انواع مختلف سردرد
سردردهای اولیه در اثر تغییرات عروق خونی، اعصاب و مواد شیمیایی در مغز ایجاد می شوند. سردردهای ثانویه ناشی از شرایط دیگری مانند عفونت یا ضربه به سر هستند. علائم شما می تواند به شما کمک کند تا بفهمید چه نوع سردردی را تجربه می کنید.
تشخیص سریع محرک های سردرد
محرک های رایج سردرد عبارتند از:
-
کم آبی بدن
وجود مایعات بسیار کم در بدن می تواند باعث سردرد شود . اگر سردرد شما پس از تعریق، استفراغ یا یک دوره نوشیدن زیاد الکل ظاهر شد، ممکن است به کم آبی بدن مربوط باشد.
-
روشنایی صفحه نمایش
ساعت ها خیره شدن به مانیتور کامپیوتر یا صفحه تلویزیون ، چشمان شما را خسته می کند که می تواند باعث سردرد شود. اگر سردرد شما پس از یک روز کاری سخت شروع شده است، اگر چشمان خود را ببندید یا چند دقیقه از صفحه دور نگاه کنید، باید برطرف شود.
-
الگوهای خوردن و خوابیدن
حذف وعده‌های غذایی ، مغز شما را از قند (گلوکز) که برای کارکرد مؤثر نیاز دارد، محروم می‌کند. بیدار شدن منظم صبح با سردرد می تواند نشانه ای باشد که شما خوب نمی خوابید.
-
هورمون ها
کاهش سطح استروژن باعث تغییر ترشح مواد شیمیایی مغزی می شود که به سردرد کمک می کنند. سردردهایی که در طول دوره قاعدگی شما ظاهر می شوند می توانند هورمونی باشند.
-
وضعیت بدن
وضعیت نامناسب به قسمت بالایی پشت، گردن و شانه های شما فشار وارد می کند که ممکن است باعث سردرد شود. سردردهایی که بعد از گذاشتن سر روی میز یا خوابیدن در زاویه های خاص شروع می شوند، می توانند حالتی باشند.
-
عدم فعالیت بدنی
دویدن سریع روی تردمیل یا دوچرخه سواری باعث ترشح هورمون های ضد درد به نام اندورفین می شود. افرادی که به اندازه کافی ورزش نمی کنند ممکن است دچار سردردهای مکرر و شدیدتر شوند.
-
فشار بیش از حد
ورزش بیش از حد سخت می تواند رگ های خونی سر شما را ملتهب کند. برخی از افراد پس از یک جلسه شدید ورزش یا رابطه جنسی دچار سردردهای ناشی از فعالیت می شوند.
-
دارو
برخی از داروهایی که سردرد را تسکین می دهند، در صورت مصرف بیش از حد یا استفاده زیاد از آنها، در واقع می توانند منجر به سردرد بیشتری شوند. مصرف منظم داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، تریپتان ها، مواد افیونی و کافئین همگی می توانند باعث این اثر بازگشتی شوند.
-
فشار
استرس ماهیچه های شما را سفت می کند و سطح مواد شیمیایی مغز را که به سردرد کمک می کنند، تغییر می دهد. سردردهای تنشی در افرادی که تحت استرس زیادی هستند شایع است.
-
سر و صدا
صداهای بسیار بلند یا طولانی می تواند باعث میگرن و سردردهای دیگر شود. هر صدای بلند – از یک کنسرت گرفته تا چکش – می تواند سر درد ایجاد کند.
علت سردردهای اولیه چیست؟
سردرد اولیه به دلیل مشکل در اعصاب، رگ‌های خونی یا مواد شیمیایی است که سیگنال‌های درد را در مغز شما ایجاد می‌کند. ربطی به هیچ بیماری دیگه ای ندارد.
انواع مختلف سردردهای اولیه
-
سردرد تنشی
این شایع ترین نوع سردرد است. بیش از 80 درصد از افراد هر از گاهی دچار سردرد تنشی می شوند.
