اصول یک رابطه سالم عاطفی و راهکارهایی برای حفظ آن

رعایت اصول مشخص لازمه داشتن یک رابطه سالم است. رعایت نکردن هر یک از این اصول می‌تواند رابطه عاطفی شما را دچار مشکلات فراوانی کند. برای آشنایی با اصول اساسی یک رابطه سالم در این مطلب از درمانکده همراه ما باشید.

تشخیص شکل‌گیری و حرکت رابطه در جهت مناسب نیز بسیار مهم است. اما متاسفانه بسیاری از افراد نمی­‌دانند باید دنبال چه معیارهایی در یک رابطه سالم بگردند یا اصلا نمی‌­دانند تمام معیارهای مثبتی که در یک رابطه سالم لایق وجود دارد چیست.

به عنوان مثال اگر فردی در خانواده‌ای بزرگ شود که والدین یا اعضای خانواده الگوی رفتار سمی از خود نشان می‌­دهند، ممکن است این رفتار را “عادی” تلقی کند و نتواند درک درستی از یک رابطه سالم داشته باشد.

اصول داشتن یک رابطه سالم و آرامش بخش

۱) اعتماد شرط اصلی برقراری یک رابطه سالم

همه ما باور داریم که اعتماد مهم‌­ترین ویژگی یک رابطه است. زیرا اگر اعتماد در رابطه وجود نداشته باشد، گویا خانه از پایه ویران است و احتمال آسیب دیدن آن هم بیشتر می‌­شود.

بدون داشتن اعتماد، انگار که مطمئن نیستید شریکتان پای شما می­‌ایستد یا نه؟ شاید حتی ندانید که حرف­‌هایش از ته دل است یا خیر؟! راه­‌های زیادی برای ایجاد اعتماد و یا جلب دوباره آن در یک رابطه سالم وجود دارد. اما اگر برای ایجاد اعتماد در رابطه عاطفی خود تلاش نکنید، بی‌شک این رابطه در برابر استرس و عدم قطعیت آسیب‌­پذیر خواهد بود. بنابراین بهتر است قبل از این‌که دیر شود، اقدام کنید.

۲) ارتباط سالم شرط داشتن یک رابطه سالم

ارتباط صادقانه و توام با احترام، به­ خصوص حین حل مسائل دشوار یکی دیگر از ضروریات یک رابطه سالم است. ممکن است خیلی از ما یاد گرفته باشیم در زندگی روزمره موضوعات ناخوشایند را پنهان کنیم تا ظاهر زیبای زندگیمان حفظ شود. شاید هم هیچ ­وقت یاد نگرفته باشیم که احساسات ناخوشایند را به رسمیت بشناسیم.

در مجموع می‌توان گفت یکی از چالش­‌هایی که می­‌تواند به بحث و دعوا منجر شود، ناتوانی در برقراری ارتباط سالم است. این یعنی هر حرفی را فوری به خودمان بگیریم یا وقتی احساس خطر می­‌کنیم، از کوره در برویم. اگر این خصوصیات در شما وجود دارد، باید به صورت جدی روی خودتان کار کنید. زیرا داشتن ارتباط قوی و سالم مانند نیروی حیاتی است که به رابطه خوب جان می‌­بخشد.

۳) صبوری لازمه یک رابطه سالم

طبیعتا هیچ­ کس نمی­‌تواند همیشه صبور باشد. زیرا عواملی مانند کم­ خوابی،استرس  یا مشکلات جسمانی ممکن است باعث شود که در مقطع­‌هایی از زندگی به ­سرعت عصبانی شوید. این رفتارها بخشی از انسان بودن است.

اما کسانی که در یک رابطه سالم عاشقانه هستند، معمولا تا اندازه‌­ای برای صبر خود حد و مرز تعیین می­‌کنند. زیرا این صبر باعث می‌شود که وقتی یکی از دو نفر حالش خوب نیست یا روز بدی داشته است با حفظ آرامش به صورت انعطاف­ پذیر و با حس حمایت رفتار کند.

