بسیاری از گروههای پزشکی و منابع علمی چاقی و میزان اضافه وزن افراد را به عنوان یک شاخص سلامتی تعریف کرده اند. شیوع چاقی با گسترش زندگی شهر نشینی افزایش یافت به طوریکه بر اساس آمار های اپیدمیولوژی، در جوامع پیشرفته حدود ۳۰ الی ۳۵ درصد افراد از چاقی رنج می برند.
چاقی شایعترین بیماری در کودکان و نوجوانان
چاقی به عنوان شایعترین بیماری در گروه سنی کودکان و نوجوانان شناخته شده است، و میتواند زمیته ساز بروز بسیاری از بیماریها نظیر دیابت تیپ دو، پرفشاری خون، هیپر لیپیدمی، سکته های قلبی و مغزی و..در سنین بزرگسالی باشد.
بررسی چاقی افراد
در بررسی چاقی افراد، وزن ها تنها شاخص مورد ارزیابی نبوده و مواردی همچون قد و تراکم استخوانی در آن نقش دارند. در سرتاسر جهان برای تشخیص چاقی در افراد از اندکس شاخص توده بدنی یا همان استفاده میکنند Bmi از تقسیم وزن بر توان دوم قد بر حسب سانتی متر حاصل میشود. افرادی که شاخص توده بدنی کمتر از ۱۸ داشته باشند کم وزن محسوب میشوند. افراد با وزن نرمال، شاخص توده بدنی بین ۱۸ تا ۲۵ دارند و از ۲۵ تا ۳۰ افراد اضافه وزن دارند. اعداد بالاتر ۳۰ هم چاقی محسوب میشود.
تناسب اندام
برای تناسب اندام لازم هست میان کالری دریافتی و مصرفی افراد توازن برقرار باشد. درصورتی که کالری مصرفی فرد بیش از سوخت و ساز او باشد،این کالری اضافی به صورت بافت چربی در بافت ها تجمع پیدا کرده و منجر به چاقی میشود. برای یک کاهش وزن موثر و اصولی، بهتربن کار محدود کردن کالری های دریافتی و یا افزایش فعالیت و سوخت و ساز بدن هست.
مدت زمان کاهش وزن
متخصصان و کارشناسان تغذیه، معتقد هستند که هر چقدر کاهش وزن در طی مدت زمان بیشتری انجام شود، پایدارتر بوده و کمترین آسیب جسمانی را برای فرد در پی دارد. این گروه کاهش وزن سریع را با توجه به عوارضی که در پی دارد، روشی منسوخ در لاغری میدانند. کارشناسان تغذیه کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته را اصولی ترین روش کاهش وزن میدانند. در روزهای اول رژیم های سنگین، فرد به سرعت وزن خودرا از دست می دهد که این ناشی از افزایش سوخت و ساز بافت چربی، عضلات و از دست دادن آب بدن هست. به همین جهت فرد علاوه بر چربی، توده عضلانی خودرا نیز از دست می دهد.
رژیم های سخت و غیر اصولی
در رژیم های سخت و غیر اصولی، به دنبال کاهش مصرف غذا، حرکات پریستالتیسم روده ها کاهش پیدا میکند و مواد مصرف شده مدت بیشتری در گوارش فرد باقی می مانند و فرد را دچار یبوست میکنند. مصرف مایعات کافی در این افراد کمک کننده هست. سوخت رایج سلولهای مغزی، گلوکز هست و عدم وجود گلوکز کافی در رژیم های غیر اصولی، به ویژه در روزهای اول، سبب سردرد و احساس سرگیجه در فرد میشود.
عوارض رژیم های لاغری سنگین
یکی از عوارض رژیم های لاغری سنگین، افزایش تشکیل سنگ های صفراوی هست. به دنبال کاهش مصرف غذا، صفرا به میزان کمتری به روده ترشح میشود و در کیسه صفرا باقی میماند و تغلیظ شده و سبب تشکیل سنگ های صفراوی میشود. حدود ۲۰ درصد افراد این را تجربه میکنند. ذخایر آهن، کلسیم وسایر مواد معدنی و ویتامین ها در رژیم های سنگین کاهش پیدا میکند و فرد را دچار عوارضی همچون کم خونی، پوکی استخوان و… میکند.
