اوایل زندگی فرزند شماست و باید مراقب تمام موارد موثر در رشد او باشید تا بهترین نتیجه را بگیرید. یکی از این موارد خواب کودک است. خواب راحت کودک ریزه‌کاری‌هایی دارد که با رعایت آنان می‌توانید سلامت کودک خود را تامین کنید.
با درک اینکه کدام قسمت از برنامه خواب کودک خود در کنترل شماست و کدام قسمت نیست، می توانید استرس خود را کاهش داده و خواب کودک را بهتر تنظیم کنید.
در طول ۲ ماه اول، نیاز نوزاد به غذا بیش از نیاز او به خواب است. در صورت شیردهی، تقریباً هر ۲ ساعت یک‌بار نیاز به تغذیه خواهد داشت و در صورت استفاده از شیشه شیر، ممکن است این زمان کمتر نیز شود.
خواب کودک ممکن است از ۱۰ تا ۱۸ ساعت در روز باشد، گاهی اوقات ۳ تا ۴ ساعت. اما نوزادان تفاوت بین شب و روز را نمی‌دانند. بنابراین آن‌ها بدون توجه به اینکه ساعت چند است، می‌خوابند. این بدان معناست که زمان بیداری کودک می‌تواند از ساعت ۱ تا ۵ صبح باشد.
در ۳ تا ۶ ماهگی بسیاری از نوزادان می‌توانند تا ۶ ساعت خواب باشند. اما دقیقاً همان زمانی که فکر می‌کنید برنامه خواب کودک شما در حال نظم گرفتن است (معمولاً بین ۶ تا ۹ ماهگی) مراحل رشد طبیعی می‌تواند شرایط خواب کودک را از بین ببرد. به عنوان مثال، هنگامی که کودک شروع به ارتباط دادن زمان خواب با تنها ماندن می‌کند، ممکن است برای نگه داشتن شما در نزد خود، گریه کند.
برنامه خواب نوزاد مشخصی تعیین کنید
مطالعه روی ۴۰۵ مادر (با نوزادان بین ۷ ماه تا ۳۶ ماه) نشان داد نوزادانی با برنامه خواب منظم راحت‌تر و بهتر می‌خوابند و در نیمه شب کمتر بیدار می‌شوند.
بعضی از والدین از ۶ تا ۸ هفتگی برنامه خواب کودک خود را شروع می‌کنند. برنامه روزمره کودک می‌تواند ترکیب هر گونه از فعالیت‌های منظم قبل از خواب باشد. کلیدهای موفقیت:
- در طول روز بازی‌های فعال و در شب بازی‌های آرام را در نظر بگیرید. این باعث می‌شود کودک درست قبل از خواب خیلی هیجان زده نشود، در همان حال که از فعالیت‌های روز خسته شده است.
- فعالیت‌ها را به همان شیوه و ترتیب هر شب ادامه دهید.
- هر فعالیتی را در سکوت و آرامش پیش ببرید، مخصوصا در اواخر شب.
- بسیاری از نوزادان از استحمام قبل از خواب لذت می‌برند و باعث آرامش آن‌ها می‌شود.
- فعالیت مورد علاقه کودک خود را برای آخر وقت بگذارید و این کار را در اتاق خواب او انجام دهید. این کار موجب علاقه‌مند شدن او به ساعت خواب شده و فضای خواب را با کارهایی که دوست دارد انجام دهد، ارتباط می‌دهد.
- شرایط شب را در اتاق خواب کودک خود تنظیم کنید. اگر در نیمه شب بیدار شود، صداها و چراغ‌های اتاق باید همانند زمانی باشد که کودک به خواب رفته بود.
برای خواب نوزاد خود، تاثیر رخت‌خواب را فراموش نکنید
از ۶ تا ۱۲ هفتگی کودک را نوازش کنید تا خواب آلود شود. وقتی در آستانه خواب است، او را زمین بگذارید و اجازه دهید خودش به خواب برود. منتظر نمانید تا او کاملاً در آغوش شما بخوابد. این رفتار موجب وابستگی شدید کودک حتی در سال‌های بعدی زندگی‌اش خواهد شد.
این روال به کودک یاد می‌دهد که خودش به خواب برود و هر بار که در طول شب بیدار می‌شود، نیازی به تکان دادن گهواره یا نوازش شما نباشد.
اول ایمنی: کاهش خطر SIDS
هر بار که کودک به خواب می‌رود، چه در شب باشد و چه در طول روز، توصیه می‌کنیم که برای کاهش احتمال SIDS (سندرم مرگ ناگهانی نوزاد) موارد زیر را انجام دهید:
- کودک خود را همیشه به پشت بخوابانید.
- همیشه از سطح محکمی برای خواب استفاده کنید. صندلی‌های اتومبیل و سایر وسایل نشستن برای خواب معمول توصیه نمی‌شوند.
