ویتامین ها دسته از مواد آلی هستند که در سوخت و ساز بدن و انجام فرایندهای حیاتی مفید و ضروری هستند. به طور کلی ویتامین ها از نظر ساختاری به دو دسته تقسیم می شود دسته اول ویتامین های محلول در چربی بوده که شامل ویتامین A,D,E,K می باشد.
این ویتامین ها در ادرار نامحلول بوده و میزان اضافی آنها از طریق ادرار دفع نمی شود ،لذا مصرف بیش از حد آنها می تواند سبب تجمع شان در بدن شده و مشکلاتی را برای فرد به وجود بیاورد.
ویتامین‌های محلول در آب
دسته دوم ویتامین‌های محلول در آب بوده که شامل گروه ویتامین های B و ویتامین C می باشد که این دسته از ویتامین ها توانایی دفع از طریق ادرار را دارند لذا مصرف آنها معمولاً عوارضی به دنبال ندارد. نکته مهم دیگر در ارتباط با مصرف ویتامینها این هست که ویتامین های محلول در چربی توانایی ذخیره شدن در بدن را دارند این در حالی است که ویتامین های محلول در آب معمولاً ذخیره ای در بدن نداشته و میزان اضافی آن از طریق ادرار دفع میشود, لذا لازم است که به صورت روزانه از طریق مواد غذایی و یا مصرف مکمل ها در اختیار بدن قرار بگیرد.
ویتامین های گروه بی
ویتامین های گروه به شامل ۹ ویتامین مختلف بوده که در متابولیسم و سوخت و ساز بدن، سلامت پوست، مو ناخن و بهبود کار کرده سلول های عضلانی و عصبی نقش دارند. یکی از این ویتامین ها ویتامین B6 یا پیریدوکسین می باشد. این ویتامین علاوه بر ایفای نقش های اصلی خود،به عنوان کو آنزیم، انجام بسیاری از واکنش های بدن را تسریع کرده و در تولید هورمون ها نقش دارد. یکی از وظایف این ویتامین تولید گلبول های قرمز و هموگلوبین می باشد و کمبود آن منجر به نوعی کم خونی از نوع هایپوکروم میکرو سیتیک می شود و علائم کم خونی فقر آهن را تقلید میکند.
علائم کمبود ویتامین B6
پیریدوکسین سبب افزایش، سطح هورمون سروتونین در مغز میشود. این هورمون در بهبود خلق و خوی فرد موثر هست و کمبودآن سبب می شود که فرد درجاتی از خلق پایین و افسرده را تجربه کند، لذا افسردگی یکی از علائم کمبود ویتامین B6 می باشد. وظیفه اصلی ملاتونین در مغز تنظیم سیکل خواب و بیداری می باشد. ویتامین B6,سبب ساخت هورمون ملاتونین در مغزمیشود و در تنظیم خواب نقش دارد ودرکمبود B6فرد ممکن هست دچار اختلالات خواب بشود. ویتامین B6 دررشد و تکامل سلول های مغزی نقش داشته و مصرف آن در کودکان سنین رشد لازم وضروری هست، شواهد نشان داده است کودکانی که دچار کمبود ویتامین B6 هستند از بهره هوشی کمتری در سنین خردسالی بهره مند هستند. مطالعات نشان داده است که کمبود ویتامین B6 با بسیاری از مشکلات عصبی نظیر تشنج، بیش فعالی و اختلالات اوتیسم ارتباط دارد. کمبود ویتامین B6 می‌تواند به صورت پوست ریزی اطراف دهان, التهاب زبان و مخاط دهان تظاهر پیداکند. این افراد از ضایعات پوسته ریزی دهنده و خارش دارپوستی، شکایت دارند. ویتامین B6 از طریق تنظیم سطح چربی خون در پیشگیری از بروز سکته های قلبی و مغزی موثر میباشد و بر اساس نتایج مطالعات اخیر تجویز آن در افراد سالخورده و پرخطر می تواند مفید واقع شود.
چه گروه سنی به ویتامین بی نیاز دارند؟
تمامی افراد در همه گروه های سنی به ویتامین B6 نیاز دارند و اگر فرد مبتلا به مشکلات سو جذب از دستگاه گوارش و بیماری‌هایی نظیر کرون ، کولیت اولسراتیو و سلیاک باشد لازم هست دوز مصرفی این دارو را افزایش دهد. پیریدوکسین (ویتامینB) در گوشت, حبوبات و غلات وجود دارد و اگر فردی میزان کافی مواد غذایی دریافت کنند،این ویتامین تامین میشود و نیازی به استفاده B6 به صورت مکمل ندارد.
