برخلاف باور عموم که در اثر تبلیغات گسترده تصور می نمایند که مصرف ماهی تیلاپیا مضرات و خطراتی در پی دارد که نباید آن را در برنامه غذایی گنجاند، خوب است بدانید که این ماهی یکی از غذاهای سالم در کره زمین شناخته می شود. ماهی تیلاپیا Tilapia چهارمین غذای دریایی پر مصرف در جهان به ویژه در امریکا می باشد که قیمت متعادلی دارد و طعم آن به ماهی های جنوب بیشتر شباهت دارد. به همین دلیل با ذائقه اکثر افراد مطابقت دارد.ماهی تیلاپیا مضر نیست!
تیلاپیا که از گونه cichlid ماهیان به شمار می رود در آب های شیرین زندگی می نماید و گونه آزاد آن به صورت بومی در کشور آفریقا یافت می شود. اما جالب است بدانید در تمامی دنیا تیلاپیا یک ماهی شناخته شده است و در ۱۳۵ کشور جهان پرورش داده می شود. مطابق با مطالعات صورت گرفته توسط متخصصان تغذیه بر روی ترکیبات موجود در این ماهی در محتوای چربی گونه های پرورشی تیلاپیا ترکیبات و فلزات سنگینی به چشم می خورد که نگرانی هایی را از بابت مصرف این ماهی ایجاد کرده است. به طوری که عده ای بر این باورند که مصرف آن برای سلامتی انسان مضر است. در ادامه به بررسی ارزش غذایی و مضرات تیلاپیا می پردازیم.
آیا مصرف ماهی تیلاپیا خطرناک و برای سلامتی مضر است؟
نکته حائز اهمیت در خصوص مضرات ماهی تیلاپیا، توجه به محل پرورش آن است. ایالات متحده از بزرگترین مصرف کنندگان این آبزی لذیذ است که بیشترین مقادیر مصرف خود را از کشور چین تامین می نماید. زیرا چین بزرگترین پرورش دهنده تیلاپیا در دنیا است.
در برخی از موارد و در گونه های پرورشی تیلاپیا مشاهده شده است که فلزات سنگینی که در محیط پرورش این ماهی یافت می شود جذب بدن این آبزی می گردد. بطور مثال این ماهی با مصرف فضولات و زباله های موجود در آب های محیط زیست خود می تواند آرسنیک و جیوه را جذب نموده، خطر مسمومیت در افراد را ایجاد نماید.
خواص و ارزش غذایی تیلاپیا
بنابراین امکان مسمومیت با جیوه که رابطه مستقیمی با افزایش ریسک سرطان دارد، در صورت مصرف زیاد ماهی تیلاپیا در برخی گونه های پرورشی وجود دارد. با شناخت گونه مورد نظر و محل و روش پرورش آن می توانید از این بابت اطمینان خاطر کسب نمائید. زیرا مصرف این ماهی فواید زیادی نیز برای سلامتی داشته، از ارزش غذایی بالایی برخوردار می باشد.
وجود مقادیر زیادی پروتئین در گوشت تیلاپیا یک منبع غذایی مفید و بسیار غنی برای تمامی رده های سنی، ورزشکاران و افرادی که به دنبال لاغری با تغذیه مناسب هستند می باشد. اما این میزان پروتئین بالا می تواند مشکلاتی را برای افرادی که دارای بیماری های مفاصل نظیر آرتریت روماتوئید هستند ایجاد نماید. بنابراین بهتر است در مصرف آن دقت بیشتری داشته باشند.
رزش غذایی تیلاپیا
از دلایل شهرت بد تیلاپیا مواد موجود در چربی آن است که در هر وعده غذایی تنها ۳ گرم از این چربی وجود دارد. زیرا این آبزی سرشار از پروتئین است و از مواد معدنی گوناگون و بسیاری از ویتامین ها غنی می باشد.
مواد مغذی
مقدار در هر وعده (حدود ۱۰۰ گرم)
انرژی
۱۲۵ کالری
پروتئین
۲۶ گرم
چربی
۳ گرم
کربوهیدرات
۰
کلسیم
۳.۸ میلی گرم
منیزیم
۱۰ میلی گرم
پتاسیم
۱۰۶ میلی گرم
سلنیوم
۱۵.۱ میلی گرم
ویتامین E
۰.۲ میلی گرم
نیاسین (ویتامین B3)
۱.۲ میلی گرم
فولات
۱.۷ میکروگرم
ویتامین B12
۰.۵ میکروگرم
اسید پانتوتنیک (ویتامین B5)
۰.۲ میلی گرم
فسفر
۰.۲ میلی گرم
امگا ۳ از چربی های مفید برای بدن می باشد که وجود مقادیر مورد نیاز برای بدن موجب کاهش ریسک سرطان و ابتلا به بیماری های التهابی می گردد. همچنین اسیدهای چرب امگا ۳ میزان چربی های امگا ۶ که برای سلامتی مضر هستند همچنین درصد تری گلیسیرید خون را کاهش می دهند. به همین دلیل مستقیما با کاهش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی نیز در ارتباط می باشند.