سردردهای تنشی دو نوع هستند:
- سردرد تنشی اپیزودیک از 30 دقیقه تا یک هفته طول می کشد. آنها کمتر از 15 روز در ماه رخ می دهند.
- سردرد تنشی مزمن می تواند ساعت ها طول بکشد و بیش از 15 روز در ماه رخ دهد.
عضلات سفت در گردن و سر می توانند سردرد تنشی را ایجاد کنند. استرس، کمبود خواب و وضعیت بدنی نامناسب همگی می توانند به درد کمک کنند. احساسی مانند: درد مبهم و دردناک همراه با احساس فشار در اطراف سر. این درد می‌تواند به ماهیچه‌های پوست سر، گردن و شانه‌ها گسترش یابد.
-
میگرن
برخلاف سردردهای سنتی، میگرن معمولاً بیش از سر درد ایجاد می شود. برخی از افراد گهگاهی میگرن را تجربه می کنند، در حالی که برخی دیگر چندین روز در ماه دچار میگرن می شوند. به طور کلی، زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به میگرن هستند.
احساس: درد ضربان دار در یک طرف سر، گاهی همراه با حالت تهوع و استفراغ. حرکت، نور و صدا ممکن است درد را بدتر کند.
-
میگرن همراه با هاله
هاله مجموعه ای از جرقه ها، جرقه های نور و سایر علائم حسی است که درست قبل از حمله میگرن ظاهر می شوند. هاله ممکن است تا یک ساعت قبل از شروع میگرن ادامه داشته باشد. حدود یک چهارم افرادی که میگرن دارند هاله را تجربه می کنند.
احساس هایی مانند: خطوط شناور نور، نقاط درخشان، جرقه های نور، یا از دست دادن بینایی قبل یا در طول میگرن. همچنین ممکن است در بدن خود بی حسی یا گزگز و مشکل در صحبت کردن داشته باشید.
-
سردرد خوشه ای
این سردردها به دلیل الگوی آنها نامگذاری شده اند. آنها به صورت خوشه ای، با سردردهای شدید هر روز یا چند بار در روز به مدت چهار تا شش هفته برخورد می کنند. سپس طی یک بهبودی بدون درد که شش هفته تا یک سال طول می‌کشد، ناپدید می‌شوند.
سردردهای خوشه ای نادر هستند. کمتر از 1 درصد از مردم به آن مبتلا می شوند.
احساسی مانند: درد شدید در یک طرف سر، معمولاً در اطراف چشم. درد می‌تواند به گردن و شانه‌های شما سرایت کند. همچنین ممکن است قرمزی، اشک چشم یا آبریزش بینی را تجربه کنید.
انواع دیگر محرک های سردرد
انواع دیگر سردردهای اولیه کمتر رایج هستند و اغلب توسط یک فعالیت خاص ایجاد می شوند:
سرفه کردن
این سردردهای غیر معمول با سرفه شروع می شوند. آنها به دلیل افزایش فشار شکم ناشی از زور زدن ایجاد می شوند. خندیدن، دمیدن بینی و خم شدن نیز می تواند باعث این نوع فشار و سردرد شود.
ورزش
ورزش های شدید مانند دویدن یا وزنه برداری می تواند این نوع سردرد را ایجاد کند. سردرد در حین ورزش یا پس از اتمام کار شروع می شود. مثل یک احساس ضربان دار است.
رابطه ی جنسی
این نوع سردرد در اثر فعالیت جنسی – به ویژه ارگاسم – ایجاد می شود. می تواند به شکل یک درد مبهم در سر شما باشد که با هیجان بیشتر تشدید می شود. یا ممکن است در لحظه ارگاسم به طور ناگهانی و شدید ظاهر شود.
