فشار خون طبیعی برای زندگی حیاتی است. بدون وجود فشاری که خون ما را مجبور به گردش در طول سیستم گردش خون می کند، هیچ اکسیژن یا مواد مغذی از طریق عروق به بافت ها و اندام ها منتقل نمی شود.
فشارخون چیست؟
فشار خون نیرویی است که خون را در مسیر سیستم گردش خون ما حرکت می دهد. این یک نیروی مهم است زیرا اکسیژن و مواد مغذی موجود در اطراف سیستم گردش خون ما برای تغذیه بافت ها و اندام ها بدون فشار خون تحت فشار قرار نمی گیرند.
فشار خون به این دلیل نیز حیاتی است که سلول های سفید خون و آنتی بادی هایی را برای ایمنی بدن و هورمون هایی مانند انسولین را به کل بدن منتقل می‌کند.
خون تازه ای که در بدن منتقل می شود، درست مانند تأمین اکسیژن و مواد مغذی، قادر است مواد زائد سمی متابولیسم را با خود حمل کند، از جمله دی اکسید کربن که با هر تنفس بازدم می کنیم و سمومی که از طریق کبد و کلیه پاک می کنیم.
خون به خودی خود دارای تعدادی از خواص دیگر، از جمله درجه حرارت است. خون یکی از سیستم های دفاعی ما در برابر آسیب بافتی نیز محسوب می‌شود، یعنی پلاکت های لخته کننده که مانع از دست دادن خون در زمان آسیب می شوند.
اما دقیقاً چه چیزی باعث فشار خون در عروق ما می شود؟ بخشی از پاسخ ساده است (قلب وقتی با هر ضربان منقبض می شود، فشار خون ایجاد می کند). فشار خون، فقط توسط قلب پمپاژکننده ایجاد نمی شود.
کارکرد فشار خون
گردش خون ما به یک لوله کشی بسیار پیچیده شبیه است (خون «جریان دارد» و عروق همانند «لوله» هستند). یک قانون اساسی فیزیک باعث جریان خون ما می شود و این قانون در لوله های شیلنگ باغچه نیز اعمال می شود.
خون به دلیل اختلاف فشار در بدن ما جریان دارد.
فشار خون ما در آغاز سفر خود از قلب (هنگامی که وارد آئورت می شود) بالاترین مقدار را دارد و در پایان مسیر در امتداد شاخه های عروق که به تدریج کوچکتر و ظریف‌تر می‌شوند، کمترین فشار را دارد. این اختلاف فشار همان چیزی است که باعث جریان خون در اطراف بدن ما می شود.
شریان ها به روشی مشابه با خصوصیات فیزیکی لوله شلنگ باغچه که بر فشار آب تأثیر می گذارد، فشار خون را تحت تأثیر قرار می دهند. فشردن لوله باعث افزایش فشار در نقطه انقباض می شود.
به عنوان مثال بدون خاصیت ارتجاعی دیواره های شریان، فشار خون با پمپاژ از قلب با سرعت بیشتری کاهش می یابد.
در حالی که قلب حداکثر فشار خون را ایجاد می کند، خواص عروق نیز به همان اندازه برای حفظ این فشار مهم هستند و اجازه می دهند خون در بدن جریان یابد.
وضعیت عروق بر فشار خون و جریان خون تأثیر می گذارد و باریک شدن سرخرگ ها در نهایت می تواند به طور کلی مانع از گردش خون و تامین مواد ضروری برای بافت‌ها شود و منجر به شرایط خطرناکی از جمله سکته و حمله قلبی شود.
سنجش فشار خون چگونه انجام می شود؟
دستگاهی که برای اندازه گیری فشار خون استفاده می شود فشار سنج است که از یک بازوبند لاستیکی تشکیل شده است (کاف که با دست یا پمپ ماشین باد می شود).
هنگامی که کاف به اندازه کافی باد می شود تا نبض را متوقف کند، خواندن فشار به صورت الکترونیکی یا روی صفحه آنالوگ انجام می شود.
میزان این فشار بر حسب فشاری که برای حرکت جیوه به دور یک لوله در برابر گرانش لازم است، بیان می شود. این همان دلیل اندازه گیری فشار با استفاده از واحد میلی متر جیوه است که به اختصار mm Hg نوشته می شود.
