خودمراقبتی، واژه‌ای ناآشنا اما مهم و حیاتی در زندگی است که کمتر فردی به آن اهمیت می‌دهد. زمانی که یک فرد برای مراقبت از بدن و یا ذهن خود اقدام می‌کند می‌تواند زندگی بهتری را برای خود متصور شود، در غیر این صورت چالش‌های ریز و درشت از هر سو به زندگی هجوم می‌آورند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری، خودمراقبتی با خوددرمانی متفاوت است، خوددرمانی، تصمیمی خودسرانه و بدون اطلاعات کافی مانند استفاده نابجا از دارو برای درمان است اما خودمراقبتی نه مخصوص آدم‌های نازک‌نارنجی و ضعیف است و نه مسئله‌ای لوکس و تجملاتی بلکه تلاشی است که فرد برای رشد و بهترشدن زندگی خودانجام می‌دهد.
داشتن خواب کافی، استراحت به‌جا و مناسب، راه‌رفتن، رژیم غذایی مناسب، گذران وقت با دوستان، کتاب‌خواندن و منفی‌بافی‌نکردن برخی از انواع خودمراقبتی‌های ساده‌ای است که هزینه‌ای هم ندارد اما می‌تواند اوقات خوبی را برای فرد به‌دنبال داشته باشد، به فرد قدرت لازم برای ادامه زندگی را بدهد، انرژی مورد نیاز به‌منظور تلاش برای رسیدن به اهداف را تامین کند و در نهایت اینکه رعایت‌نکردن خودمراقبتی دیر یا زود باعث می‌شود که عوارض جسمی و روحی به فرد هجوم آورده و زندگی ناخوشایندی را به او تحمیل کند.
خودت را دریاب
هیچ فردی بهتر از شما نمی‌تواند مراقبتان باشد، در تمام دنیا، تنها خودتان هستید که می‌توانید بهترین یاور خودتان باشید. یکی از بهترین راه‌ها برای خودمراقبتی، مراقبت‌کردن از جسمتان است. وقتی جسمتان را مراقبت کنید ناخودآگاه به‌خودمراقبتی ذهنتان نیز کمک می‌کنید؛ چرا که ارتباط محکمی بین ذهن و جسم وجود دارد و اگر جسمتان سالم باشد بی‌تردید ذهن سالمی را نیز خواهید داشت. خوب‌خوابیدن، ورزش منظم، چکاپ‌های دوره‌ای پزشکی، مصرف داروها طبق دستورالعمل آنها و سر وقت، حضور به‌موقع در قرارهای کاری و دوستانه برخی از انواع خودمراقبتی جسمانی هستند که هزینه‌ای هم ندارند اما می‌توانند زمینه‌ساز حال و روز خوب برایتان باشند.
با وجود این، نباید فراموش کنید که خودمراقبتی را به این دلایل که می‌خواهید انسانی سالم‌تر، موفق‌تر و سرحال‌تر باشید و یا به موفقیت‌های بیشتری در زمینه‌های ورزشی یا تحصیل و… برسید، انجام دهید نه اینکه مجبور به انجام آن باشید در این صورت تلاش شما نتیجه چندانی نخواهد داشت و بعد از مدت کوتاهی کم‌کم خودمراقبتی را کنار گذاشته و به زندگی قبل از این تصمیم برمی‌گردید.
مراقبه از ذهن
هر چیزی که در ذهن شما می‌گذرد تأثیر مستقیمی روی زندگی‌تان دارد. اما باخودمراقبتی می‌توانید تلاش کنید تا به مرور ذهنتان نسبت به قبل هوشیارتر شود، خودمراقبتی ذهنی شامل انجام کارهایی است که به شما کمک می‌کند ازنظر روحی سالم بمانید و ذهن شما را هوشیار نگه می‌دارد. چیدن پازل، کتاب‌خواندن و یا یادگیری حرفه یا هنری که به آن علاقه دارید، برخی از انواع خودمراقبتی‌های ذهنی هستند.