علت سردردهای ثانویه چیست؟
سردرد ثانویه اغلب به دلیل آسیب جزئی سر یا مصرف بیش از حد دارو ایجاد می شود. همچنین با شرایط پزشکی زمینه ای زیر همراه می شود:
- فشار خون بالا
- عفونت مغز یا سر، مانند مننژیت یا سینوزیت
- خونریزی یا تورم رگ های خونی در مغز
- تجمع مایع در مغز ( هیدروسفالی )
- تومور مغزی
برخلاف سردردهای اولیه، سردردهای ثانویه به سرعت بروز می کنند. آنها می توانند بسیار شدید باشند.
انواع مختلف سردرد ثانویه
-
سردرد فشاری خارجی
این سردردها پس از استفاده از چیزی که روی سر قرار می گیرد، مانند کلاه ایمنی یا عینک، شروع می شود. گاهی اوقات به آنها سردردهای “کلاه فوتبال” یا “عینک شنا” می گویند. افرادی که برای کار از کلاه ایمنی یا عینک استفاده می کنند، مانند اعضای ارتش یا افسران پلیس، بیشتر در معرض سردردهای فشاری خارجی هستند.
احساسی مانند: فشار به اطراف سر شما که هر چه بیشتر از روسری استفاده کنید بدتر می شود. درد در عرض یک ساعت پس از برداشتن جسم از بین می رود.
-
سردرد برگشتی
این سردردها افرادی را که اغلب از مسکن ها برای درمان میگرن استفاده می کنند، تحت تاثیر قرار می دهد. استفاده بیش از حد از این داروها می تواند باعث ترک شود که منجر به سردردهای بیشتر می شود. به این سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو نیز می گویند.
داروهایی که باعث سردرد برگشتی می شوند عبارتند از:
- استامینوفن (تیلنول)
- NSAID ها مانند ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن سدیم (Aleve)
- داروهای بدون نسخه برای سردرد که حاوی کافئین هستند
- داروهای میگرن، مانند تریپتان (Imitrex) و ارگوتامین (Ergomar)
- مواد مخدر مانند کدئین
- نوشیدن روزانه قهوه یا سایر نوشیدنی های کافئین دار نیز می تواند منجر به سردردهای برگشتی شود.
احساسی مانند: سردردهای روزانه که با مصرف داروی ضد درد بهبود می یابند و پس از از بین رفتن دارو دوباره شروع می شوند.
-
سردرد سینوسی
این سردردها باعث درد و فشار در سینوس ها می شود. سردرد سینوسی معمولاً مربوط به میگرن یا سردرد تنشی است و نه عفونت سینوسی .
احساسی مانند: درد و فشار در پشت چشم ها، گونه ها و پیشانی و درد در دندان ها. درد شبیه میگرن است. اگر خم شوید یا دراز بکشید سردرد ممکن است بدتر شود.
-
سردرد ستون فقرات
این نوع سردرد ناشی از نشت مایع از غشای اطراف نخاع است. از دست دادن مایعات فشار اطراف مغز را کاهش می دهد.
تا 40 درصد از افرادی که ضربه نخاعی یا بی حسی نخاعی دارند به این نوع سردرد مبتلا می شوند.
احساسی مانند: درد کسل کننده و ضربان دار که با نشستن یا ایستادن بدتر می شود و زمانی که دراز می کشید بهبود می یابد. همچنین ممکن است احساس سرگیجه داشته باشید و در گوش‌هایتان زنگ بزند.
-
سردرد رعد و برق
این سردردهای نادر به سرعت و به شدت ظاهر می شوند، مانند یک رعد و برق. هیچ محرک آشکاری برای درد وجود ندارد. سردردهای رعد و برق می تواند هشدار دهنده یک مشکل جدی مانند خونریزی، سکته مغزی یا لخته شدن خون در مغز باشد.
احساسی مانند: فوران شدید درد که در عرض 60 ثانیه به اوج خود می رسد و حداقل پنج دقیقه طول می کشد. همچنین ممکن است حالت تهوع، استفراغ و تب را تجربه کنید. تشنج نیز ممکن است.