قرائت فشار خون
یک استتوسکوب هنگام بازگشت صدای نبض و کاهش تدریجی فشار کاف، نقطه دقیق را مشخص می کند. استفاده از استتوسکوپ به شخصی که فشار خون را اندازه گیری می کند این امکان را می دهد تا صدای دو نقطه خاص را با گوش بشنود.
قرائت فشار خون از دو قسمت تشکیل شده است (فشار سیستولیک اول و فشار دیاستولیک دوم). به عنوان مثال، قرائت بصورت ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه صورت می‌گیرد.
فشار سیستولیک، عدد بالاتری است که در اثر انقباض قلب ایجاد می شود، در حالی که عدد دیاستولیک فشار پایین‌تر در عروق و در طی دوره کوتاه «استراحت قلب» بین ضربان قلب است.
دامنه تغییرات فشارخون
موسسه ملی بهداشت فشار خون طبیعی را زیر ۱۲۰ میلی متر جیوه سیستولیک و ۸۰ میلی متر جیوه دیاستولیک عنوان می کند.
با این حال، فشار خون به طور طبیعی تغییر می کند، واقعیتی که متخصصان قلب و عروق هنگام نوشتن مطالبی در مورد تغییر فشار خون در نشریه Nature در مارس ۲۰۱۳ کشف کردند:
«فشار خون با نوسانات کوتاه مدت که در طی ۲۴ ساعت اتفاق می‌افتد (تغییرات ضربان به ضربان، دقیقه به دقیقه، ساعت به ساعت و روز تا شب) و همچنین با نوسانات طولانی مدت که در مدت زمان طولانی تر (روزها، هفته ها، ماه ها، فصول و حتی سال ها) اتفاق می افتد، مشخص می‌شود»
در این دستورالعمل ها آمده است که برای فشار خون بالاتر از رقم ۷۵/۱۱۵ میلی متر جیوه، هر افزایش ۲۰/۱۰ میلی متر جیوه خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را دو برابر می‌کند.
رهنمودهای کلی فشار خون بالا در نوامبر ۲۰۱۷ به روزرسانی شد. این رهنمودها مداخلات زودهنگام را امکان‌پذیر می کنند.
از سال ۲۰۱۷ ، انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه کرده است که افراد مبتلا به فشار خون بالا به جای اینکه برای فشار خون ۱۴۰/۹۰ میلی متر جیوه تحت درمان قرار بگیرند، باید برای فشار خون ۱۳۰/۸۰ میلی متر جیوه تحت درمان قرار گیرند.
آنها همچنین گروه «پیش پر فشاری خون» را از دامنه ۱۲۰-۱۳۹ / ۸۰-۸۹ میلی متر جیوه حذف کردند. میزان فشار خون ۱۴۰/۹۰ میلی متر جیوه اکنون همانند گذشته به عنوان فشار خون مرحله II و نه مرحله I در نظر گرفته می‌شود.
این دسته اکنون دو دامنه جداگانه را تشکیل می دهد:
- فشار خون بالا ، از ۱۲۰-۱۲۹ / کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه
- فشار خون مرحله اول ، از ۱۳۰-۱۳۹ / ۸۰-۸۹ میلی متر جیوه
در این دستورالعمل های جدید، انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه می کند که پزشکان فقط باید داروها را در موارد قبلی حمله قلبی یا سکته مغزی یا در صورت وجود عوامل خطر برای این شرایط فشار خون، مانند سن، تشخیص دیابت یا بیماری مزمن کلیه تجویز کنند.
در مقابل، درمان در مراحل اولیه باید عمدتا از طریق تغییر سبک زندگی انجام شود.
نکات مهم در مورد حفظ فشار خون طبیعی
در لیست دستورالعمل هایی برای پزشکان، اقدامات زیر برای کمک به حفظ فشار خون سالم در بیماران ذکر شده است:
- وزن بدن سالم را حفظ کنید.
- رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات و لبنیات کم چرب داشته باشید.
- سدیم یا نمک را در رژیم غذایی کاهش دهید.
- در بیشتر روزهای هفته، حداقل ۳۰ دقیقه در روز، ورزش‌های هوازی مانند پیاده روی سریع را انجام دهید.
- مصرف متوسط الکل. مردان باید کمتر از دو نوشیدنی الکلی در روز بنوشند. زنان و مردان با وزن بدن کمتر باید حداکثر یک نوشیدنی الکلی در روز مصرف کنند.
انجام این مراحل می تواند خطر مشکلات سلامتی را پایین بی آورد.
