دوران بارداری، تجربه‌ای شگفت‌انگیز و پر از تغییرات برای مادران محسوب می‌شود. اما در کنار تمام زیبایی‌ها و شادی‌های این دوران، ممکن است شاهد برخی تغییرات ناخوشایند هم باشید. یکی از این دغدغه‌های رایج، ریزش مو است. بسیاری از خانم‌ها در طول بارداری یا بعد از زایمان، دچار ریزش مو می‌شوند که می‌تواند بر روحیه و اعتماد به نفس آن‌ها تاثیر منفی بگذارد.
اما جای نگرانی نیست! ریزش مو در دوران بارداری معمولاً موقتی است و با گذر زمان و به تعادل رسیدن هورمون‌ها، موها دوباره به حالت عادی خود باز می‌گردند.
علل زیر از جمله عوامل ریزش مو در بارداری هستند:
- تغییراتی هورمونی
- ژنتیک
- کم‌کاری تیروئید
- ابتلا به بیماری‌های خاص
- مشکلات پوست سر
در این مطلب از ونتی پیو، ضمن بررسی این علل، خاطرنشان می‌کنیم که پروسه درمان ریزش مو در دوران بارداری اصلا مسئله پیچیده‌ای نیست و فقط کافی است اندکی صبر کنید، چراکه این مشکل در اکثر اوقات خودبه‌خود حل خواهد شد.
علل ریزش مو در دوران بارداری
هم مردان و هم زنان به‌طور متوسط روزانه 50 تا 100 تار مو از دست می‌دهند. در دوران بارداری، افزایش سطح استروژن چرخه طبیعی ریزش فولیکول‌های مو را کند می‌کند. در نتیجه، برخی از زنان ممکن است در دوران بارداری موهای کمتری از دست دهند. اما همیشه اینطور نیست.
در طول بارداری، تعداد بیشتری از تارهای مو وارد فاز استراحت می‌شوند. این فاز بخشی از چرخه‌ی طبیعی رشد مو است و باعث ریزش مو نمی‌شود، بلکه ریزش موهایی که قبلا در فاز استراحت بوده‌اند را به تعویق می‌اندازد. به همین دلیل ممکن است بعد از زایمان شاهد ریزش موی بیشتری باشید.
این ریزش مو جدی نیست و معمولا طی ۳ تا ۴ ماه بعد از زایمان کم کم برطرف می‌شود. البته اگر در دوران بارداری احساس ریزش غیرمعمول مو دارید، ممکن است به دلیل کمبود ویتامین یا مواد معدنی باشد. در این صورت بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. اما علل ریزش مو در دوران بارداری چه مواردی هستند؟
1. طوفان هورمونی و ریزش مو
موهای شما در سه‌ماهه‌ی اول بارداری به شدت تحت تاثیر تغییرات هورمونی قرار می‌گیرد. هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون برای آماده‌سازی بدن برای رشد جنین دستخوش نوسانات شدیدی می‌شوند. این نوسانات، موها را وارد فاز استراحت می‌کنند و به‌طور موقت شاهد ریزش بیشتر موها خواهید بود.
اما نترسید! این ریزش مو موقتی است.
پس از زایمان و به تدریج با بازگشت هورمون‌ها به حالت عادی، موهایتان دوباره به چرخه رشد طبیعی خود باز می‌گردند. البته این ریزش مو می‌تواند در سه‌ماهه‌ی دوم، سه‌ماهه‌ی سوم و یا حتی بعد از زایمان نیز رخ دهد.
2. مشکلات تیروئید
اختلالات تیروئید مانند پرکاری تیروئید (تولید بیش از حد هورمون تیروئید) یا کم‌کاری تیروئید (تولید کم هورمون تیروئید) در دوران بارداری به سختی قابل تشخیص هستند. از بین این دو عارضه، کم‌کاری تیروئید شایع‌تر است و حدود 2 تا 3 نفر از هر 100 زن باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ریزش مو یکی از علائم این بیماری به همراه گرفتگی‌های عضلانی، یبوست و خستگی مفرط است.
همچنین، حدود 1 نفر از هر 20 زن ممکن است پس از زایمان نیز دچار مشکلات تیروئید (تیروئیدیت پس از زایمان) شوند. در همه موارد، مشکلات تیروئید معمولاً با آزمایش خون تشخیص داده می‌شوند. اختلالات در تیروئید فقط در بارداری اتفاق نمی‌افتد بلکه ممکن است برای یک فرد عادی هم پیش بیاید و یکی از عوامل بروز ریزش مو در زنان باشد.
3. کمبود آهن؛ فراتر از خستگی
کمبود آهن وضعیتی است که در آن بدن شما به دلیل کمبود گلبول‌های قرمز خون، نمی‌تواند اکسیژن کافی را به بافت‌های مختلف برساند. این عارضه علاوه بر ریزش مو، می‌تواند باعث علائم دیگری مانند خستگی، ضربان قلب نامنظم، تنگی نفس در هنگام فعالیت و سردرد شود.
زنان باردار در معرض خطر بیشتری برای کمبود آهن هستند، به خصوص اگر:
- بارداری‌هایشان با فاصله کم اتفاق بیفتد.
- دوقلو یا چندقلو باردار باشند.