سردرد رعد وبرقی یک اورژانس پزشکی است و در صورت داشتن این نوع سردرد باید به دنبال درمان پزشکی باشید.
چگونه تسکین پیدا کنیم
می توانید با اقدامات زیر سردرد خود را کاهش دهید:
- یک پد گرم کننده را روی گردن خود قرار دهید تا ماهیچه های منقبض مرتبط با سردردهای تنشی شل شوند.
- برای تسکین سردردهای سینوسی ، یک کمپرس خنک روی پیشانی و گونه‌های خود بگذارید.
- چراغ ها را خاموش کنید و هر منبع صوتی مانند تلویزیون را ساکت کنید. صداهای بلند باعث تشدید میگرن می شود.
- یک فنجان قهوه بخورید فقط زیاده روی نکنید. کافئین بیش از حد می تواند باعث سردرد بیشتر شود.
- مدیتیشن کنید. عمیق نفس بکشید و روی یک کلمه یا شعار تمرکز کنید. مدیتیشن می تواند ذهن و بدن شما را آرام کند و هر گونه استرسی را که ممکن است باعث سردرد شما شده باشد را تسکین دهد.
- در طول روز وعده های غذایی و میان وعده های منظم بخورید . افت قند خون می تواند باعث سردرد شود.
- قدم زدن و ورزش می تواند مواد شیمیایی تسکین دهنده درد را آزاد کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر موارد زیر را تجربه کردید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید
- گیجی
- تب شدید
- بی حسی یا ضعف در یک طرف بدن شما
- گرفتگی گردن
- مشکل در صحبت کردن
- از دست دادن بینایی
- مشکل در راه رفتن
همچنین اگر علائم شما با درمان بهبود نیافت یا در طول زمان بدتر شد، باید به پزشک مراجعه کنید
محرک های عجیب سردرد
محرک سردرد: رئیس شما
بله، رئیس شما واقعا می تواند موجب سردرد شما باشد. هر چیزی که سطح استرس شما را افزایش دهد ،شما را بیشتر در معرض سر دردهای ناشی از تنش یا میگرن قرار می دهد. مکانیزم دقیق این سردرد ها نامشخص است و ممکن است شامل عوامل متعددی شود. شاید حساسیت بالای مسیرهای عصبی در مغز و گیرنده های درد در ایجاد این سردرد ها نقش داشته باشند. تغییرات درونی مغز نیز ممکن است در ایجاد میگرن مقصر باشند.
محرک سردرد: آب و هوا
هنگامی که دما تغییر می کند، احتمال ابتلا به میگرن نیز بالا می رود. فارغ از گرما یا سرمای هوا ،به هر حال هر گونه تغییر دمایی موجب سردرد می شود. روزهای آفتابی داغ نیز دیگر مقصر معمول برای این مشکل شناخته شده اند. باران یا تغییر در فشار هوا نیز ممکن است منجر به سردرد شود. درست است که شما نمی توانید آب و هوا را تغییر دهید، اما شما می توانید با استفاده از عینک آفتابی در یک روز روشن ، جلوگیری از کمبود آب بدن، و پرهیز از قرار گرفتن در معرض آفتاب ظهر، از ابتلا به سردرد اجتناب کنید .
محرک سردرد: عطر های تند
رایحه های قوی – حتی آنهایی که بسیار خوشبو هستند – در بسیاری از مردم موجب میگرن می شوند. دلیل این اتفاق هنوز نامشخص است، اما بو ممکن است باعث تحریک سیستم عصبی شود. شایع ترین بوهای مقصر درایجاد سردرد عبارتند از: بوی رنگ، عطر، و برخی گلها.
