علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی هنوز کاملا مشخص نیست. با این حال باورهای رایجی درباره علل این اختلال وجود دارد. در این مقاله قصد داریم شما را با این باورها آشنا کرده و صحت آن را بررسی کنیم.
علت اختلال ADHD چیست؟
همانطور که در بالا گفته شد، علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی هنوز کاملا مشخص نیست.
احتمالا، مانند سایر اختلالات سلامت روان و رفتار، ژنتیک در بروز اختلال کم توجهی-بیش فعالی نقش دارد اما تحقیقات اخیر به قرار گرفتن در معرض سم محیطی مانند حشرهکش و سرب و نیز مصرف سیگار و مشروب پیش از زایمان اشاره میکنند.
این باور که آیا شکر باعث بیش فعالی میشود در تحقیقات نیامده البته شکر فرآوریشده در موارد خاص باعث تشدید بیش فعالی میشود.
«تربیت نادرست» در مورد اختلال کم توجهی-بیش فعالی مورد سرزنش نیست اما روشهای تربیتی روی توانایی منظم بودن کودک تاثیر میگذارد. کودکانی که تربیت یکپارچه ندارند یا نادیده گرفته میشوند، بعدها به سختی میتوانند بیش فعالی خود را مهار یا توجه را روی یک موضوع متمرکز کنند.
آیا تماشای طولانیمدت تلویزیون، یکی از علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی است؟
بعضی از تحقیقات از ارتباط میان تماشای بیش از حد تلویزیون در سنین پایین و ابتلا به اختلال کم توجهی-بیش فعالی در سالهای بعد خبر دادهاند. اما این تحقیقات همبسته هستند و پیوند تصادفی میان تماشای تلویزیون و چالشهای توجه و بیش فعالی را نشان نمیدهند.
بعضی از متخصصان میگویند شاید کودکانی که با چالش توجه روبهرو هستند به طور طبیعی بیشتر از همسن و سالهای خود جذب تلویزیون میشوند. توصیه میشود کودکان زیر ۲ سال، صرف نظر از ظرفیت توجهی که دارند، تا جای ممکن تلویزیون تماشا نکنند.
آیا شکر باعث بیش فعالی میشود؟
یکی از رایجترین پرسشها درباره این اختلا آن است که آیا شکر باعث بیش فعالی میشود ؟ طبق باور عام، شکر فراوریشده باعث بیش فعالی میشود و شاید حتی یکی از علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی باشد.
اما شواهد مبنی بر ارتباط میان شکر و علائم اختلال کم توجهی ضد و نقیض است. بعضی تحقیقات نشان میدهد بیش فعالی بعد از مصرف شکر فراوریشده تشدید میشود درحالیکه در دیگر تحقیقات تفاوتی میان رفتار کودکان بعد از مصرف شکر و مسکن وجود نداشت.
برخی متخصصان معتقدند بعضی از کودکان (با یا بدون اختلال کم توجهی-بیش فعالی) نسبت به دیگران حساسیت بیشتری به قند نشان میدهند.
آیا ممکن است اختلال کمتوجهی-بیشفعالی در بزرگسالی شروع شود؟
بر اساس DSM، که میگوید علائم باید قبل از ۱۲ سالگی شروع شود، خیر.
اما بسیاری از بزرگسالان دچار این اختلال گزارش میدهند در کودکی علامتی نداشتند و بعضی تحقیقات حاکی از چند پرونده بالینی (شامل چند مطالعه طولی که وضعیت فرد را از کودکی تا بزرگسالی بررسی نموده) است که بر اساس آن علائم و علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی اولین بار در بزرگسالی نمود پیدا کرد.
اینکه آیا تشخیص این افراد در کودکی انجام نشده یا درنتیجه یک بیماری روانی دیگر با علائم مشابه رخ داده، هنوز مشخص نیست.
آیا ممکن است این اختلال خودبهخود در کودک درمان شود؟
از دیرباز این بیماری مربوط به کودکان تلقی میشد و واقعا بعضی از کودکان مبتلا به این اختلال گزارش دادهاند که در بزرگسالی دیگر علامتی نداشتند.
اما در اغلب موارد، طبق برآوردها تا ۶۰%، علائم فرد تا بزرگسالی ادامه مییابد. متاسفانه، ممکن است بزرگسالانی که با علائم و علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی دست و پنجه نرم میکنند به خاطر این فرض باطل که این اختلال خودبهخود درمان میشود، تحت درمان قرار نگیرند.
احتمال تشخیص این اختلال در پسران بیشتر از دختران است.
آمار جهانی گزارش میدهد ۱۲.۹ درصد از پسران در مقایسه با ۵.۶ درصد از دختران، بین سنین ۲ تا ۱۷ سال دچار این اختلال تشخیص داده شدهاند.
با این حال، شواهد حاکی از این است از آنجاییکه دختران بیشتر علائم بیتوجهی را از خود نشان میدهند، یا علائم بیشفعالی در آنها نسبت به پسران کمتر مخرب است، علائمشان نادیده گرفته میشود.
آیا این اختلال قابل درمان است؟
با اینکه علائم علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی در بعضی از کودکان خودبهخود رفع میشود- یعنی با بالا رفتن سن به طرز قابل توجهی از شدت علائم کاسته میشود- شواهدی مبنی بر قابل درمان بودن این اختلال وجود ندارد.
درمان، از طریق دارو یا رفتاردرمانی، به کنترل علائم کمک میکند اما علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی را از بین نمیبرد.
حتی در کودکانی که علائمشان خودبهخود برطرف میشود، تاخیر در رشد و موانع تحصیلی مشکلاتی برای کودک ایجاد میکند.
سخن نهایی درباره علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی
در این مقاله با برخی از علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی و باورهای پیرامون این اختلال آشنا شدیم و به این سوال پاسخ دادیم که آیا شکر باعث بیش فعالی میشود یا خیر. همچنین تماشای تلویزیون را به عنوان یکی از علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی بررسی کردیم.