اما اگر دو طرف رابطه نسبت به هم صبور نباشند، ریزبین می­‌شوند. از این رو از هم کینه به دل می­‌گیرند. بنابراین از نظر ذهنی مدام درحال فکر به توهین­‌هایی هستند که طرف مقابل حواله آن­ها کرده است. این در حالی است که در یک رابطه سالم معمولا دو طرف رابطه بی قید و شرط به هم عشق می‌ورزند و حالات روحی یکدیگر را به خوبی درک می‌کنند.

۴) همدردی در یک رابطه سالم

در بسیاری از مواقع این که گاهی خودتان را جای فرد دیگری بگذارید، بسیار موثر واقع می‌­شود. اما این همدردی با کسی که به عنوان شریک خود انتخاب کرده‌­اید از همه مهم‌­تر است.

برای تمرین همدردی به این فکر کنید که آیا واقعا می‌­توانید حتی وقتی با نظر طرف مقابل مخالف هستید سعی کنید تا نظر او را درک کنید؟ آیا درد او آن‌قدری شما را اذیت می­‌کند که برای بهتر شدن حالش تلاش کنید؟ آیا از موفقیت­‌های او خوشحال می­‌شوید؟ توجه داشته باشید که تمرین همدردی برای داشتن عشق بلندمدت ضروری است.

۵) علاقه و توجه در یک رابطه سالم

احتمالا نیاز به گفتن نیست که عشق باید بخشی از یک رابطه سالم، رمانتیک و همراه با تعهد باشد. زیرا عشق اساس هر رابطه عاطفی است. اما چیزی که به مهارت بیشتری نیاز دارد، نشان دادن عشق در قالب توجه و علاقه خالص است. و این تنها با دوست داشتن یکدیگر است که می‌تواند محقق شود.

نشانه‌­های کوچک فیزیکی مانند بوس، بغل و نوازش باعث می‌­شود طرف مقابل در رابطه احساس امنیت و راحتی کند. البته توجه فیزیکی در رابطه حد و اندازه معینی ندارد. اما باید به اندازه‌­ای باشد که نیاز هر دو طرف برآورده شود.

این موضوع درمورد صمیمیت فیزیکی هم صادق است. مسئله مهمی که در این میان وجود دارد این است که همواره دوست داشتن مقدم بر عشق است. یعنی بودن در یک رابطه سالم به این معناست که واقعا به یکدیگر علاقه­‌مندید و به خاطر این علاقه و جاذبه با هم هستید نه از سر اجبار یا احساس گناه!

حتما این جمله تا کنون چندین بار به گوشتان خورده است که در رابطه باید کنار آمد. با این­که این مسئله در بعضی از موارد بهترین نتیجه ممکن را نخواهد داشت.

عنصر کلیدی که در این زمینه وجود دارد و باعث مصالحه منطقی می‌­شود و صرف نظر از همه ­چیز بسیار اهمیت دارد، انعطاف­پذیری است. بنابراین هر دو طرف باید در زندگی روزمره و تصمیم­ گیری انعطاف ­پذیر باشند. چون اگر فقط یک نفر در رابطه همیشه کوتاه بیاید، این عدم تعادل به مرور زمان رابطه را مسموم می‌­کند.

در یک رابطه سالم هر دو طرف حاضرند تا جای لازم با رشد و تغییراتی که طی یک رابطه بلند مدت رخ می‌­دهد کنار بیایند. همچنین هنگام اختلاف و جر و بحث تشخیص می­‌دهند که مهم‌­ترین خواسته هر کدام از رابطه چیست و بنابراین آن را در اولویت قرار می‌­دهند.

اگر دو نفر هیچ ­وقت حاضر نشوند به­ خاطر طرف مقابل کوتاه بیایند، خیلی زود مسیرشان از هم جدا می­‌شود و نمی‌­توانند با یکدیگر زندگی مشترک داشته باشند.

