گردن درد یک تجربه مشترک بین همه ما است. درست همان زمانی که در اینستاگرام در حال گشت و گذار هستیم و بدون اینکه متوجه شویم ساعت‌ها بر روی گوشی خود خم شده‌ایم. زمانی به خود می‌آییم که درد تیزی در پشت گردن حس می‌کنیم. گاهی اوقات هم چنان محو کار با کامپیوتر می‌شویم که حواسمان اصلا به وضعیت ستون مهره‌ها نیست. اینجا هم درد پشت گردن را حس می‌کنیم.
گردن درد چیست؟
گردن درد دلایل مختلفی دارد. این درد از شدید تا خفیف می‌تواند شما را آزار دهد. گاهی اوقات برای درمان آن تنها به استراحت نیاز دارید و گاهی اوقات لازم است با پزشک متخصص مشورت کنید. برای مثال درد گردن همراه بی‌حسی در بازو و دست‌ها باید جدی گرفته شود.
گردن به عنوان بخش ابتدایی ستون مهره‌ها از هفت مهره تشکیل شده است. بین آنها دیسک مهره‌ای وجود دارد و مجموعه‌ای از ماهیچه‌ها و رباط‌ها از آنها حمایت می‌کنند. بروز مشکل در هر یک از آنها می‌تواند باعث درد شود.
۷ نوع رایج گردن درد را بشناسید
درد عضلانی
کشیدگی عضلات، رگ به رگ شدن و پارگی از دلایل شایع درد در ناحیه گردن هستند. زمانی که عضلات بیش از حد کشیده میشوند، پارگی‌هایی در لایه‌های بافت همبند رخ می‌دهد. این امر باعث ضعیف شدن عضله و بروز درد می‌شود. هر چقدر فشار عضلانی بیشتر باشد به همان میزان درد و تورم بیشتر خواهد بود و در نتیجه دوره نقاهت طولانی‌تر می‌شود.
گرفتگی یا اسپاسم عضله
منظور از اسپاسم عضلانی، انقباض ناگهانی و دردناک عضله است که به خودی خود رخ می‌دهد. درد، سفتی و ناتوانی در حرکت از نشانه‌های آن است. هنگامی که از خواب صبحگاهی برمی‌خیزید و گردن درد دارید، احتمالا دچار اسپاسم عضلانی شده‌اید. البته استرس عاطفی هم می‌تواند باعث این عارضه شود.
سردرد
اسپاسم‌های عضلانی می‌توانند منجر به سردرد شوند. این نوع سردردها معمولا در پشت و بالای گردن حس خواهند شد. بیشتر بیماران آن را دردی مبهم توصیف می‌کنند. حرکت دادن گردن باعث تشدید درد می‌شود.
درد مفصل فاست
مفاصل فاست (Facet Joint) همان جاهایی هستند که دو مهره در کنار هم قرار دارند. بیماری‌هایی مانند آرتروز یا آسیب‌های حاد، این مفاصل را از بین می‌برند. بیماران معمولا از درد شدید، عمیق و تیز شکایت دارند. این درد می‌تواندبه شانه‌ها نیز سرایت کند. قرار گرفتن در یک وضعیت ثابت باعث تشدید درد می‌شود.
درد عصبی
هر مهره در ستوه فقرات، نقطه خروج یک یا چندین عصب است. التهاب در نزدیکی این نقاط می‌تواند باعث دردهای عصبی شود. این دردها تیز، مبهم و گذرا توصیف میشوند.معمولا افراد می‌گویند در ناحیه گردن سوزش دارند یا احساس سوزن سوزن شدن می‌کنند.
درد ارجاعی
درد ارجاعی به دردی گفته می‌شود که در قسمتی غیر از قسمت آسیب‌دیده بروز می‌کند. از آشناترین آنها می‌توان به درد شانه هنگام حمله قلبی اشاره کرد. گاهی اوقات مشکلات قلبی، گوارشی و سایر اندام‌های دیگر می‌توانند منجر به درد ارجاعی در گردن شوند. در این صورت حتما باید با پزشک مشورت شود، چراکه احتمال بروز یک مشکل عمیق و جدی وجود دارد.
