ما در دنیایی زندگی می کنیم که افراد مختلفی همواره به ما مشاوره می دهند، از مادربزرگ ها گرفته تا مربیان ورزشی و همسایه ها و فامیل. همچنین همیشه شاهد مشکلات مختلفی هستیم که رژیم های غذایی ناصحیح یا بهاصطلاح «من درآوردی» برای افراد ایجاد می کنند، از مقاومت به کاهش وزن گرفته، تا ریزش مو، مشکلات اعصاب، کبد
چنین برنامهای، که بر اساس اصول علمی و شرایط فردی تنظیم شده باشند، آسیبی را متوجه بدن شما نمیکند و کمک میکند با کمترین عوارضِ ممکن و به شکلی صحیح، وزن خود را کاهش دهید. در این مقاله، ما ویژگیهای یک برنامه غذایی کاهش وزن سالم را بررسی میکنیم. از این پس میتوانید معیارهای صحیحی را برای تشخیص برنامه غذایی لاغری صحیح از ناصحیح داشته باشید.
حذف نشدن وعدهها
یک برنامه غذایی لاغری سالم، اکثر اوقات تمام وعدهها و میان وعدهها را شامل میشود. اگر با برنامههایی روبرو میشوید که در آنها صبحانه، نهار یا شام حذف شدهاند، این احتمال وجود دارد که برنامههایی اصولی نباشند. مصرف مواد غذایی در سه وعده اصلی و دو تا سه میان وعده به بدن شما کمک میکند که سطح انسولین را ثابت نگه دارد. انسولین هورمونی است که قند را وارد سلولها میکند و آن را برای تولید انرژی میسوزاند. اگر مدت طولانی غذا نخورید، سطح انسولین و قند کاهش یافته و دچار ضعف میشوید. وقتی به خوردن غذا روی میآورید، به دلیل ضعف احتمالا حجم بیشتری را خواهید خورد. در نتیجه مقدار زیادی انسولین ترشح شده و سریعا قند خون را کاهش میدهد. نتیجه آن این است که پس از زمان کوتاهی، دوباره احساس گرسنگی میکنید.
کربوهیدرات کافی
یک رژیم غذایی متعادل حاوی کربوهیدراتها است. کربوهیدراتها، در حقیقت مواد نشاستهای و همچنین موادی مثل قند، شکر و مالت هستند. بدن برای تولید انرژی بر این درشتمغذیها تکیه دارد. در شرایط معمول نباید این دسته از مواد غذایی را از رژیم حذف کنید. آنها منابع خوبی برای ویتامینها، مواد معدنی و همچنین انرژی هستند. حذف آنها میتواند با ایجاد گرسنگی شدید، مانع از ادامه رژیم شود.
با این حال اگر برای دریافت رژیم به متخصص تغذیه رجوع کردهاید، باید بدانید در برخی از شرایط ممکن است کربوهیدراتها حذف شوند. این در مواردی است که متخصص تشخیص میدهد شما نیاز به یک رژیم محدود در کربوهیدرات مثل رژیم پالئو یا رژیم کتوژنیک دارید. اما به طور معمول متخصصان تغذیه از ابتدا اقدام به تجویز رژیمهای محدودکننده نمیکنند؛ چون این رژیمها ویژگیهای یک برنامه غذایی لاغری مناسب را ندارند و تنها در شرایط خاص، مثل استپ وزنی، استفاده میشوند.
کاهش وزن معقول
کاهش وزن نیم تا یک و نیم کیلوگرم در هفته امن است. پس اگر برنامه غذایی لاغری را دریافت کردهاید که قرار است شما را سریعتر از این لاغر کند، بدانید برنامه مناسبی را در پیش نگرفتهاید. لاغری سریع، علاوه بر تاثیر منفی بر حجم عضلات، میتواند سبب مشکلاتی مثل کبد چرب شود. اگرچه کبد چرب معمولا با چاقی مفرط همراه است، اما لاغری سریع هم میتواند سبب این عارضه شود. افرادی که سریع لاغر میشوند، معمولا با سرعت بیشتری دوباره چاق میشوند و این بار لاغری آنها سختتر است.
