دلایل بسیاری برای زرد دیده شدن پوست دست و پا وجود دارد و بیشتر آنها نگران کننده نیستند. اگر چه علل احتمالی این وضعیت اغلب به یرقان، کم خونی و پینه نسبت داده می شود ولی با این وجود موارد دیگری نیز برای آن وجود دارد.
افراد با پای زرد همچنین ممکن است مناطقی ضخیم، مومی یا پوست خشک داشته باشند. در برخی موارد، تنها انگشتان پا یا کف پا زرد می شوند، در حالیکه افرادی هم زردی تمام پا را تجربه می کنند.
علل زرد شدن پوست دست و پا
بسته به علل و بیماری های زمینه ای ایجاد کننده این شرایط ممکن است علائم دیگری نیز در افراد تجربه شود. تعدادی از این عوامل می تواند شامل خستگی، خارش یا حساسیت به سرمای هوا باشد. درمان نیز بسته به علت ایجاد کننده آن متفاوت خواهد بود.
پینه
یک پینه منطقه پوستی ضخیم و سخت است که اغلب به رنگ زرد و لکه مومی یا پوسته پوسته ظاهر می شود. پینه روی پوست در پاسخ به فشار و اصطحکاک پیشرفت می کند. شکل گیری پینه ها اغلب در پا بوده و معمولا به عنوان نتیجه پوشیدن کفش های نامناسب یا صرف کردن مدت زمان طولانی ایستاده یا در حال پیاده روی رخ می دهد.
پینه ها دلیل نگران کننده ای نیستند و آنها معمولا نیازی به اقدامات درمانی ندارند.
چنانچه آنها آزار دهنده باشند، افراد معمولا از طریق موارد زیر می توانند ناراحتی را تسکین داده و یا برای درمان آن اقدام نمایند:
- پوشیدن کفش های مناسب راحت
- استفاده از پدها یا تجهیزاتی محافظتی کفش
- نرم کردن پینه در آب گرم و صابونی
- خراشیدن پوست ضخیم با سنگ پا
- استفاده از داروهای حذف کننده پینه برای پا
یرقان
یرقان عامل زرد شدن پوست و همچنین سفیدی چشمان است که با افزایش بیلی روبین گسترش می یابد. بیلی روبین ماده حذفی شکست سلول های قرمز خونی است که در بدن تجمع می یابد. آنها ممکن است همچنین خارش را تجربه کنند که گاهی اوقات می تواند شدید باشد. یرقان می تواند به عنوان نتیجه عوامل زیر خود را نشان دهد:
- عفونت ویروسی مانند هپاتیت A، B، C
- مصرف داروهای خاص مانند پنی سیلین، قرص های ضد پیشگیری و استروئیدهای آنابولیک
- برخی مکمل های گیاهی
- مشکلات کیسه صفرا
- نارسایی کبد
درمان زردی شامل رسیدگی به علت اصلی است. افرادی که مبتلا به زردی هستند باید برای آزمایش و درمان به پزشک مراجعه کنند.
کم خونی
مطابق با انجمن هماتولوژی آمریکا، پوست زرد یا رنگ پریده یکی از علائم کم خونی فقر آهن است. دیگر علائم آن شامل:
- زبان صاف یا زخمی
- ناخن های شکننده
- درد قفسه سینه
- خستگی
- ریزش مو
- سردرد
- ضربان قلب سریع
- تنگی نفس
- ضعف
افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن معمولاً برای افزایش سطح این ماده معدنی در خون خود به مکمل های آهن نیاز دارند. علاوه بر این ممکن است نیاز به تغییرات دیگری در رژیم غذایی داشته باشند.
اگر از دست دادن خون منجر به کاهش سطح آهن شود، ممکن است درمان های دیگری مورد نیاز باشد. به عنوان مثال، افرادی که دوره های قاعدگی سنگینی را تجربه می کنند اغلب می توانند از داروهای ضد بارداری خوراکی یا روش های پزشکی بهره مند شوند.
بیماری رینود
بیماری رینود می تواند باعث زرد یا سفید شدن انگشتان دست یا پا شود.
اگر تنها انگشتان پا، نه کل پا، زرد به نظر برسند، این تغییر رنگ ممکن است به دلیل بیماری رینود باشد که برخی افراد آن را پدیده رینود می نامند.
بیماری رینود تا 10 درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث می شود انگشتان دست و پا در دمای پایین یا در پاسخ به استرس عاطفی به طور غیرعادی بی حس و سرد شوند. سایر احساسات عبارتند از گزگز یا مور مور شدن.