اعصاب بدن همگی به هم متصل هستند. زمانی که بدن یک محرک درد را دریافت می‌کند، سیستم عصبی سیگنال‌هایی را به مغز ارسال خواهد کرد. مغز نیز در پاسخ سیگنالی را ارسال می‌کند.گاهی اوقات، به دلیل نحوه اتصال اعصاب در بدن، مغز سیگنال درد را به قسمتی غیر از قسمت آسیب‌دیده ارسال می‌کند و دردهای ارجاعی رخ می‌دهند.
دردهای استخوانی
در بیشتر مواقع آسیب به ساختارهای بافت نرم ستون فقرات گردن، منجر به گردن درد می‌شود، اما گاهی اوقات خود استخوان دردناک است. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از شکستگی یا ضعیف شدن استخوان باشد.
علائم و نشانه های گردن درد
درد گردن اغلب به صورت حاد بروز می‌کند. این عارضه می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:
گرفتگی گردن
در این حالت احساس می‌کنید گردنتان سفت شده است و اصطلاحا هنگام حرکت کردن، گیر می‌کند. در این شرایط دامنه حرکتی آن کاهش می‌یابد.
درد شدید
درد در این ناحیه تیز و موضعی است. این درد با حرکت دادن و چرخاندن گردن شدیدتر می‌شود.
انتشار درد
درد ممکن است در سر، تنه، شانه و بازوها نیز احساس شود. اگر علت آن به دلیل فشرده شدن عصب باشد، در بازوها یا دستان خود احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن یا ضعف می‌کنید.
سردرد
سردردی به نام سردرد سرویکوژنیک (سردرد گردنی، cervicogenic headache) می‌تواند به دلیل درد گردن ایجاد شود. افرادی که به میگرن مبتلا هستند این نوع دردها را همزمان تجربه می‌کنند.
علت گردن درد
علت دردناک بودن گردن می‌تواند مربوط به مشکلات پزشکی یا سایر مسایل باشد. از رایج‌ترین دلایل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزیش سن
با افزایش سن ریسک بروز بیماری‌هایی مانند ساییدگی غضروف مفصل (استئوآرتریت) و (تنگی ستون فقرات) بیشتر می‌شود. این بیماری‌ها می‌توانند باعث درد پشت گردن شوند. همچنین با افزایش سن، قسمت‌های مختلف ستون مهره‌ها در ناحیه گردن فرسوده و دردناک میشوند.
آسیب گردن
هرگونه ضربه ناگهانی به ستون مهره‌ها می‌تواند باعث گردن‌درد شود. در این حالت ماهیچه‌ها، رباط‌ها، دیسک‌ها، مفاصل مهره‌ای و ریشه‌های عصبی آسیب می‌بینند.
استرس ذهنی
استرس ذهنی سبب می‌شود تا عضلات گردن را منقبض نگه دارید. این امر باعث سفتی و درد در ناحیه گردن می‌شود.
فشار فیزیکی
هنگامی که حرکات تکراری و فعالیت‌های شدید انجام می‌دهید، عضلات گردن تحت فشار قرار می‌گیرند. به همین دلیل ستون مهره‌ها در ناحیه گردن دردناک میشوند.
وضعیت نامناسب ستون مهره‌ها و گردن
قرار گرفتن در وضعیت‌های نامناسب هنگام خوابیدن، نشستن، کار با کامپیوتر، مطالعه کردن و … می‌توانند به مهره‌های گردن فشار وارد کنند.
رشد تومور
در موارد بسیار نادر، وجود خار استخوانی، تومور یا کیست می‌توانند منجر به بروز درد پشت گردن شود.
بیماری‌های زمینه‌ای
بیماری‌های زمینه‌ای مانند مننژیت، آرتریت روماتوئید و سرطان نیز باعث دردناک شدن گردن میشوند.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
درد پشت گردن معمولا با استراحت و بدون نیاز به داروی خاصی درمان می‌شود. اگر با علائم زیر مواجه هستید، لازم است با پزشک متخصص مشورت کنید:
- درد شدید دارید.
- درد چندین روز بدون تسکین ادامه دارد.
