سلنیوم یک ماده معدنی مهم است. برای بسیاری از فرآیندها ضروری است، مانند: متابولیسم هورمون تیروئید، سنتز DNA، تولید مجدد محافظت در برابر عفونت.

در 200 سال پس از کشف آن در سال 1817، نقش سلنیوم در سلامت انسان بیشتر مشخص شده است. این ماده که قبلاً به عنوان یک سرطان‌زا نامیده می‌شد، اکنون به‌عنوان یک ماده مغذی حیاتی شناخته می‌شود .
مقدار سلنیوم در منابع تغذیه تا حد زیادی با کیفیت خاک مورد استفاده برای رشد آن‌ها تعیین می‌شود. بارندگی، تبخیر و سطوح pH همگی بر غلظت سلنیوم در خاک تأثیر می‌گذارند. این باعث می‌شود کمبود سلنیوم در نقاط خاصی از جهان شایع‌تر باشد. مثلاً در ایالات متحده، کمبود سلنیوم نادر است، اما، تحقیقات تخمین زده بیش از 1 میلیارد نفر در سراسر جهان تحت تأثیر مصرف ناکافی سلنیوم قرار دارند. همین بررسی پیش بینی می‌کند که اثرات تغییرات آب و هوایی به تدریج غلظت سلنیوم خاک را در بسیاری از نقاط جهان، از جمله در جنوب غربی ایالات متحده کاهش می‌دهد .

سلنیوم یک ماده معدنی مهم است، زیرا از عملکرد چندین سیستم پشتیبانی می‌کند که شامل سیستم غدد درون ریز،  ایمنی و قلبی عروقی است. تیروئید، بخشی از سیستم غدد درون ریز، اندامی است که بیشترین غلظت سلنیوم به ازای وزن بافت اندام را دارد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد حتی ممکن است ارتباطی بین کمبود سلنیوم و انواع خاصی از سرطان وجود داشته باشد. با این حال، برای نتیجه‌گیری قطعی به تحقیقات بیشتری نیاز است. طبق مطالعه‌ای که در سال 2020 منتشر شد، کمبود سلنیوم ممکن است بر عملکرد شناختی نیز تأثیر بگذارد. با این حال، برخی تحقیقات نتایج متناقضی را در مورد این موضوع نشان داده است. در این زمینه تحقیق بیشتری مورد نیاز است.

کمبود سلنیوم می‌تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند. شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از: ناباروری در مردان و زنان، ضعف عضلانی، خستگی، مه ذهنی، ریزش مو و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن.
بر اساس تحقیقات، کمبود سلنیوم در بیماری‌های قلبی عروقی، ناباروری، بیماری‌های میودژنراتیو و زوال شناختی نقش دارد. نقش سلنیوم در درمان سرطان در حال حاضر در حال بررسی است .

علاوه بر این این که زندگی در مناطق با خاک کم سلنیوم، می‌تواند ساکنانش را در معرض خطر کمبود سلنیوم قرار دهد، مواردی هستند که خطر کمبود به سلنیوم را افزایش می‌دهند؛ مانند: انجام .در افراد مبتلا به HIV، داشتن یک اختلال گوارشی، مانند بیماری کرون . یا افرادی که به اختلال فنیل کتونوریا (PKU).مبتلا هستند. هر کدام از این شرایط می‌تواند دریافت یا جذب سلنیوم بدن را تحت تأثیر قرار دهد، حتی اگر سلنیوم کافی از طریق رژیم غذایی دریافت شود.

زنان باردار، افرادی که بیماری‌های تیروئیدی مانند گریوز یا ندول‌های تیروئیدی دارند، مبتلا به سرطان هستند یا عملکرد سیستم ایمنی در آنان ضعیف شده، یا افرادی که به هر دلیلی مبتلا به کمبود سلنیوم هستند، باید سلنیوم کافی دریافت کنند .

تشخیص کمبود سلنیوم برای پزشکان دشوار است و به این دلیل است که آزمایش گسترده‌ای برای آن وجود ندارد. در برخی موارد، پزشک می‌تواند سطح گلوتاتیون پراکسیداز را اندازه گیری کند. گلوتاتیون پراکسیداز، آنزیمی است که برای عملکرد خود به سلنیوم نیاز دارد. اگر سطح این آنزیم در بدن پایین باشد، ممکن است فرد به کمبود سلنیوم دچار شده باشد.
یک روش دیگر برای اندازه گیری میزان سلنیوم در افراد مشکوک به کمبود، بررسی مقدار آن در موی سر یا ناخن است. به نظر می‌رسد ارتباط خوبی بین مقدار سلنیوم در آن‌ها وجود دارد .

در سراسر جهان، 500 میلیون تا 1 میلیارد نفر تحت تأثیر کمبود سلنیوم قرار دارند. کمبود سلنیوم می‌تواند باعث بیماری کشان (نوعی بیماری قلبی) و ناباروری مردان شود. همچنین ممکن است باعث بیماری کاشین بک شود، نوعی آرتریت که باعث درد، تورم و از دست دادن حرکت در مفاصل می‌شود.

کمبود سلنیوم چگونه درمان می‌شود؟

اگر به کمبود سلنیوم مبتلا هستید، اولین درمان این است که سعی کنید بیشتر غذاهای حاوی سلنیوم مصرف کنید. سلنیوم به طور طبیعی در بسیاری از غذاها یافت می‌شود، اما منابع غذایی غنی از سلنیوم منابع عبارتند از: غذاهای دریایی، آجیل و مغزها، لوبیا، امعاء و احشاء، نان گندم کامل و سبوس‌دار.
موسسه ملی سلامت امریکا توصیه می‌کند افراد بالای 14 سال روزانه 55 میکروگرم سلنیوم دریافت کنند. برای زنان باردار یا شیرده، این مقدار به 70 میکروگرم افزایش می‌یابد .

سلنیوم در بسیاری از مکمل‌های مولتی ویتامین مینرال وجود دارد. این مکمل‌ها معمولاً به شکل سلنومتیونین، سلنیت یا سلنات سدیم هستند. سلنیوم در غذاها نیز به شکل سلنومتیونین وجود دارد، بنابراین جذب آن برای بدن آسان‌تر است و ممکن است برای موارد کمبود شدیدتر، گزینه بهتری باشد. اشکال سلنات و سلنیت در مکمل‌ها نیز جذب خوبی دارند . قبل از شروع مصرف مکمل سلنیوم با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید.

طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، سطح بالای قابل تحمل مصرف سلنیوم در بزرگسالان 19 سال یا بالاتر، 400 میکروگرم در روز است. مراقب باشید که از میزان مصرف قابل تحمل 400 میکروگرم سلنیوم تجاوز نکنید. سطوح بالاتر از این مقدار، سمی در نظر گرفته می‌شوند .
استشمام بوی سیر در تنفس و طعم فلزی در دهان، حالت تهوع، اسهال، بثورات جلدی، تحریک پذیری، مو یا ناخن شکننده، ریزش مو یا ناخن، تغییر رنگ دندان‌ها و مشکلات سیستم عصبی، از علائم مسمومیت یا مصرف بیش از حد سلنیوم است. مصرف بسیار زیاد سلنیوم می‎تواند باعث مشکلات شدیدی از جمله دشواری تنفس، لرزش، نارسایی کلیه، حملات قلبی و نارسایی قلبی شود .