التهاب آپاندیس یک بیماری اورژانسی است که برای خارج کردن آن به عمل جراحی فوری نیاز است . در صورت عدم درمان ،ممکن است آپاندیس ترکیده یا سوراخ شود و مواد عفونی به داخل حفره ی شکمی راه پیدا کند که در این صورت باعث پریتونیت یا همان التهاب شدید حفره ی شکمی (صفاق) می شود و در صورتی که با آنتی بیوتیک های قوی درمان نشود، می تواند کشنده باشد.
آپاندیسیت چیست؟
آپاندیس یک لوله نازک است که به روده بزرگ متصل می شود. در قسمت پایین سمت راست شکم شما قرار می گیرد. هنگامی که شما یک کودک خردسال هستید، آپاندیس شما بخشی فعال از سیستم ایمنی بدن شما است که به بدن شما در مبارزه با بیماری کمک می کند. وقتی بزرگتر می شوید، آپاندیس شما این کار را متوقف می کند و سایر قسمت های بدن شما به مبارزه با عفونت کمک می کنند.
آپاندیس ممکن است عفونی شود. اگر درمان نشود ممکن است ترکیده شود (پارگی). این می تواند به محض 48 تا 72 ساعت پس از بروز علائم رخ دهد. به همین دلیل، آپاندیسیت یک اورژانس پزشکی است. اگر علائمی دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از عفونت بیشتر جلوگیری کنید، که می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
چه چیزی باعث آپاندیسیت می شود؟
آپاندیسیت زمانی اتفاق می افتد که داخل آپاندیس شما مسدود شده باشد. آپاندیسیت ممکن است در اثر عفونت های مختلف مانند ویروس، باکتری یا انگل در دستگاه گوارش شما ایجاد شود. یا ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که لوله ای که به روده بزرگ و آپاندیس شما می پیوندد توسط مدفوع مسدود یا به دام افتاده باشد. گاهی اوقات تومورها می توانند باعث آپاندیسیت شوند.
در نهایت آپاندیس دردناک و متورم می شود. با بدتر شدن تورم و درد، خون رسانی به آپاندیس متوقف می شود. بدون جریان خون کافی، آپاندیس شروع به مردن می کند. آپاندیس میتواند منفجر شود یا سوراخها یا پارگیهایی در دیوارههای خود ایجاد کند که به مدفوع، مخاط و عفونت اجازه میدهد از داخل شکم نشت کرده و وارد شکم شوند. نتیجه می تواند پریتونیت(یک عفونت کاملا جدی) باشد،.
چه کسانی در خطر آپاندیسیت هستند؟
آپاندیسیت از هر 1000 نفری که در ایالات متحده زندگی می کنند یک نفر را مبتلا می کند اکثر موارد آپاندیسیت در افراد بین 10 تا 30 سال اتفاق می افتد. داشتن سابقه خانوادگی آپاندیسیت ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد، به خصوص اگر مرد هستید. برای یک کودک، داشتن فیبروز کیستیک خطر ابتلا به آپاندیسیت را نیز افزایش می دهد.
علائم آپاندیسیت چیست؟
موارد زیر علائم شایع آپاندیسیت است. علائم خود شما نسبت به دیگران ممکن است متفاوت باشد.
درد در ناحیه شکم شایع ترین علامت است. این درد:
- ممکن است از ناحیه اطراف ناف شما شروع شود و به سمت راست پایین شکم شما حرکت کند. همچنین ممکن است در سمت راست پایین شکم شما شروع شود.
- اغلب با گذشت زمان بدتر می شود.
- ممکن است هنگام حرکت، نفس عمیق، لمس شدن و سرفه یا عطسه احساس بدتری داشته باشید.
- در صورت ترکیدن آپاندیس ممکن است در سراسر شکم احساس شود.
سایر علائم رایج آپاندیسیت عبارتند از:
- ناراحتی معده و استفراغ
- از دست دادن اشتها
- تب و لرز
- مشکل در اجابت مزاج (یبوست)
- مدفوع شل (اسهال)
- مشکل در عبور گاز
- شکم متورم
داروهای ضد درد مصرف نکنید. آنها ممکن است علائم دیگری را که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما باید بداند پنهان کنند. علائم آپاندیسیت ممکن است شبیه سایر مشکلات سلامتی باشد. برای اطمینان، همیشه به پزشک خود مراجعه کنید.