- احساس بی‌حسی در بازو پاها دارید.
- گردن درد همراه با سردرد، بیحس و گزگز اندام‌ها همراه است.
- وجود توده در گردن
- تورم
- حالت تهوع و استفراغ
- بروز اختلالات تنفسی
روش های درمان گردن درد
گردن درد خفیف تا متوسط معمولا در طی ۲ تا ۳ هفته با استراحت و خود مراقبتی درمان می‌شود. در صورتیکه این درد ادامه داشته باشد، از شیوه‌های درمانی زیر استفاده می‌شود:
داروهای تسکین دهنده و شل کننده عضلات
در صورتیکه درد شدید باشد مصرف داروهای مسکن و شل‌کننده عضلات (متوکاربامول) می‌توانند موثر باشند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی گردن از آن دست شیوه‌های درمانی است که با هدف کاهش درد، تقویت عضلات و پیشگیری از عود مجدد درد تجویز میشوند. در این روش از تکنیک‌های الکتروتراپی، تمرین درمانی، ماساژ درمانی، کمپرس سرد و گرم استفاده می‌شود.
گردنبند طبی
این گردنبندها، گردن را در وضعیت صحیح، ثابت نگه می‌دارند. به این ترتیب مانع از ایجاد فشار اضافی به آن خواهند شد. برای استفاده از آن حتما با متخصص مشورت داشته باشید. استفاده طولانی مدت از این گردنبندها می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
در این تکنیک از الکترودهایی روی پوست در نزدیکی نقاط دردناک استفاده می‌شود. ارسال پالس‌های الکتریکی کوچک منجر به کاهش درد خواهند شد.
تمرینات کششی و ورزشی
انجام حرکات ورزشی و کششی می‌تواند در درمان این عارضه موثر باشد. برای این منظور بهتر است با فیزیوتراپیست مشورت داشته باشید.
تزریق داروهای استروئیدی
تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی در نزدیکی ریشه‌های عصبی، به مفاصل کوچک در استخوان‌های ستون فقرات گردن یا عضلات به کاهش درد کمک می‌کند. لیدوکائین از جمله این داروها است.
جراحی
در موارد بسیار نادر برای آزاد کردن ریشه عصب، از جراحی برای درمان استفاده می‌شود.
روش‌های درمان خانگی درد پشت گردن
برای درمان گردن درد در خانه می‌توانید راه‌حل‌های زیر را امتحان کنید. البته اگر درد جزیی دارید و به بیماری زمینه‌ای مبتلا نیستید.
استراحت کنید.
به خودتان کمی استراحت دهید و با احتیاط چند حرکت کششی را انجام دهید. از بلندکردن اجسام سنگین یا حرکت دادن ناگهانی گردن خودداری کنید.
از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید.
در ابتدا می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید تا درد کم شود. پس از آن بهتر است از کمپرس گرم استفاده کنید یا دوش آب گرم بگیرید. دقت کنید کمپرس سرد و گرم را مستقیما روی بدن قرار ندهید.
مسکن مصرف کنید
مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن به کاهش درد کمک می‌کنند.
به وضعیت بدن خود توجه کنید
از ایجاد تنش به ستون مهره‌ها خودداری کنید. هر گونه وضعیت نامناسب فقط باعث تشدید درد می‌شود.
گردن خود را ماساژ دهید
ماساژ صحیح گردن باعث آزاد شدن عضلات می‌شود.
یک بالش خوب انتخاب کنید
فقط زمانی که گردن درد دارید، ارزش یک بالش خوب را درک خواهید کرد. استفاده از بالش‌های سفت و بلند فقط درد گردن را زیاد می‌کنند.
روش های تشخیص گردن درد
معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی
در مرحله اول پزشک متخصص ارتوپد از نظر فیزیکی به بررسی وضعیت گردن می‌پردازد تا علت درد و مشکلات حرکتی را تشخیص دهد. در طی این معاینه قدرت و میزان انعطاف‌پذیری عضلات گردن بررسی می‌شود. همچنین متخصص در مورد آسیب‌های قبلی گردن و فعالیت روزمره که می‌توانند باعث گردن درد شوند، با شما صحبت می‌کند.
