM) تعیین شده است.
زینک موجود در قرص‌ها و محلول‌های خوراکی می‌تواند به شکل زینک سولفات، زینک گلوکونات یا زینک استات باشد، که همه شکل های زینک٬ محلول در آب می باشند. پرمصرف ترین شکل آن، زینک سولفات است، اساساً به این دلیل که ارزان ترین زینک ذکر شده است. کارآزمایی‌های بالینی که اثربخشی مکمل های زینک را در مدیریت اسهال ارزیابی کرده‌اند، از این سه شکل زینک استفاده کرده‌اند و هیچ تفاوتی در اثربخشی نشان داده نشده است. بنابراین، اثربخشی آنها یکسان در نظر گرفته می شوند.
گفته می شود افرادی که کمبودهای تغذیه ای دارند باید مکمل دریافت کنند. کمبود زینک نادر نیست و ممکن است به عملکرد ضعیف سیستم ایمنی کمک کند. مکمل زینک (که گاهی بصورت زینک پلاس شناخته می شود) به عنوان یک رویکرد پیشگیرانه برای عفونت ها پیشنهاد شده است زیرا ناکافی بودن و کمبود آن بر 30 درصد از مردم در سراسر جهان تأثیر می گذارد. پس از آهن، زینک فراوان ترین عنصر کمیاب در بدن انسان است.
بنابراین، حتی بدون شواهد خاصی که استفاده از مکمل‌ها را با بهبود افراد مبتلا به کووید-19 مرتبط می‌کند، ممکن است این مکمل‌ها برای افرادی که کمبود آنها مشکوک یا تأیید شده است مناسب باشد. اگر مکمل‌ها را مصرف می‌کنید، رعایت مقادیر توصیه‌شده روزانه مورد نیاز بدنتان بی‌خطر است، مگر اینکه پزشکتان توصیه دیگری کند.

بر اساس شواهد ارائه شده و این واقعیت که مصرف مکمل زینک می تواند مرگ و میر بیماران مبتلا به ذات الریه شدید را کاهش دهد، بررسی تاثیر مکمل زینک بر مرگ و میر COVID-19 جالب است.

آیا شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مکمل ها برای COVID-19 مفید هستند؟

سندرم حاد تنفسی ویروس کرونا  (SARS-CoV) عامل شیوع پنومونی است و بیماری کروناویروس جدید 2019 (COVID-19) نامیده می‌شود. عمدتاً با قطرات تنفسی گسترش می یابد.COVID-19  در دسامبر 2019 ظهور کرد و به عنوان یک بیماری همه گیر در نظر گرفته شد.

اطلاعات موجود نشان می دهد که کمبود زینک با افزایش شدت بیماری کووید-19 مرتبط است. به طوریکه در تجزیه و تحلیل جامع، در بیماران مبتلا به کووید-19 شدید در مقایسه با بیماران غیر شدید، سطوح کروم، کلسیم و مس کل خون بالاتر بود، در حالی که سطوح زینک، منیزیم، منگنز، آهن، سرب کمتر بود.
استفاده زینک ممکن است در پیشگیری و کوتاه کردن دوره عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی نقش داشته باشد. نتایج مطالعه متاآنالیزی٬ که در سال ۲۰۲۲ انجام شد٬ نقش زینک را برای عفونت SARS-CoV-2  تایید کرد زیرا مکمل زینک با نرخ مرگ و میر کمتر در COVID-19 مرتبط بود.

زینک برای به حداقل رساندن شیوع عفونت مرتبط با COVID-19 استفاده می شود. با این حال، مصرف زینک پتانسیل ایجاد یک سپر اضافی در برابر بیماری، احتمالاً با کاهش بار ویروسی و تقویت ایمنی بیماران مبتلا به کووید-۱۹ ٬ را دارد. غلظت بالای زینک درون سلولی می‌تواند RNA پلیمراز وابسته به RNA، آنزیم تکثیر ویروسی اصلی را غیرفعال کند که می‌تواند تکثیر ویروس را کاهش دهد و ممکن است پتانسیل کاهش بار بیماری را داشته باشد.