تمرین مهربانی با خود، ارزش‌نهادن به ویژگی‌های شخصی مثبت خود و پذیرش خود به‌عنوان یک انسان به شما کمک می‌کند تا یک گفت‌وگوی درونی سالم‌تری با خودتان داشته باشید و به مرور از عزت نفس بیشتری برخوردار شوید. برای رسیدن به این منظور باید زمان کافی برای فعالیت‌هایی که ذهنتان را درگیر خودش می‌کند داشته باشید و از انجام کارهایی که ذهنتان را مشوش می‌کند، پرهیز کنید.
برای مراقبت از ذهن لازم است که هر چند وقت یک‌بار از روزمرگی‌هایتان فاصله بگیرید، درباره موفقیت‌ها و شکست‌هایی که داشته‌اید تامل کنید، نقاط ضعف و قوت‌تان را دوباره بررسی کنید، برای آینده برنامه‌ریزی کنید و همه این موارد را در یک دفتر یادداشت که به این کار اختصاص داده‌اید بنویسید تا بتوانید یک جریان فکری منظم داشته باشید.
کتاب‌خواندن را هم در دستور کارتان قرار دهید، فکر کنید تلفن همراه هنوز اختراع نشده بود و اوقات فراغتی که دارید را باید با کتاب‌خواندن و یادگرفتن مهارت جدید سپری کنید. مطمئن باشید کسب مهارت‌ها و تجربه‌های جدید نقش مهمی در ارتقای توانمندی‌های شما دارد و احساس ارزشمندتربودن را به شما می‌دهد.
معاشرت کنید
زندگی‌های پرمشغله امروزی باعث شده تا فرصت معاشرت و هم‌نشینی با دوستان و آشنایان کمتر از گذشته شود و وقت‌گذاشتن برای دوستان و رفقا کاری سخت به‌نظر برسد. درحالی‌که معاشرت، کلید خودمراقبتی است و ارتباط نزدیک با دوستان می‌تواند نقش مهمی در ایجاد حال خوب افراد ایفا کند. اجتماعی‌بودن و جامعه‌پذیری یکی از راه‌های خودمراقبتی است که از اهمیت زیادی برخوردار بوده و برای سلامتی نیز بسیار مهم است.
تنها کافی است برای این کار یک زمانبندی مناسب را درنظر بگیرید و در زندگی خود حتما زمانی را برای ملاقات با دوستان و خانواده اختصاص دهید. اینکه به بهانه مشغله زیاد، گوشه عزلت را برای زندگی انتخاب کنید و مثل یک روبات از خانه به اداره و از اداره به خانه بروید و نهایت کاری که می‌کنید سلام و علیک با فروشنده‌های محلی باشد نمی‌تواند گرهی از زندگی‌تان باز کند.
پس بهتر است که زمانی را برای وقت‌گذرانی با دوستان و اعضای خانواده‌تان تعیین کنید و یا چند ساعت مشخص در هفته را به بازی با بچه‌هایتان اختصاص دهید. مطالعات روانشناسی نشان می‌دهد افرادی که روابط بهتری با اطرافیان خود دارند احساس خوشبختی بیشتری نسبت به سایرین دارند و شادتر هستند و البته این مسئله منوط به این است که اطرافیانتان نیز آدم‌هایی شاد باشند و بودن در کنار آنها حس مفیدبودن و شادبودن را به شما بدهد.
دین را فراموش نکنید
در کنار تمام خودمراقبتی‌های ذهنی و عاطفی و اجتماعی و جسمی یک خودمراقبتی دینی هم وجود دارد که شامل انجام کارهای مذهبی است، فرقی نمی‌کند پیرو کدام یک از ادیان ابراهیمی هستید مهم این است که برای پرورش روح خود، دین را در خودمراقبتی‌هایتان بگنجانید. خودمراقبتی مذهبی اهمیت زیادی در سبک زندگی سالم افراد دارد. این خودمراقبتی می‌تواند شامل شرکت در یک مراسم مذهی، دعاخواندن دسته‌جمعی و یا تنهایی و یا انجام مراقبه منظم باشد.