آپاندیسیت چگونه تشخیص داده می شود؟
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما در مورد سلامت گذشته شما سؤال می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. او همچنین ممکن است از شما بخواهد آزمایش های زیر را انجام دهید:
- آزمایش خون: برای بررسی علائم عفونت، مانند بالا بودن تعداد گلبول های سفید خون
- آزمایش ادرار: برای بررسی اینکه آیا عفونت ادراری دارید یا خیر
همچنین ممکن است برخی آزمایشات تصویربرداری انجام دهید، از جمله:
- سونوگرافی شکم: به پزشک اجازه می دهد تا اندام های داخلی را در حین کار ببیند و چگونگی جریان خون در رگ های خونی مختلف را بررسی کند
- سی تی اسکن: تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن مانند استخوان ها، ماهیچه ها، چربی ها و اندام ها را نشان می دهد
- MRI: گاهی به جای سی تی اسکن برای تشخیص آپاندیسیت بخصوص در خانم باردار استفاده می شود
آپاندیسیت چگونه درمان می شود؟
آپاندیسیت یک مورد اورژانسی پزشکی است. این احتمال وجود دارد که آپاندیس ترکیده و باعث عفونت جدی و کشنده شود. به همین دلیل، تقریباً در همه شرایط، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به شما توصیه می کند که برای برداشتن آپاندیس خود جراحی کنید.
آپاندیس ممکن است در یک روش باز یا با استفاده از لاپاراسکوپی برداشته شود:
- روش جراحی باز (سنتی): به شما بیهوشی داده می شود. یک برش در سمت راست پایین شکم شما ایجاد می شود. جراح آپاندیس را پیدا کرده و بیرون می آورد. اگر آپاندیس ترکیده باشد، ممکن است یک لوله کوچک (شانت) برای تخلیه چرک و سایر مایعات در شکم قرار داده شود. شنت ظرف چند روز، زمانی که جراح شما احساس کند عفونت از بین رفته است، خارج می شود.
- روش لاپاراسکوپی: به شما بیهوشی داده می شود. این جراحی از چندین برش کوچک و یک دوربین لاپاراسکوپ برای مشاهده داخل شکم شما استفاده می کند. ابزارهای جراحی از طریق چند برش کوچک قرار می گیرند. لاپاراسکوپ از طریق یک برش دیگر قرار می گیرد. حتی اگر آپاندیس پاره شده باشد، اغلب می توان لاپاراسکوپی را انجام داد.
اگر آپاندیس شما پاره نشده باشد، بهبودی شما از آپاندکتومی تنها چند روز طول خواهد کشید. اگر آپاندیس شما ترکیده باشد، زمان بهبودی شما طولانی تر خواهد شد و به داروهای آنتی بیوتیکی نیاز خواهید داشت.
شما می توانید بدون آپاندیس زندگی عادی داشته باشید. تغییر در رژیم غذایی یا ورزش معمولاً مورد نیاز نیست.
عوارض آپاندیسیت
مشکل اصلی آپاندیسیت خطر ترکیدن آپاندیس است. اگر آپاندیس به سرعت برداشته نشود، ممکن است این اتفاق بیفتد. ترکیدن آپاندیس می تواند منجر به عفونت در شکم شود که پریتونیت نامیده می شود. پریتونیت می تواند بسیار جدی باشد و در صورت عدم درمان فوری حتی باعث مرگ شود.
آیا می توان از آپاندیسیت پیشگیری کرد؟
تا به امروز هیچ راه شناخته شده ای برای جلوگیری از بروز آپاندیسیت وجود ندارد.
چه زمانی باید با پزشک خود تماس بگیرم؟
اگر هر یک از علائم آپاندیسیت ذکر شده در بالا را دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. یا به اورژانس مراجعه کنید. آپاندیسیت یک اورژانس پزشکی جدی است. باید در اسرع وقت درمان شود.
نکات کلیدی در مورد آپاندیسیت
آپاندیسیت زمانی است که آپاندیس شما زخم، متورم و بیمار می شود.
- یک اورژانس پزشکی است. شما باید فورا به دنبال مراقبت باشید.
