پزشک در چک آپ قلب حالتان را می‌پرسد و برای ارزیابی سلامت قلب و عروق و عوامل پرخطر چند آزمایش انجام می‌دهد. سیستم قلب و عروق شامل قلب و عروق خونی است. در ادامه با درمانکده همراه باشید.
تست قلب
پزشک متخصص قلب و عروق به‌عنوان بخشی از معاینه، هرگونه علامت بیماری قلبی را می‌سنجد و خطر بروز بیماری قلبی در آینده را در نظر می‌گیرد. برای نمونه می‌توان به عوامل پرخطر زیر اشاره کرد:
- فشار خون بالا
- بالا بودن کلسترول خون
- بالا بودن قند خون
- اضافه وزن و چاقی مفرط
- بعضی از عادت‌های سبک زندگی مثل مصرف سیگار و الکل
به پیشنهاد انجمن قلب آمریکا (AHA)، در بعضی از موارد باید از ۲۰ سالگی چک آپ قلب را شروع کرد. سایر معاینات قلب در سال‌های بعد انجام می‌شود.
اگر دچار علائم و نشانه‌های بیماری قلبی شدید، فورا به پزشک اطلاع دهید. از جمله‌ی این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد یا ناراحتی قفسه‌ی سینه
- ارتعاش قفسه‌ی سینه
- کند یا تند شدن ضربان قلب
- تنگی نفس
- سرگیجه
- خستگی مفرط
- ورم پا یا شکم
با خواندن ادامه‌ی مطلب، با مراحل معاینهی قلب آشنا شوید.
انواع تست قلب
معاینهی روتین سلامت قلب بخش مهمی از مراقبت‌های پیشگیرانه برای بزرگسالان است.
پزشک از سن ۲۰ سالگی، یا در بعضی از موارد از سن پایین‌تر، به شما توصیه می‌کند مرتب تحت معاینه قرار بگیرید.
اگر نتایج معاینات حاکی از علائم بیماری قلبی یا خطر بالای ابتلا به بیماری قلبی باشد، پزشک آزمایشات بیشتری تجویز می‌کند.
سابقه‌ی خانوادگی زمان شروع معاینات و تناوب آن را مشخص می‌کند.
تست قلب روتین
انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند، حتی اگر سابقه‌ی بیماری قلبی ندارید، معاینات زیر را انجام دهید:
- تست فشار خون و کلسترول: در اکثر افراد از ۲۰ سالگی شروع می‌شود
- تست گلوکز خون: در اکثر افراد از ۴۰ تا ۴۵ سالگی شروع می‌شود
- اندازه‌گیری شاخص توده‌ی بدن (BMI): براساس وزن یا محیط کمر
اگر بعضی از عوامل پر خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سابقه‌ی خانوادگی این نوع بیماری را داشته باشید، پزشک شما را تشویق می‌کند تا از سنین پایین‌تر این معاینات را شروع کنید.
انواع دیگر تست قلب
اگر پزشک فکر کند ممکن است دچار بیماری قلبی باشید، یک یا چند مورد از آزمایشات زیر را پیشنهاد می‌دهد تا سلامت قلب را ارزیابی کند:
نوار قلب
الکترودهای کوچک به قفسه‌ی سینه و دستگاهی به نام نوار قلب وصل می‌شود. این دستگاه فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند و اطلاعاتی پیرامون ضربان و ریتم قلب به دست می‌دهد.
تست استرس فشار قلب
در این روش الکترود به قفسه‌ی سینه و دستگاه نوار قلب وصل می‌شود. سپس پزشک از شما می‌خواهد درحالی‌که واکنش قلب را به استرس فیزیکی می‌سنجد، روی تردمیل بدوید یا روی دوچرخه‌ی ثابت پدال بزنید.
اکوکاردیوگرافی
متخصص با استفاده از دستگاه سونوگرافی تصویر محرک قلب را به دست می‌آورد تا ببیند آیا اختلالی در عملکرد پمپاژ قلب وجود دارد یا خیر و دریچه‌های قلب را معاینه کند. گاهی این کار قبل یا بعد از ورزش یا مصرف دارو انجام می‌شود تا واکنش قلب به فشار و استرس مشخص شود.