- اگر کودک در کالسکه یا روی تاب به خواب رفته، سعی کنید او را روی یک سطح صاف بخوابانید.
- اگر کودک باید با شما در یک اتاق بخوابد، توجه کنید که روی همان تخت نباشد.
- اشیا نرم یا ملافه‌های شل را از گهواره خارج کنید. این شامل بالش، پتو، حیوانات اسباب‌بازی و ضربه‌گیر تخت است.
- به دستگاه‌هایی که ادعا می‌کنند از SIDS جلوگیری می‌کنند، اعتماد نکنید.
- از پوزیشنر (جانما) گوه‌ای استفاده نکنید.
- به کودک خود هنگام چرت زدن و خواب پستانک دهید.
- از پوشاندن سر کودک یا گرم نگه داشتن بیش از حد خودداری کنید.
- از مانیتورهای خانگی یا دستگاه‌های تجاری به بازار آمده برای کاهش خطر ابتلا به SIDS استفاده نکنید.
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما تمام واکسن‌های توصیه شده را دریافت کرده است.
- با او کمی تماس فیزیکی برقرار کنید.
- هر روز هنگامی که کودک بیدار است او را روی شکم بخوابانید.
- سیگار نکشید.
- به کودک خود شیر دهید.
- اگر خسته هستید، روی صندلی یا کاناپه به کودک شیر ندهید چون ممکن است به خواب بروید.
- اگر باردار هستید، مراقبت‌های منظم قبل از تولد را انجام دهید.
برای خواب کودک، بگذاریم گریه کند تا به خواب برود؟
یک نوع آموزش خواب کودک، روش معروف فربر است که به آن «انتظار پیش‌رونده» نیز می‌گویند. هدف این است که به کودک خود بیاموزید چگونه خودش بخوابد و اگر شب بیدار شد هم همینطور. ریچارد فربر، مدیر مرکز اختلالات خواب کودکان در بیمارستان کودکان بوستون، این روش خواب نوزاد را توسعه داد. وی به والدین توصیه می‌کند که این آموزش را برای خواب نوزاد خود حداقل تا ۵ یا ۶ ماهگی کودک شروع نکنند. در اینجا مروری بر نحوه انجام آن وجود دارد:
- کودک خواب آلود اما بیدار را در گهواره بگذارید. پس از اینکه به خواب رفت، از اتاق خارج شوید.
- اگر کودک گریه می‌کند، قبل ورود به اتاق چند دقیقه صبر کنید. مدت زمان انتظار به شما و کودک بستگی دارد. ممکن است بین ۱ تا ۵ دقیقه طول بکشد.
- وقتی دوباره وارد اتاق کودک خود شدید، او را آرام کنید. اما نباید کودک را در آغوش گرفته و بیش از ۲ یا ۳ دقیقه در آنجا بمانید، حتی اگر هنگام رفتن شما هنوز گریه می‌کند. دیدن صورت مادر برای اطمینان کودک از اینکه شما در همین نزدیکی هستید کافی است تا درنهایت خودش به خواب برود.
- اگر به گریه ادامه داد، به تدریج مدت زمان انتظار را افزایش دهید. به عنوان مثال، اگر بار اول ۳ دقیقه صبر کردید، بار دوم ۵ دقیقه و پس از آن هر بار ۱۰ دقیقه.
- شب بعد، بار اول ۵ دقیقه، بار دوم ۱۰ دقیقه و بعد از آن هر بار ۱۲ دقیقه.
استفاده از این روش خواب نوزاد ممکن است در چند شب اول دشوار باشد. اما احتمالاً تا ۳ یا ۴ روز شاهد بهبود الگوی خواب کودک خود خواهید بود. بیشتر والدین در طی یک هفته شاهد بهبودی هستند.
نکته: اگر می‌خواهید روش فربر را امتحان کنید، مطمئن شوید قبل از شب اول تمرین خواب به خوبی استراحت کرده‌اید. چون در شب‌های اول، وقت زیادی را صرف گوش دادن به گریه‌های کودک و بررسی ساعت ورود و خروج از اتاق او خواهید کرد.
اگر تنها گذاشن کودک در حال گریه برای شما دشوار است، شاید این روش بهترین گزینه نباشد. مطالعات نشان می‌دهد والدین پس از سپری کردن یک الی دو شب اول، معمولاً می‌فهمند که اجرای این روش بسیار استرس‌زا است. بسیاری از والدین قادر به نادیده گرفتن گریه نوزادان تا خواب رفتن او نبودند.
سخن نهایی
خواب راحت کودک تاثیر به سزایی در فرایند رشد او دارد و بهتر است برنامه خواب نوزاد خود را به صورت علمی زیر نظر متخصصان حرفه‌ای انجام دهید.