پس با کاهش وزن آهسته، تحت نظر متخصص تغذیه، به بدنتان این فرصت را بدهید که با شرایط جدید خود را وفق دهد.
علاوه بر موارد بالا، افرادی که کاهش وزن شدیدی را در مدت کوتاهی تجربه میکنند، معمولا دچار ضعف بنیه، ریزش مو، افسردگی، اضطراب و مشکلات خلقی میشوند. شما قرار است لاغر شوید و تا آخر عمر لاغر بمانید، پس بهتر است به جای هیجانهای لحظهای، دنبال راه حلی باشید که دائمی و سالم باشد.
داشتن فعالیت بدنی
رژیمهای غذایی که با ورزش همراه نیستند، یک برنامه غذایی لاغری مناسب محسوب نمیشوند. اگرچه ممکن است ساختار رژیم مناسب باشد، اما از نظر علمی فعالیت بدنی نقش بسیار موثری در لاغری و بهینه کردن اثرات مثبت رژیم دارد.
فعالیت بدنی به ساخت عضلات کمک کرده و از تحلیل آنها جلوگیری میکند. این همان ویژگیای است که در مورد منافع آن در قسمت پروتئین توضیح دادیم. علاوه بر این، ورزش سطح متابولیسم پایه را بالا میبرد. متابولیسم پایه انرژی است که بدن در حالت استراحت و برای کارهایی مثل تنفس، گوارش و ضربان قلب مصرف میکند. ماهیت رژیمهای لاغری این است که متابولیسم را اندکی کاهش میدهند. پس ورزش کردن در این زمان به کمک آمده و با افزایش متابولیسم، اثر رژیم را خنثی میکند. وقتی متابولیسم بدن بالا رود، بدن نیاز به انرژی بیشتری پیدا میکند و بنابراین محدودسازی انرژی سریعتر جواب میدهد.
از همه اینها که بگذریم، فعالیت بدنی، خود سبب سوخت مقداری انرژی شده و به برنامه غذایی لاغری کمک میکند.
چربی کافی
یک برنامه لاغری مناسب باید روغن داشته باشد. رژیمهایی که روغنِ داخل غذا یا چربی خود غذاها را به طور کامل حذف میکنند، معمولا رژیمهای سالمی نیستند. برخی از ویتامینهای موجود در غذا، در چربیها حل میشوند. پس اگر چربی در غذا نباشد، آنها نمیتوانند جذب شوند. به همین دلیل است که افراد پس از مدتی دچار ریزش مو، ضعف، مشکلات دید و مواردی از این قبیل میشوند.
یک برنامه غذایی لاغری مناسب باید در هر وعده غذایی دارای میزانی از روغن باشد. این روغن ممکن است در پخت غذا استفاده شود، روی آن ریخته شود یا غذای چربی مثل آووکادو یا ماهی چرب باشد.
چربی علاوه بر تامین ویتامینها، از ضعف جلوگیری میکند، فرد را سیر میکند و اشتهای او را کنترل میکند. در صورت حذف چربی، هورمونهای گرسنگی که در کمبود چربی ترشح میشوند، همواره فعال باقی میمانند و پیام گرسنگی را مرتبا به مغز میرسانند.
مواد فیبری، لبنیات و میوه
سه جزئی که نام بردیم، از ویژگیهای مهم یک برنامه غذایی لاغری خوب هستند. آنها به شما احساس سیری میدهند و ریز مغذی های مورد نیاز بدنتان را تامین میکنند. لبنیات از نظر تامین کلسیم مورد نیاز بسیار حائز اهمیت است. کمتر چیزی را میتوانید پیدا کنید که در سروینگهای مشابه لبنیات، مقدار برابری کلسیم را تامین کند. اگرچه بادام، انجیر و مغزها کمککننده هستند، اما به سختی میتوانند جای لبنیات را بگیرند.
به طور کلی میتوان گفت، یک برنامه لاغری مناسب، همه گروههای غذایی را به اندازه دارد، فرد را وادار به فعالیت میکند و وعدههای غذایی را حذف نمیکند.