امروزه افراد در سنین مختلف توجه زیادی به جوانی و شادابی پوست خود دارند و تمایل به استفاده از روش‌های جوان‌سازی پوست در بین مردم در حال افزایش است. ولی تنوع و فراوانی این روش‌ها، تصمیم گیری برای انتخاب را سخت می‌کند.
دو پروتئین اصلی پوست کلاژن و الاستین هستند که به مرور با افزایش سن دچار تخریب می‌شوند.
داشتن اطلاعات پایه و آگاهی در مورد پوست و راه‌های علمی مقابله با کند شدن روند پیر شدن آن می‌تواند کمک خوبی باشد تا افراد با توجه به خواسته‌هایی که برای بهتر شدن پوست خود دارند بتوانند درست تصمیم بگیرند. ضمن آنکه استفاده از بعضی روش‌ها نیز راه برگشتی ندارند و باعث پشیمانی و تخریب پوست خواهد شد.
عوامل تأثیر گذار بر سلامت و شادابی پوست
یکی از مهم‌ترین علل بروز پیرشدن پوست زمینه ژنتیک است که در افراد مختلف با هم متفاوت است. اما عوامل محیطی نیز تأثیر زیادی در این زمینه دارند، از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
قرار گرفتن زیاد در مقابل نور شدید خورشید؛ با توجه به آنکه اشعه فرابنفش خورشید کاملاً جذب پوست می‌شود نوعی پروتئین را فعال می‌کند که بر حالت کشسانی پوست تأثیر می‌گذارد و کلاژن آن را از بین می‌برد؛ ماده‌ای که یکی از وظایف آن پیشگیری از بروز چروک‌های پوستی است. استفاده مکرر از مواد آرایشی، کم خوابی، ورزش نکردن، آلودگی هوا ورژیم‌های غذایی نامناسب تاثیرزیادی بر روند پیر شدن پوست دارند.
استرس‌های طولانی مدت هم باعث کاهش اسیدهای چرب، آنتی اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها می‌شود که به عنوان ترکیبات محافظ در برابر پیری پوست در نظر گرفته می‌شوند. بنابراین استرس می‌تواند باعث بروز زودتر چروک‌های پوستی شود. همچنین کاهش حالت کشسانی و شفافیت پوست را نیز تشدید می‌کند.
تغذیه مناسب هم تأثیر زیادی بر برخورداری از پوست سالم و شاداب دارد. در واقع تغذیه خوب می‌تواند سلامت پوست را از داخل بهبود ببخشد و می‌تواند به‌اندازه انواع کرم و محصولات پوستی بر پوست تأثیر گذار باشد و در واقع از جمله عوامل بسیار مهم در شادابی پوست به شمار می‌رود.
کشیدن سیگار و مصرف دخانیات نیز علاوه بر آسیب‌های جدی بر سلامت بدن، باعث بروز مشکلات زیادی در پوست می‌شود و عوارض جدی بر سلامت و زیبایی پوست دارد.
الکل هم از جمله موادی است که به عروق خونی آسیب می‌زند و با تغییر در متابولیسم سلول‌ها و تولید رادیکال‌های آزاد و مواد سمی در اندام‌های مختلف؛ به ویژه پوست باعث تیرگی، خشکی و پیرشدن بافت‌های آن می‌شود.
تأثیر داروهای کلاژن‌ساز بر روند پیری پوست
پوست هنگام تولد بسیار شاداب و جوان است. کلاژن (collagen) پروتئین مهم ساختمانی پوست است که مانع از افتادگی پوست می‌شود. اما با افزایش سن میزان آن کاهش می‌یابد. البته رژیم‌های سنگین غذایی هم گاهی می‌توانند باعث تخریب یا از دست دادن بافت کلاژن شوند که معمولاً غیرقابل برگشت هم هستند.
اما موضوع مهم آن است که آیا کلاژن به صورت خوراکی می‌تواند جذب بدن شود یا استفاده از کرم‌های حاوی کلاژن می‌تواند مؤثر واقع شود.
البته نمی‌توان پاسخ کلی به این سؤال داد. چون کلاژن نوعی پروتئین با وزن مولکولی زیاد است. کلاژن‌های موجود در بازار هم معمولاً به شکل مکمل (Collagen Supplements) وزن ملکولی بیشتری دارند. بنابراین قابلیت جذب از روده‌ها را ندارند. اما درصد کمی از مکمل‌های خوراکی کلاژنی به صورت فشرده برای قابلیت جذب بالا توسط روده‌ها طراحی شده‌اند. ضمن آنکه این مواد پس ازجذب، هم فقط برای ساخت ملکول‌های بزرگ کلاژن استفاده می‌شوند و نمی‌توانند به طور مستقیم جایگزین کلاژن پوست شوند.
جذب کرم‌های کلاژن از پوست هم که سخت‌تر به نظر می‌رسد. چون بافت خارجی پوست بسیار متراکم است و مانند یک سد عمل می‌کند و اجازه عبور ملکول‌هایی با وزن زیاداز پوست را نمی‌دهد.
بنابرین تبلیغات کرم‌های حاوی کلاژن معمولاً جنبه تجارتی دارند. چون جذب موضعی کلاژن ازطریق پوست به صورت کرم تقریباً غیرممکن است. البته نتایج تحقیقات در این خصوص هنوز کامل نیست.
مقابله با پیرشدن پوست و جوان‌سازی آن
معمولاً اولین کار برای برخوردار بودن از پوست خوب استفاده از کرم‌های مختلف از جمله کرم‌های ضد چروک هستند که بر اساس مواد تشکیل دهنده آن‌ها انواع متفاوتی دارد. کرم‌های ضدچروک اغلب حاوی اسید میوه هستند که می‌توانند سلول‌های زیر پوست را تحریک کنند تا کلاژن‌سازی و ساخت الاستین را افزایش دهد.
جوان‌سازی پوست نیز شامل روش‌هایی است که بتواند تا حدی آسیب‌های وارد شده به پوست را برطرف کند و به آن ظاهری جوان‌تر، شاداب‌تر و سالم‌تر بدهد. جوان‌سازی پوست شامل روش‌های حرارتی، شیمیایی و مکانیکی هستند که حتماً باید توسط پزشک متخصص توصیه و انجام شوند. بنابراین نمی‌توان خودسرانه یا به توصیه دوستان اقدام به انجام چنین کارهایی کرد.
روش‌های تزریقی
روش‌های تزریقی شامل بوتاکس، تزریق ژل و چربی است. بوتاکس یکی از روش‌های رایج برای جوان‌سازی و رفع خطوط صورت است با وجود آنکه این روش، ایمن و کم عارضه است اما عوارض احتمالی هم به دنبال خواهد داشت.
بیشتر این عوارض هم معمولاً به حساسیت‌های فرد و تزریق آن توسط افراد غیر متخصص به وجود می‌آید. بنابراین مهم‌ترین کار تزریق بوتاکس در کلینیک‌های معتبر و انجام آن توسط پزشک متخصص است.
تزریق ژل و انواع فیلر یا پرکننده‌ها هم می‌توانند فرورفتگی‌هایی را که باعث خط و خطوط بر پوست می‌شوند پر کنند.