آزمایشات تصویربرداری
برای تایید تشخیص و رد سایر احتمالات، ممکن است آزمایشات تصویربرداری برای شما تجویز شود. این آزمایشات شامل موارد زیر خواهند بود:
آزمایش MRI
در این شیوه تصویربرداری پزشکی با کمک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویر بسیار دقیقی از وضعیت گردن در اختیار متخصص قرار داده می‌شود.
آزمایش سی تی اسکن (CT) یا توموگرافی کامپیوتری
در این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس یک مقطع دقیق از ساختار گردن تهیه می‌شود.
سونوگرافی
از این تست برای بررسی تغییرات دژنراتیو (فرسایشی تخریبی) استفاده می‌شود. این تغییرات می‌توانند بر اعصاب فشار وارد کنند.
تست توموگرافی کامپیوتری (EMG)
در طی این آزمایش یک الکترود سوزنی در ماهیچه‌ها قرار داده می‌شود. به این ترتیب فعالیت الکتریکی آنها اندازه‌گیری خواهد شد. از این تست برای تشخیص آسیب اعصاب منتهی به عضلات استفاده می‌شود.
آزمایش خون
تست خون به تشخیص برخی عفونت و التهاب‌ها کمک می‌کند.
روش های پیشگیری از گردن درد
در بیشتر مواقع درد پشت گردن به دلیل وضعیت یا اصطلاحا پوستچر نامناسب است. توجه به نکات زیر می‌تواند از بروز این دردهای آزاردهنده پیشگیری کند.
به وضعیت بدن خود دقت کنید.
همواره سعی کنید گردن را در راستای ستون فقرات نگه دارید. هنگام نشستن، ایستادن و حتی خوابیدن حواستان به وضعیت گردن باشد.
به خودتان استراحت دهید.
اگر مجبور هستید برای ساعات طولانی با کامپیوتر کار کنید، پشت میز بنشینید، خیاطی کنید، کتاب بخوانید، با گوشی همراه کار کنید، رانندگی کنید و… حتما زمانی را برای استراحت و نرمش گردن در نظر بگیرید. هنگام کار کردن با کامپیوتر صندلی و میز کار خود را طوری تنظیم کنید که مانیتور در سطح چشم‌ها باشد. حواستان به تکیه‌گاه و وضعیت پاها نیز باشد.
عادت های غلط خود را ترک کنید.
برخی عادات اشتباه بیش از آنکه فکرش را کنید به عضلات گردن فشار وارد می‌کنند و منجر به درد گردن میشوند. از رایج‌ترین آنها می‌توان به قرار داد گوشی همراه بین گوش و شانه اشاره کرد. به نظر شما بهتر نیست از هدست استفاده کنید. شیک‌تر و راحت‌تر است!
کیفهای سنگین گردن درد می‌آورند.
حمل کیفهای سنگین بر روی شانه، باعث دردناک شدن گردن میشوند. اگر فکری به حال آن نکنید در کنار این درد، دچار افتادگی شانه هم می‌شوید.
آیا بالش خوبی برای خوابیدن دارید؟
بالش نامناسب می‌تواند سر را در وضعیت نامناسب قرار دهد. از بالش‌هایی استفاده کنید که سر و گردن را در راستای ستون فقرات نگه می‌دارند.
چرا سیگار می‌کشید؟
لطفا همین حالا فقط به یکی از مزیت‌های سیگار اشاره کنید. سیگار آسیب جدی به ساختار استخوان وارد می‌کند و باعث طولانی شدن روند بهبودی می‌شود. لازم به گفتن نیست که علاوه‌بر گردن درد، باید منتظر حمله قلبی، سکته مغزی، اختلالات تنفسی، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و … نیز باشید.
سخن آخر
گردن درد نمی‌تواند مشکل جدی برای شما ایجاد کند، مگر اینکه طولانی شود و به شیوه‌های رایج درمانی پاسخ ندهد. در این صورت لازم است با پزشک متخصص مشورت داشته باشید. متخصصان ارتوپد، فیزیوتراپی و طب فیزیکی می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.