- دچار حالت تهوع شدید صبحگاهی باشند.
کمبود آهن نیز مانند مشکلات تیروئید، معمولاً با آزمایش خون قابل تشخیص است.
خبر خوب این است که ریزش مو ناشی از کمبود آهن یا مشکلات هورمونی، دائمی نیست. با این حال، ممکن است تا زمانی که سطح هورمون‌ها یا ویتامین‌ها به حد طبیعی برنگردد، موها به ضخامت سابق خود باز نگردند.
4. ریزش مو در بارداری؛ فراتر از دلایل ساده
اگرچه ریزش مو در دوران بارداری معمولا به‌صورت کم‌پشتی یکنواخت اتفاق می‌افتد، اما باید به این نکته توجه داشته باشید که در صورت مشاهده‌ی ریزش مو به صورت تکه‌ای یا طاس شدن شدید، احتمال وجود مشکلات دیگری وجود دارد.
به‌طور مثال برخی بیماری‌های ژنتیکی و خود ایمنی می‌توانند باعث ریزش مو شوند، چه در دوران بارداری و چه در شرایط عادی.
برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:
- آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی زنانه): این عارضه ناشی از کوتاه شدن فاز رشد فولیکول‌های مو و افزایش فاصله‌ی زمانی بین ریزش مو و رشد مجدد آن است.
- آلوپسی آره‌آتا: این بیماری باعث ایجاد لکه‌های طاسی در پوست سر و سایر نقاط بدن می‌شود. ریزش و رویش مجدد مو در این بیماری غیرقابل پیش‌بینی و دوره‌ای است. در حال حاضر درمانی قطعی برای این نوع ریزش مو وجود ندارد، اما برخی روش‌های درمانی می‌توانند به توقف ریزش مو و رویش مجدد آن کمک کنند.
مهم است بدانید که ممکن است فردی همزمان با بارداری به یکی از این بیماری‌ها نیز مبتلا باشد.
5. ریزش مو در اثر آسیب؛ فراتر از بارداری و ژنتیک
گاهی اوقات، ریزش مو در بارداری یا شرایط ژنتیکی ارتباطی ندارد. اگر به تازگی موهایتان را سفت جمع کرده‌اید، از برخی روش‌های خاص آرایش مو استفاده کرده یا با موهایتان خشن رفتار کرده‌اید، ممکن است دچار عارضه‌ای به نام آلوپسی کششی شده باشید.
التهاب فولیکول‌های مو می‌تواند منجر به ریزش و کم‌پشتی مو شود. در برخی موارد، این التهاب باعث ایجاد جای زخم روی فولیکول شده و منجر به ریزش دائم مو می‌شود.
درمان ریزش مو در بارداری؛ پیش به سوی احیای دوباره!
اگر ریزش موی شما بعد از گذشت مدت زمان طولانی همچنان ادامه دارد و به حالت قبل از بارداری برنگشته است، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- بررسی کمبودهای احتمالی: همانطور که گفتیم کمبود آهن یا مشکلات تیروئید می‌توانند باعث ریزش مو شوند. پزشک با انجام آزمایش خون می‌تواند این موارد را بررسی کرده و در صورت نیاز، دارو یا مکمل‌های غذایی تجویز نماید.
- صبر و تحمل: به یاد داشته باشید که بازگشت تعادل هورمونی بعد از بارداری زمان‌بر است. پس کمی صبر و تحمل می‌تواند بهترین راه حل باشد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که صبر کردن تنها در این مورد نیست که پیشنهاد می‌شود بلکه در موارد دیگری مانند ریزش مو بعد از کراتینه هم یکی از راه‌های درمان است.
جلوگیری از ریزش مو در دوران بارداری
در دوران بارداری و پس از زایمان، با رعایت نکات ساده‌ای می‌توانید از موهای سالم‌تر و درخشان‌تری برخوردار باشید و ریزش مو را به حداقل برسانید:
۱. تعادل هورمونی: با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت نیاز، برای حفظ تعادل هورمونی راهنمایی بگیرید.
۲. اجتناب از مدل موهای سفت: از مدل‌هایی مانند دم اسبی سفت، بافت آفریقایی، اکستنشن و هر نوع مدل دیگری که باعث کشیدگی و آسیب به مو می‌شود، خودداری کنید.
۳. تغذیه سالم: میوه‌ها و سبزیجات تازه را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید. این مواد حاوی فلاونوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که از فولیکول‌های مو محافظت کرده و رشد مو را تقویت می‌کنند.
۴. شوینده‌های مناسب: از شامپو و نرم‌کننده‌هایی استفاده کنید که حاوی بیوتین و سیلیکا باشند.
۵. مراقبت ملایم: موها در حالت خیس، آسیب‌پذیرتر هستند. با ملایمت با موهایتان رفتار کنید و از شانه‌های دندانه‌ریز استفاده نکنید.
۶. استفاده کم از حرارت: در صورت لزوم استفاده از سشوار و سایر وسایل حرارتی، آن‌ها را روی درجه‌ی سرد تنظیم کنید.
۷. مکمل‌های غذایی (با مشورت پزشک):
- ویتامین B کمپلکس
- بیوتین
- ویتامین C
- ویتامین E
- روی