محرک سردرد: گیره های بستن مو
نوع جمع کردن موهای شما می تواند دلیل سر درد شما باشد .موی دم اسبی محکم ممکن است موجب وارد شدن فشار به پوست سر شود که در نهایت سردرد ایجاد می کند. هدبند، دستمال سر ،نوارهای بستن مو، و کلاه های تنگ نیز اثر مشابهی ایجاد می کنند. اگر این ها علت سردرد شما باشند ،باز کردن موها و آزاد گذاشتن آنها معمولاً به سرعت درد شما را تسکین می دهد.
محرک سردرد: حالت های نامناسب
برای وارد کردن فشار زیاد به عضلات سر و گردن ، حتماً لازم نیست زیاد کار کنید و عرق بریزید. نشستن با سر خمیده و قوز کرده پشت میز کار همین کار را انجام خواهد داد. اشکال متداول و نامناسب عبارتند از: قوز کردن، استفاده از صندلی های نامناسب که تکیه گاهی برای پشت ندارند، خیره شدن به مانیتور هایی که بیش از حد بالا یا پایین قرار دارند، و نگه داشتن گوشی تلفن بین گوش و شانه. اگر شما سردرد های مکرر دارید بهتر است به محیط و فضای کار خود بیشتر دقت کنید.
محرک سردرد: پنیر
برای برخی مردم خوردن پنیر کهنه یکی از دلایل ایجاد میگرن است. پنیر آبی، چدار، پارمسان و سوئیسی از جمله پنیر هایی هستند که موجب میگرن می شوند. ماده ای به نام تیرامین که در این مواد وجود دارد، ممکن است محرک این سردرد باشد. دیگر مواد غذایی حاوی تیرامین نیز شاید موجب سردرد شوند.
محرک سردرد: شراب قرمز
تیرامین در شراب قرمز و سایر نوشیدنی های الکلی نیز یافت می شود. دیگر مواد تشکیل دهندۀ شراب نیز ممکن است موجب سردرد شوند. از آنجا که الکل جریان خون را در مغز افزایش می دهد، اثرات آن ممکن است حتی شدیدتر باشد.
محرک سردرد: برش های سرد
گوشت های فرآوری شده ،مانند: کالباس و اغذیه ی مشابه، دارای دو محرک سردرد اند. آنها اغلب حاوی تیرامین، و همچنین افزودنی های غذایی مانند :نیتریت ها هستند که هر دو از عوامل ایجاد سردرد در بعضی از مردم شناخته شده اند. سردرد ناشی از افزودنی های غذایی معمولاً در هر دو طرف سر احساس می شود، در مقابل آن میگرن کلاسیک است ، که هر بار فقط در یک طرف سر احساس می شود.
محرک سردرد: جا انداختن وعده های غذایی
سردرد ناشی از گرسنگی همیشه واضح نیست. اگر شما یک وعدۀ غذایی را نخورید، سر درد شما احتمالاً قبل از اینکه متوجه شوید گرسنه اید ،شروع می شود .این مشکل به دلیل پایین آمدن قند خون به وجود می آید. اما سعی نکنید برای درمان سردرد ناشی از گرسنگی شکلات بخورید . شیرینی باعث می شود قند خون یکباره بالا رود و بعد حتی پایین تر نیز بیاید.
محرک سردرد: سیگار کشیدن
سیگار به عنوان عامل سردرد شناخته شده است .این سردرد نه فقط شخص سیگاری را تهدید می کند بلکه اطرافیان را نیز دچار می سازد. دود سیگار حاوی نیکوتین است که باعث می شود رگ های خونی در مغز باریک شوند. ترک سیگار یا کاهش قرار گرفتن در معرض دود سیگار به خصوص در بیماران مبتلا به سر دردهای مداوم مفید است. این سردرد یک طرف سر را هدف قرار می دهد و بسیار دردناک است . این درد گاه به چشم و بینی نیز سرایت می کند.