تست استرس هسته‌ای
مقدار کمی رنگ رادیواکتیو به جریان خون وارد می‌شود و به قلب می‌رسد. متخصص با استفاده از دستگاه عکس‌برداری، هنگام استراحت و بعد از ورزش از قلب عکس می‌گیرد تا نحوه‌ی گردش خون در قلب را بسنجد.
سیتیاسکن قلب برای تشخیص میزان کلسیم
در این روش درحالی‌که به قفسه‌ی سینه‌تان الکترود وصل شده زیر دستگاه سیتی اسکن قرار می‌گیرید تا فعالیت الکتریکی قلب ضبط شود. متخصص با استفاده از این روش می‌تواند از قلب عکس بگیرد و تشکیل پلاک در عروق کرونری را بررسی کند.
آنژیوگرافی کرونر (CTA)
در این روش، مانند مورد قبل، زیر دستگاه سیتی اسکن دراز می‌کشید تا متخصص فعالیت الکتریکی قلب را ثبت کند و براساس تصاویر سیتیاسکن از قلب عکس بگیرد. در این حالت، رنگ کنتراست به جریان خون تزریق می‌شود تا پزشک راحت‌تر بتواند تشکیل پلاک در عروق کرونری را مشاهده کند.
آنژیوگرافی کاتتر کرونر
در این روش یک لوله یا کاتتر کوچک وارد کشاله‌ی ران یا دست می‌شود و از رگ به قلب می‌رسد. درحالی‌که متخصص با استفاده از اشعه بنفش، رنگ کنتراست از طریق کاتتر تزریق می‌شود تا متخصص راحت‌تر متوجه انسداد یا باریک شدن عروق کرونری شود.
اگر بیماری قلب در شما تشخیص داده شود، پزشک برای کنترل بیماری ترکیبی از روش‌های تغییر سبک زندگی، مصرف دارو یا سایر گزینه‌های درمان را پیشنهاد می‌کند.
فهرست سوالات مربوط به تست چک آپ قلب
معمولا چک آپ قلب شامل تست‌های پیچیده نیست. پزشک برای نظارت بر سلامت قلب، موارد زیرا را لحاظ می‌کند:
- ارزیابی وزن و BMI
- اندازه گرفتن فشار خون
- تجویز آزمایش خون برای بررسی کلسترول و قند خون
- سوال درمورد رژیم غذایی، فعالیت جسمانی و سابقه‌ی مصرف سیگار
- سوال درمورد سابقه‌ی پزشکی فردی و خانوادگی
- از شما می‌پرسد آیا متوجه تغییری در وضعیت سلامت خود شده‌اید یا خیر
اگر بیماری قلبی در شما تشخیص داده شود یا پزشک شک کند که ممکن است دچار این بیماری باشید، تست‌های بیشتری تجویز می‌کند.
چه زمان باید چک آپ قلب انجام داد؟
انجمن قلب آمریکا برای معاینهی سلامت قلب برنامه‌ی زیر را پیشنهاد می‌کند:
- وزن و BMI: طی چک آپ‌های معمولی سالانه
- تست فشار خون: از سن ۲۰ سالگی حداقل هر دو سال یک بار
- تست کلسترول خون: از سن ۲۰ سالگی حداقل هر ۴ تا ۶ سال یک بار
- تست گلوکز خون: از سن ۴۰ تا ۴۵ سالگی حداقل هر ۳ سال یک بار
بعضی از افراد باید از سنین کمتر و بیشتر از دیگران تحت معاینهی قلب قرار بگیرند.
مثلا، پزشک در موارد زیر از شما می‌خواهد زودتر یا بیشتر تحت معاینه قرار بگیرید:
- بالا بودن فشار خون، کلسترول و قند خون
- بیماری قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی
- سابقه‌ی خانوادگی بیماری قلبی
- اضافه وزن یا چاقی
- پیش دیابت یا دیابت
- بعضی از عوامل سبک زندگی مانند مصرف تنباکو
- مواجهه با مشکلاتی نظیر فشار خون بالا، پرهاکلامپسی یا دیابت بارداری در دروان حاملگی
از پزشک بپرسید براساس سابقه‌ی پزشکی و نیاز خود لازم است هر چند وقت یک بار تحت معاینه قرار بگیرید.