در این شرایط، پوست به طور کلی سفید می شود که گاهی اوقات ممکن است بصورت زرد شدن پوست دست و پا به نظر برسد. با گذشت زمان، پوست آبی و سپس قرمز می شود، که نسخه اغراق آمیزی از واکنش طبیعی بدن به سرما است.
درمان بستگی به شدت علائم و وجود سایر شرایط پزشکی دارد. افرادی که علائم خفیف دارند معمولاً می توانند با پوشیدن دستکش و جوراب ضخیم علاوه بر کاهش استرس، آنها را کنترل کنند.
اشکال شدیدتر بیماری رینود ممکن است به دارو یا جراحی اعصاب نیاز داشته باشد.
مقادیر بالای زردچوبه
تحقیقات نشان داده است که دوزهای بالای زردچوبه می تواند باعث تغییر رنگ پا و زرد شدن پوست کف دست و پا شود.
زردچوبه یک ادویه ملایم است که مردم اغلب به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی از آن به عنوان دارو استفاده می کنند. فعال ترین ترکیب زردچوبه، کورکومین، یک رنگدانه زرد روشن است.
مطالعات همچنین خاطرنشان می کنند که استفاده موضعی از زردچوبه می تواند باعث تغییر رنگ پوست شود.
کاروتنمی
کاروتنمی ناشی از سطوح بالای کاروتنوئیدها در خون است. کاروتنوئیدها رنگدانه های زرد و قرمز موجود در میوه ها و سبزیجات هستند. شناخته شده ترین کاروتنوئید بتا کاروتن است که به طور طبیعی در هویج وجود دارد. بدن بتا کاروتن را به ویتامین A تبدیل می کند.
هنگامی که فردی مقادیر طبیعی کاروتنوئیدها را مصرف می کند، این رنگدانه ها از بدن بصورت ادرار، عرق و مدفوع خارج می شوند.
با این حال، مصرف بالای بیش از 30 میلی گرم در روز می تواند باعث شود که پوست رنگ زردی به خود بگیرد که معمولاً کف پا و کف دست را تحت تأثیر قرار می دهد.
غذاهای پر کاروتنوئید عبارتند از:
- سبزیجات نارنجی مانند هویج، سیب زمینی شیرین و کدو حلوایی
- سبزیجات سبز، از جمله کلم بروکلی، کلم پیچ و نخود فرنگی
- میوه های خانواده مرکبات
- سایر میوه ها مانند زردآلو، انبه و پاپایا
شرایط پزشکی که بر توانایی بدن در حذف کاروتنوئیدها تأثیر می‌گذارد نیز به کاروتنمی کمک می‌کند. این شامل:
- دیابت
- کلسترول بالا
- کم کاری تیروئید
- مشکلات کلیوی
- مشکلات کبدی
افرادی که با مصرف بیش از حد غذاهای غنی از کاروتنوئید دچار کاروتنمی می شوند، معمولاً متوجه می شوند که پس از کاهش مصرف این غذاها، پوست زرد کف دست و پا آنها به حالت عادی باز می گردد.
افرادی که به دلیل یک بیماری زمینه‌ای به کاروتنمی مبتلا می‌شوند، پس از کنترل این بیماری با استفاده از مصرف داروها، تغییر شیوه زندگی و سایر درمان‌ها، ممکن است متوجه بهبود علائم کاروتنمی شوند.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
زرد شدن پوست دست و پا گاهی اوقات می تواند نشان دهنده یک مشکل پزشکی جدی تری باشد، به خصوص اگر تغییر رنگ در بیش از یک ناحیه از بدن ظاهر شود.
افراد در صورتی که علاوه بر زردی پوست دست و پا علائم زیر را مشاهده کنند باید به پزشک خود مراجعه کنند:
- مدفوع سیاه
- وجود خون در مدفوع یا استفراغ
- درد قفسه سینه
- گیجی
- سرگیجه
- خستگی
- تب
- سردرد
- دردهای شدید معده
- تنگی نفس
- کبودی یا خونریزی غیر قابل توضیح
اگر زردی پا تنها علامتی است که فرد دارد، به احتمال زیاد علت آن پینه یا مصرف زیاد غذاهای حاوی کاروتنوئید است. یک متخصص پا می تواند پینه و سایر مشکلات پا را درمان کند، در حالی که یک متخصص تغذیه می تواند به فرد کمک کند رژیم غذایی متعادل تری داشته باشد.