محرک سردرد: کافئین
مصرف متعادل کافئین اغلب سودمند است . در واقع در بسیاری از داروهای سردرد مقداری از آن یافت می شود. اما استفادۀ زیاد از قهوه نیز می تواند علت سردرد باشد. و اگر شما به این میزان بالای کافئین عادت کنید ، ترک ناگهانی آن نیز ممکن است وضع را بدتر کند و خود موجب سردرد شود.
راه حل های مفید برای درمان سردرد
راه حل سردرد : شناسایی محرک ها
اگر شما بتوانید شایعترین محرک های سر درد خود را شناسایی کنید، قادر خواهید شد که سردرد را قبل از شروع مهار کنید. بهترین راه برای تحقق این امر یادداشت روزانه است. روزانه از غذاهایی که می خورید، حوادث استرس زا، تغییرات آب و هوا، و فعالیتهای بدنی خود یادداشت بردارید . زمانی که سردرد شما شروع می شود و خاتمه می یابد را به دقت یادداشت و بررسی کنید. این کار به شما کمک خواهد کرد که الگو ها را پیدا کنید. بنابراین شما می توانید از یک دسته محرک های مربوط به زندگی شخصی تان، جلوگیری کنید .
راه حل سردرد: مدیریت استرس
بسیاری از مردم با به کار بستن راهکارهای مدیریت اضطراب قادر به کنترل میگرن یا سردردهای ناشی از تنش های عصبی شده اند . هر چند شما نمی توانید حوادث استرس زای ناشی از عوامل محیطی را کنترل کنید، اما حداقل قادر خواهید شد که واکنش خود را نسبت به آن وقایع، تغییر دهید. بنابراین بهتر است تکنیک هایی چون مدیتیشن و ماساژ را آزمایش کنید و راهی را که بیشتر به شما کمک می کند برگزینید.
راه حل سر درد: نرمش های کششی برای عضلات پا
ورزش متعادل مسکنی قدرتمند برای استرس است. پیاده روی منظم انتخاب خوبی است ،زیرا از شما در برابر سردرد تنشی محافظت می کند. هنگام راه رفتن، حرکت نوسانی بازوهای شما گرفتگی عضلات گردن و شانه های شما را آزاد می کند. و ریشۀ برخی سردردها در گرفتگی این عضلات نهفته است .
راه حل سردرد: غذا خوردن به طور منظم
خوردن وعده های غذایی به طور منظم طی روز کمک خواهد کرد که سطح قند خون شما کنترل شود و ثابت بماند. یعنی دیگر سردرد ی ناشی از گرسنگی نخواهید داشت. از وعده ها و میان وعده های غذایی حاوی پروتئین و کربوهیدرات های مرکب ، مانند: کرۀبادام زمینی با نان سبوس گندم و سینۀ مرغ با برنج قهوه ای استفاده کنید. و مطمئن شوید که به اندازۀ کافی مایعات می نوشید، زیرا از دست دادن آب بدن نیز یکی دیگر از عوامل شایع سردرد است.
راه حل سردرد: فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ترکیبی از ورزش ، آموزش حرکات فیزیکی و راهکارهایی برای حرکت درست به منظور کاهش درد است. در افراد مبتلا به سردرد های ناشی از گرفتگی عضلات، درمان های فیزیکی به آزاد شدن عضلات گردن کمک می کند و موجب می شود که شما عادات جدید و درست نشستن و ایستادن را بیاموزید .
راه حل سر درد: دارو
بسیاری از داروهای مسکن ،مانند: استامینوفن، آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن برای انواع درد سر موثر اند. اما از مصرف مداوم این داروها اجتناب کنید، زیرا استفادۀ مداوم از آنها منجر به سردرد های ناشی از اوردز دارو یا سردرد های ارجاعی میشود ؛ یعنی سردردی که پس از اتمام اثر دارو دوباره بر می گردد. برای درمان سردرد های مکرر یا شدید، به پزشک خود مراجعه کنید و دربارۀ تجویز داروهای جلوگیری کننده با وی مشورت کنید.