- زمانی اتفاق می افتد که داخل آپاندیس شما با چیزی پر شود که باعث تورم آن شود، مانند مخاط، مدفوع یا انگل
- اکثر موارد آپاندیسیت در سنین 10 تا 30 سالگی اتفاق می افتد
- باعث درد در ناحیه شکم می شود، اما هر فردی ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد
- ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به شما توصیه می کند که برای برداشتن آپاندیس خود جراحی کنید
- شما می توانید بدون آپاندیس زندگی عادی داشته باشید
مشکلاتی که باعث بروز آپاندیسیت می شود
مشکلات متعددی وجود دارد که می تواند باعث انسداد مجرای آپاندیس شود ، از جمله:
- آپاندیکولیت یا مدفوع که رسوبات مدفوعی کلسیفیه است که به عنوان “سنگ آپاندیس” نیز شناخته می شود (این مورد در کودکان شایع تر از بزرگسالان است)
- کرمها یا انگلهای روده، از جمله کرم سوزنی ( Enterobius vermicularis )
- تحریک و زخم در دستگاه گوارش (GI) ناشی از اختلالات طولانی مدت، مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
- آسیب یا ضربه به شکم
- بزرگ شدن بافت لنفاوی دیواره آپاندیس که معمولاً نتیجه عفونت در دستگاه گوارش است.
- تومورهای خوش خیم یا بدخیم
- اجسام خارجی مختلف مانند سنگ، گلوله، گلوله تفنگ بادی و پین
گاهی اوقات آپاندیسیت به دلیل عفونت ویروسی، باکتریایی یا قارچی است که به آپاندیس سرایت کرده است. علل احتمالی عفونت عبارتند از:
- باکتری E. coli : که در محیط، غذاها و روده حیوانات یافت می شود. بیشتر سویه های E. coli بی ضرر هستند، اما سایرین می توانند باعث بیماری شوند.
- باکتری سودوموناس : که در خاک و آب و مناطق مرطوب مانند سینک و توالت یافت می شود
- باکتریوئیدها : باکتری هایی که قبلاً در دستگاه گوارش انسان زندگی می کنند
- آدنوویروس: یک ویروس بسیار رایج است که از طریق تماس یا از طریق هوا پخش می شود و می تواند علائمی شبیه سرماخوردگی و همچنین مثانه و سایر عفونت ها ایجاد کند.
- سالمونلا: یک باکتری غذایی است که معمولاً باعث ناراحتی دستگاه گوارش (اسهال، تهوع و استفراغ) می شود اما می تواند عوارض جدی داشته باشد.
- باکتری شیگلا : میکروبهایی که بسیار مسری هستند و معمولاً منجر به بیماری اسهالی میشوند که معمولاً بیش از یک هفته طول نمیکشد.
- سرخک : یک ویروس بسیار مسری است که از طریق هوا و تماس پخش می شود. واکسیناسیون بیشتر جمعیت را محافظت می کند، اما شیوع هایی وجود دارد که در آن افراد واکسینه نشده مستعد ابتلا هستند
- عفونت قارچی موکورمایکوزیس: (یک عفونت قارچی نادر اما جدی ناشی از کپک های محیطی و هیستوپلاسموز. اکثر افرادی که در این هاگ ها تنفس می کنند، بیمار نمی شوند یا علائم خفیفی خواهند داشت، اما عفونت می تواند در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف شدید شود
آپاندیس شما خانه بسیاری از باکتری های مفید است. در واقع، تحقیقات اخیر بر نقش آپاندیس در عملکرد سیستم ایمنی متمرکز شده است. برخی از کارشناسان اکنون فکر میکنند که آپاندیس مدتهاست که به عنوان یک اندام باقیمانده و بدون هدف شناخته میشد، هم در تشویق و هم در محافظت از رشد باکتریهای مفید روده نقش دارد؛ وقتی بیماریهای خاصی باکتریهای مفید روده را در دستگاه گوارش از بین میبرند، آپاندیس به استعمار مجدد کمک میکند؛ اما زمانی که اندام عفونی یا مسدود میشود، باکتریهای آپاندیس به سرعت تکثیر میشوند و باعث میشوند که آپاندیس متورم و با چرک پر شود – مایع غلیظی حاوی باکتری، سلولهای بافتی، بقایای التهابی و گلبولهای سفید مرده که با عفونت مبارزه میکنند.