مواد مغذی تیلاپیا
درصد چربی امگا۳ که در هر وعده ۱۰۰ گرمی از ماهی قزل آلا حدود ۲۵۰۰ میلی گرم است در ماهی تیلاپیا تنها در حدود ۲۴۰ میلی گرم است. این میزان در حدود ۱۰ برابر کمتر از سایر ماهی هایی است که در سفره ایرانیان جایگاه ویژه ای دارند. بطور مثال ماهی سالمون، ماهی آزاد، ساردین و … به همین دلیل مصرف این ماهی نمی تواند برای سالمندان و کودکان در حال رشد انتخاب خوبی باشد.
خواص تیلاپیا برای حفظ سلامتی
با توجه به ارزش غذایی بالایی که تیلاپیا دارد می توان نتیجه گرفت مصرف متعادل آن در حفظ سلامت بدن و پیشگیری از بسیاری از بیماری ها مفید است. برخی از اثرات مثبت مصرف این ماهی در رژیم غذایی افراد عبارتند از:
سلامت قلب و عروق
مصرف تیلاپیا می تواند برای محافظت از قلب و حفظ سلامتی آن مفید باشد. زیرا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است که در هر دو گونه وحشی و پرورشی آن یافت می شود. البته گونه وحشی طبیعتا دارای امگا۳ بیشتری است که مصرف آن می تواند به کاهش فشارخون بالا و پیشگیری از حملات قلبی کمک نماید.
هبود عملکرد مغز و پیشگیری از سکته های مغزی
اسیدهای چرب امگا ۳ که در اکثر ماهی ها از جمله Tilapia وجود دارند علاوه بر اثر مثبتی که بر سلامت قلب و عروق دارند، برای سلامت و عملکرد مناسب مغز و سلول های عصبی نیز حیاتی هستند. بنابراین می توانید با مصرف آبزیان در برنامه هفتگی غذایی خود به طور منظم، از ابتلا به سکته های مغزی، آلزایمر و زوال عقل در سالمندان، افسردگی و اختلالات خلقی، پارکینسون و صرع پیشگیری نمائید.
خواص درمانی ماهی تیلاپیا
پیشگیری از بیماری های تیروئید
با توجه به درصد بالایی از سلنیوم که در این ماهی یافت می شود می توان تاثیر آن را بر بهبود عملکرد غده تیروئید و تنظیم ترشح هورمون ها احساس نمود. بنابراین می توان بسیاری از بیماری های مرتبط با عدم عملکرد صحیح تیروئید را با مصرف منابع غذای حاوی سلنیوم بهبود بخشید. سلنیوم همچنین از تجمع چربی در بدن افراد و ابتلا به انواع چاقی و اضافه وزن پیشگیری می نماید.
کمک به کاهش وزن و لاغری
میزان پروتئین بالایی که در گوشت این ماهی وجود دارد می تواند یک غذای کامل بدون چربی و کالری زیاد برای ورزشکاران و افرادی باشد که به دنبال رژیم های لاغری غنی از پروتئین می باشند. مصرف حدود ۱۰۰ گرم تیلاپیا در هر وعده غذایی می تواند میزان انرژی مورد نیاز بدن برای یک روز را تامین نماید که در کاهش وزن نیز تاثیر بسزایی خواهد داشت.
کنترل بیماری های با ماهی تیلاپیا
پیشگیری از پوکی استخوان و حفاظت از دندان ها
به دلیل وجود مقادیر قابل توجهی کلسیم و فسفر که موجب استحکام بلوک های تشکیل دهنده استخوان ها و دندان ها می شوند، مصرف ماهی تیلاپیا برای پیشگیری از پوکی استخوان، استحکام و تقویت دندان ها، همچنین کمک به ترمیم استخوان های شکسته شده یا ترک خورده توصیه می شود.
مفید برای پوست و مو
ویتامین های C و E دو آنتی اکسیدان مهم در حفاظت پوست از رادیکال های آزاد و آلودگی ها و کاهش سرعت روند پیری پوست به شمار می روند. دریافت این دو ویتامین به مقدار مورد نیاز بدن می تواند موجب شادابی و روشن شدن رنگ پوست شما و به تعویق انداختن روند پیری در آن شود.
خوشبختانه مقادیر کافی از این دو ماده در گوشت تیلاپیا موجود است که می تواند به حفظ رطوبت پوست و تقویت سپر دفاعی آن کمک نماید. همچنین با تقویت فولیکول ها موجب تقویت موها و جلوگیری از ریزش موها می گردد.
میزان جیوه ماهی تیلاپیا
نتیجه گیری کلی
به طور کلی رعایت تعادل در مصرف کلیه مواد غذایی به منظور حفظ سلامتی و پیشگیری از انواع بیماری ها یک اصل کلی است. بنابراین با مصرف ماهی تیلاپیا به میزان دو وعده در هر هفته می توانید از مقادیر بالای پروتئین، مواد معدنی، ویتامین ها و اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در آن بهره مند گردید. مصرف بی رویه هر ماهی پرورشی نظیر تیلاپیا می تواند مشکلاتی در خصوص مسمومیت با فلزات سنگین نظیر جیوه، آرسنیک و … را ایجاد نماید که با رعایت یک رژیم غذایی متعادل دیگر نگرانی از این بابت وجود نخواهد داشت.