۷) قدردانی در رابطه

قدردانی در رابطه یکی از مهم‌ترین ارکان است. زیرا باعث می­‌شود که از شریک خود راضی­‌تر باشیم و احساس امنیت بیشتری کنیم. هر چه حس قدردانی را بیشتر تجربه کنیم، بیشتر احساس می­‌کنیم طرف مقابل قدر ما را می‌­داند. همین هم باعث می‌شود که در نهایت رابطه سالم‌تری را شکل دهیم.

حتی تلاش­‌های کوچکی که برای نشان دادن حس قدردانی هستند، باعث افزایش رضایت از رابطه می­‌شود. پس این بار که فکر کردید تشکر کردن بعد از کاری که شریکتان انجام داده اهمیت ندارد، نظرتان را تغییر دهید. شاید هم بهتر باشد به احساس منفی که بعد از تشکر نکردن کسی از ما به همه­ ما دست می‌­دهد فکر کنید.

۸) امکان رشد در رابطه

روابط به مرور کهنه می‌­شود. دلیل این کهنگی فقط به این خاطر نیست که زمان زیادی از آن‌ها سپری می‌شود. بلکه افراد به مرور احساس می­‌کنند که در روابط گیر افتاده‌­اند و نمی‌­توانند هیچ پیشرفتی بکنند.

این­که انتظار داشته باشیم دو نفر بعد از گذشت چند ماه، سال و چند دهه از رابطه همان آدم‌های قبلی باشند، غیر واقعی و البته ناسالم است. ترس، ناامیدی، اهداف و علایق ما پیوسته درحال تکامل است و این بسیار خوب است.

بنابراین تا زمانی که دو طرف امکان رشد را برای هم فراهم کنند، جلوی موفقیت یکدیگر را نگیرند، نسبت به یادگرفتن مسائلی که برای طرف مقابل اهمیت دارد علاقه نشان دهند و توقع بی­جا نداشته باشند، نیازی به پایان یا زجر کشیدن رابطه به خاطر این مسائل وجود نخواهد داشت.

۹) احترام در رابطه سالم

ما معمولا عادت داریم احترام را به افراد یا مفاهیمی نسبت دهیم که صمیمیتی بین آن‌ها نیست. به عنوان مثال احترام به بزرگ­تر، احترام به باورهای مذهبی یا احترام به قانون. اما اگر اهمیت احترام در یک رابطه از صمیمیت بیشتر نباشد، دست کم به همان اندازه است.

در یک رابطه سالم افراد طوری با یکدیگر صحبت می­‌کنند که باعث تحقیر یا نامعتبر کردن طرف مقابل نشود. آن­ها همان­ قدر که برای زمان و نظر خود ارزش قائلند، به نظر و زمان طرف مقابل اهمیت می­‌دهند. بنابراین از حریم خصوصی یکدیگر محافظت می­‌کنند، از هم به عنوان سوژه جوک یا مستخدم برای تمیز کردن آپارتمان یا درست کردن شام بدون یک تشکر خشک و خالی استفاده نمی­‌کنند.

مهم‌ترین مسئله این است که اگر احترام در یک رابطه از بین برود، پروسه کسب دوباره آن طولانی و دشوار است. همچنین تخریب احترام بسیار آسان‌­تر از جلب دوباره آن است.

۱۰) عمل متقابل در یک رابطه

در روابط سالم، چرتکه انداختنی که در ابتدای رابطه وجود دارد به مرور جای خود را به یک توازن جدید و قابل اعتماد می‌­دهد. به این ترتیب هر دو طرف در صورت نیاز خالصانه به هم کمک می­‌کنند. در حالت ایده­‌آل نیز عمل و عکس‌العملبه مرور زمان تقریبا مساوی می­‌شود و هیچ یک از دو طرف از هم دلخور نمی‌شوند.

البته در برخی از روابط این تعادل هیچ­وقت مساوی نمی­‌شود. زیرا شرایط رابطه نیز در این امر بسیار موثر است. اما تا زمانی که هر دو طرف از این میزان عمل متقابل رضایت داشته باشند، مشکلی پیش نمی‌­آید.

