نوشابه های انرژی زا حاوی مواد محرک هستند که کافئین از شایعترین آنها هست. افزایش مصرف هر کدام به طور مصرف یکجا یا طولانی مدت ممکن است باعث بروز عوارض شود.
عوارض جانبی موجود در نوشیدنیهای انرژی زا
عوارض جانبی موجود در نوشیدنیهای انرژی زا به ترتیب از شایعترین:
- تپش قلب / تاکی کاردی
- لرزش
- تحریک / بیقراری
- اختلال دستگاه گوارش
- درد قفسه سینه / ایسکمی
- سرگیجه / سنکوپ
- پارستزی (سوزن سوزن شدن یا بی حسی پوست)
- بیخوابی
- تنفس سریع
- سردرد
کافئین بیشتر برای بهبود هوشیاری ذهنی استفاده می شود، اما کاربردهای بسیاری دارد. کافئین از طریق دهان یا رکتال در ترکیب با مسکن ها (مانند آسپرین و استامینوفن) و یک ماده شیمیایی به نام ارگوتامین برای درمان سردردهای میگرنی استفاده می شود. همچنین از داروهای مسکن برای سردردهای ساده و جلوگیری و معالجه سردردها پس از بی حسی اپیدورال استفاده می شود. برخی افراد از کافئین برای آسم، بیماری کیسه صفرا، اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD)، اختلال وسواس اجباری (OCD)، میزان اکسیژن پایین خون در اثر ورزش، بیماری پارکینسون، حافظه، گرفتگی، سیروز کبدی، هپاتیت استفاده می کنند. C، سکته مغزی، بهبودی بعد از عمل، کاهش درد، درد عضلانی از ورزش، اختلالات روانی مرتبط با سن، مشکلات تنفسی و ریه در نوزادان و فشار خون پایین. همچنین از کافئین برای کاهش وزن و دیابت نوع 2 استفاده می شود. از دوزهای بسیار بالا، غالباً در ترکیب با افدرین، به عنوان جایگزینی برای مواد محرک غیرقانونی استفاده می شود.
محرک رایج بین ورزشکاران
کافئین یکی از محرکهای رایج در بین ورزشکاران است. مصرف کافئین، در حدود مجاز، توسط انجمن ملی ورزشکاران دانشگاهی مجاز است. غلظت ادرار بیش از 15 میلی گرم در میلی لیتر ممنوع است. برای رسیدن به این غلظت ادرار، بیشتر افراد در حدود 8 فنجان قهوه که 100 میلی گرم در فنجان تهیه می کنند، باید مصرف کرده باشند. برخی محصولات کافئین به اشکال بسیار غلیظ یا خالص فروخته می شوند. این محصولات معضلات بهداشتی هستند. افراد به راحتی می توانند از این محصولات در دوزهایی استفاده کنند که به اشتباه خیلی زیاد هستند. این می تواند به مرگ منجر شود. از سال 2018 ، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) فروش غیرقانونی این محصولات را به صورت عمده به مصرف کنندگان غیرقانونی می داند. کرم های کافئین برای کاهش قرمزی و خارش درماتیت روی پوست اعمال می شود. در غذاها از کافئین به عنوان ماده ای در نوشابه ها، نوشیدنی های انرژی زا و سایر نوشیدنی ها استفاده می شود. کافئین با تحریک سیستم عصبی مرکزی (CNS)، قلب، عضلات و مراکز کنترل فشار خون کار می کند. کافئین می تواند فشار خون را بالا ببرد، اما ممکن است در افرادی که همیشه از آن استفاده می کنند، این اثر را نداشته باشد.
قند در نوشیدنی های انرژی زا
بیشتر نوشیدنی های انرژی زا به علت فروکتوز و قند نیشکر دارای قند زیاد هستند. بعضی از آنها از اسامی خلاق استفاده می کنند تا نسخه شکر آنها “سالم” به نظر برسد اما در عوارض آن تفاوتی ایجاد نمی کند. نوشیدنی های با قند بالا شیوع بیماری همه گیر چاقی را افزایش می دهد.
- قند باعث پوسیدگی دندان می شود
- خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
- قند نیز تا حدودی اعتیاد آور است.
- تائورین
هیچ عوارض جانبی از مقدار تایورین در نوشیدنی های انرژی ثبت نشده است. بعضي از كشورها (فرانسه، دانمارك و نروژ) در ابتدا نوشيدني هاي انرژي را به دليل محتواي تائورين خود ممنوع كرده بودند، اما از آن زمان پذيرفته اند كه مصرف تائورين براساس شواهد تاكنون بي خطر است. مقدار قرار داده شده در نوشیدنی های انرژی بسیار پایین تر از مقدار مورد نیاز برای مزایای درمانی یا عوارض جانبی احتمالی آن است. با این حال، با توجه به مرگ ناشی از نوشیدنی های انرژی، برخی از محققان در مورد احتمال تاوریین همراه با کافئین به عنوان علت بالقوه در حال بررسی هستند.
ویتامین های B
بیش از 35 میلی گرم نیاسین (B3) می تواند باعث برافروختگی پوست شود. مصرف 3000 میلی گرم یا بیشتر می تواند منجر به سمیت کبد شود. مجله پزشکی بریتانیا اخیراً مطالعه موردی از مردی را منتشر کرده است که روزانه حدود 5 نوشیدنی انرژی زا برای مدت زمان سه هفته مصرف می کند. این امر باعث ایجاد سطوح سمی نیاسین در بدن وی شده و منجر به هپاتیت غیر ویروسی می شود. بیش از 100 میلی گرم B6 می تواند باعث مشکلات عصبی حسی (احساس سوزش) یا ضایعات پوستی شود.
اینوزیتول
هیچ عارضه جانبی عمده ای گزارش نشده است، اما می تواند باعث سرگیجه، خستگی، سردرد و کاهش حرکات دستگاه گوارش شود. مصرف مقادیر زیاد به اسهال منجر شده است.
جینسنگ
برخی از مطالعات آن را به بی خوابی پیوند داده اند، در حالی که برخی دیگر این موضوع را رد می کنند. سایر علائم احتمالی عبارتند از : فشار خون پایین، ورم، تپش قلب، سرگیجه، سردرد، بی خوابی، شیدایی، خونریزی واژن، تب، کاهش اشتها، خارش، هپاتیت کلستاتیک، درد پستانها، سرخوشی و سقط جنین.
شیرین کننده های مصنوعی
اگر نوشیدنی های انرژی زا بدون قند بنوشید، ممکن است شیرین کننده مصنوعی مصرف کنید. همیشه درمورد تأثیرات منفی سلامتی این افراد (بخصوص aspartame بحث وجود دارد. گرچه همه موسسات مهم بهداشتی آنها را بی خطر می دانند.