در کنفرانسی که درفوریه ۲۰۲۱ در مورد بیماری کروناویروس انجمن میکروبیولوژی بالینی و بیماری‌های عفونی اروپا (ESCMID) برگزار شده بود٬ داده‌های تحلیلی گذشته‌نگر را در مورد تأثیر زینک بر مرگ و میر بیماران COVID-19 در بیمارستان ارائه کردند. همچنین در مطالعه ای در اسپانیا٬ از ۲۴۹ بیماران پذیرش شده مورد مطالعه، 8 درصد (21 بیمار) مرگ و میر وجود داشت. محققان دریافتند که سطح پلاسمایی زینک، در بیماران مبتلا به کووید-19 که فوت کردند (43 لیتر در دسی لیتر) نسبت به افرادی که زنده مانده بودند (63.1 لیتر در دسی لیتر) به طور قابل توجهی کمتر بود. پس از تعدیل متغیرهای مختلف، محققان نشان دادند که افزایش زینک پلاسما در هر واحد در زمان پذیرش در بیمارستان منجر به کاهش 7 درصدی خطر مرگ و میر در بیمارستان می‌شود. همچنین، سطح پلاسما کمتر از 50 لیتر در هنگام بستری در بیمارستان با 2.3 برابر افزایش خطر مرگ و میر در بیمارستان در مقایسه با بیماران با سطح زینک پلاسما 50 لیتر در دسی لیتر یا بالاتر همراه بود، که نشان دهنده اهمیت حفظ تعادل کافی زینک می باشد. در مطالعه ایی مشابه، سطح زینک سرم در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از بیماران COVID-19 در مقایسه با افراد سالم نسبتاً پایین بود.

مکانیسم زینک بر پیشگیری و درمان کووید-۱۹

زینک نقش مهمی در تعدیل سیستم ایمنی مانند پاسخ سلول های CD8 T و فعال سازی سلول های T کمکی دارد. زینک یکی از اجزای مهم هورمون تیمولین است. هورمون تیمولین در تمایز سلول های T، بلوغ و فعالیت سلول های کشنده طبیعی (سلول NK) نقش دارد. نقش مهم دیگر زینک تولید IFN-γ، IL-2 و IL-12 با تحریک ماکروفاژها است. IL-12 باعث فعال شدن سلول های سیتوتوکسیک T و سلول های NK می شود. اینها نقش مهمی در تخریب پاتوژن ها دارند. عوامل بیماری زا و کمبود زینک منجر به اختلال در تولید IL-10 (یک سیتوکین ضد التهابی) می شود که بر پاسخ Th1 و عملکرد ماکروفاژها تأثیر می گذارد. علاوه بر این، یون‌های زینک فعالیت RNA پلیمراز کروناویروس را مهار می‌کنند و در کشت سلولی، یونوفورهای زینک می تواند از تکثیر این ویروس جلوگیری کند. بر اساس این شواهد، زینک می تواند به عنوان ظرفیت مهمی در ایمنی ضد ویروسی در نظر گرفته شود. علاوه بر این، مکمل زینک می تواند IL-6 و IL-1 (سیتوکین های التهابی) را کاهش دهد و پاسخ اینترفرون نوع I را افزایش دهد. این می تواند به عنوان یک مکانیسم محافظتی در بیماران COVID-19 در نظر گرفته شود.

نکته مهم در مورد مصرف زینک برای کرونا 

توجه به این نکته مهم است که قبل از مصرف زینک٬ باید از توصیه های پزشکان استفاده کرد٬ تا اثرات نامطلوب احتمالی به حداقل برسد. قرار گرفتن در معرض دوزهای بالای زینک ممکن است باعث اختلالات دستگاه گوارش از جمله تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، درد اپی گاستر، اسهال، سردرد و خستگی شود. مسمومیت مزمن زینک ممکن است شامل بی حالی، کمبود مس و کم خونی شدید فقر آهن باشد. سطوح بیش از حد زینک سیتوتوکسیک است و در مطالعات تجربی نشان داده شده است که باعث مرگ و میر بالاتری می شود. خطر ایجاد عوارض جانبی ممکن است تحمل و استفاده طولانی مدت از زینک را محدود کند.