۱۱) حل اختلاف به روش سالم

طبق اطلاعات به دست آمده از تحقیقات نحوه مشاجره­ زوج­‌ها، عامل مهمی در پیش ­بینی میزان موفقیت رابطه آن‌ها است. در فرهنگ آمریکایی‌ها معمولا به روابط عاشقانه با عینک گل رز نگاه می­‌شود. یعنی اول از تنش استقبال می‌شود.

یعنی به عنوان مثال پسر با دختری آشنا می­‌شود، او را از دست می‌­دهد، بعد دوباره قلبش را تصاحب می‌­کند و سال­یان سال کنار هم به خوشی زندگی می­‌کنند. این موضوع در بسیاری از فیلم‌­های محبوب متداول است. اما این‌که انتظار داشته باشیم به­ محض این­که زوجین در افق محو شدند، شرایط برایشان عالی و فوق‌العاده پیش برود، غلط است.

جالب است بدانید که زوج­‌هایی که ناراحتی خود را از هم پنهان می­‌کنند تا توهم بی ­عیب بودن شرایط را حفظ کنند. نسبت به زوجی که احساس خود را بروز می­‌دهند و سعی می­‌کنند مشکل خود را به هر قیمتی حل کنند بیشتر به بن بست می­‌خورند.

در مجموع در روابط سالم هنگام مواجهه با مشکل و تفاوت عقیده زوجین دور خود دیوار نمی­‌کشند و موضع دفاعی نمی­‌گیرند بلکه با احترام، همدردی و درک متقابل مشکل را برطرف می­‌کنند.

۱۲) فردیت و حفظ حد و مرز رابطه

احتمالا دو نفر که کاملا شبیه هم هستند به مرور زمان حرف زیادی برای گفتن ندارند. از آنجایی که نقطه نظرات طرف مقابل را از قبل می­‌شناسند، زحمت شنیدن آن را به خود نمی‌­دهند.

البته، اگر دو نفر آن­ قدر متفاوت باشند که ارزش‌ها یا روش زندگی­شان یکسان نباشد، علاقه­‌ای نیز به هم نشان نمی­‌دهند. اگر هم علاقه‌ای در ابتدا باشد، با هم سازگاری ندارند و در ابتدای رابطه از هم متنفر می­‌شوند.

حد تعادل رابطه سالم این است که شباهت­‌ها راهی برای برقراری ارتباط ایجاد کند. اما تفاوت­‌های فردی هم مورد احترام و ارزش باشد. به­ علاوه، هر دو طرف باید آزادی زندگی فردی را به­ خصوص درمورد رفاقت، اهداف حرفه‌­ای و سرگرمی، حفظ کنند.

یک رابطه سالم و محکم یادآور نمودار ون است. یعنی همپوشانی کافی برای قوی نگه داشتن رابطه وجود دارد. اما زندگی هر فرد دارای جنبه­‌های شخصی نیز هست که مختص خود اوست و هر دو طرف به این حد و مرزها احترام می‌­گذارند.

۱۳) صداقت و بی­ پرده ­بودن

میزان بی ­پرده بودن در بین شریک‌های عاطفی مختلف متفاوت است. به عنوان مثال بعضی­ از افراد از باز گذاشتن در دستشویی وحشت می­‌کنند. در حالی­ که برخی دیگر بدون حس نگرانی خصوصی‌­ترین مسائل و جزئیات فیزیکی خود را هم با طرف مقابل شریک می‌­شوند.

صراحت درمورد امید، آرزو و حتی جزئیات روز کاری هم همین­طور است. اما صرف نظر از این­که کجای طیف بی ­پرده بودن قرار می­‌گیرید، باید بدانید که در رابطه سالم یک نقطه مشترک به نام صداقت وجود دارد. صداقت زیربنای تمام افشاگری­‌های شماست.

افرادی که خود واقعی­شان را مخفی می­‌کنند، در واقع روی احساس واقعی خود سرپوش می‌­گذارند یا شریک عاطفی خود را درمورد رفتار و سرگرمی­‌های خود فریب می­‌دهند. با این کار نیز اساس اعتماد را که هر رابطه به آن نیاز دارد ویران می­‌کنند.