هزینه‌ی چک آپ قلب چقدر است؟
بسته به اینکه کجا زندگی می‌کنید و تحت پوشش کدام بیمه قرار دارید، می‌توانید با کم‌ترین میزان یا بدون نیاز به پرداخت هزینه تحت معاینه قرار بگیرید.
بعضی از داروخانه‌ها نیز در ماه فوریه، ماه ملی سلامت قلب، به‌طور رایگان خدمات معاینهی قلب را انجام می‌دهند.
اگر بیمه‌ی سلامت داشته باشید، ممکن است چک اپ های ساده‌ی قلب برایتان هزینه‌ای در بر نداشته باشد. براساس قانون مراقبت مقرون به صرفه، بسیاری از برنامه‌های بیمه ملزوم به پوشش هزینه‌ی برخی معاینات پیشگیرانه بدون هیچگونه پرداخت مشترک، بیمه‌ی مشترک یا هزینه‌ی کسرپذیر هستند.
شما می‌توانید متناسب با پوشش بیمه، سن و سابقه‌ی پزشکی به صورت رایگان تست فشار خون، کلسترول یا قند خون را انجام دهید.
اگر پزشک برای ارزیابی سلامت قلب آزمایشات بیشتری تجویز کند، شاید لازم باشد برای انجام این آزمایشات هزینه بپردازید. بخشی از هزینه‌ی آزمایش یا تمام آن تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد.
اگر بیمه‌ی سلامت دارید، با مرکز بیمه تماس برقرار کنید تا مشخص شود مشمول خدمات معاینهی رایگان هستید یا خیر. درمورد هزینه‌ی آزمایشات مختلف سوال کنید.
معاینهی قلب در خانه
ممکن است پزشک بسته به سابقه‌ی پزشکی که دارید از شما بخواهد در فاصله‌ی هر چک آپ سلامت قلب و عوامل پرخطر را تحت نظارت داشته باشید.
مثلا، از شما می‌خواهد یک یا چند مورد زیر را تحت کنترل قرار دهید:
- وزن بدن یا BMI با استفاده از مقیاس
- فشار خون با استفاده از دستگاه فشارسنج در خانه
- میزان قند خون با استفاده از مانیتور گلوکز
- ضربان و ریتم قلب با استفاده از ابزار مخصوص مانند ساعت هوشمند و غیره
اگر پزشک بخواهد فعالیت الکتریکی قلب را طی چند ساعت یا چند روز تحت کنترل قرار دهد، از شما می‌خواهد از هولتر استفاده کنید.
هولتر یک دستگاه کوچک است که با باطری کار می‌کند و مثل دستگاه نوار قلب قابل حمل عمل می‌کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد قبل از تحویل دستگاه به او، ۲۴ تا ۴۸ ساعت از آن استفاده کنید.
همچنین پزشک از شما می‌خواهد حواستان به فعالیت جسمانی، رژیم غذایی یا سایر عوامل سبک زندگی که ممکن است روی سلامت قلب تاثیر بگذارد باشد. به‌علاوه، ممکن است از شما خواسته شود درصورت بروز هر گونه علامت آن را یادداشت کنید.
نکاتی برای حفظ سلامت قلب
لازم است به منظور کاهش خطر بیماری قلبی سبک زندگی سالم داشته باشید. مثلا:
- از مصرف تنباکو بپرهیزید
- حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش متعادل تا جدی داشته باشید
- مصرف انواع غذاهای سرشار از مواد مغذی مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل
- کم کردن میزان مصرف چربی ترانس، چربی اشباع‌شده و غذاها و نوشیدنی‌هایی که به آن‌ها شکر اضافه شده
- اقدام برای کنترل وزن
- اگر فشار خون، کلسترول، پیشدیابت، دیابت یا سایر بیماری‌ها در شما تشخیص داده شد، برنامه‌ی درمان را دنبال کنید
معاینهی منظم قلب نیز برای حفظ سلامت قلب مهم است. این معاینات باعث می‌شود پزشک مشکلات احتمالی را به موقع تشخیص دهد تا درمان مورد نیاز را دریافت کنید.
