حتما شما هم می‌دانید که بین سلامتی و آنچه می‌خورید ارتباط مستقیمی وجود دارد و هنگام بروز بسیاری از مشکلات سلامتی باید رژیم غذایی‌تان را تغییر دهید. به‌عنوان‌مثال، اگر کلسترول شما بالا رفته باشد، باید از مصرف پنیر و گوشت قرمز بپرهیزید؛ زیرا هر دو دارای چربی اشباع ناسالم هستند. در عوض از مرغ بدون چربی و سبزیجات را جایگزین کنید. برای بیماری‌های پوستی همچون اگزما نیز این قانون صدق می‌کند و تغییر رژیم غذایی می‌تواند به کاهش علائمی مانند خارش، قرمزی یا خشکی پوست کمک کند.
رژیم غذایی اگزما چیست؟
بعضی از افراد نسبت به غذای خاصی حساسیت دارند و این ماده غذایی می‌تواند باعث شیوع یا تشدید اگزما در آن‌ها شود. بررسی این که کدام ماده غذایی باعث ایجاد علائم اگزما در فرد می‌شود دشوار است، زیرا حساسیت‌های هر فردی نسبت به دیگری متفاوت هستند. با این حال توصیه پزشکان این است که برای هر بیماری التهابی پوست همچون اگزما، هر غذایی که دارای خواص ضدالتهابی باشد را مصرف کنید. چند مطالعه نشان داده‌اند که علائم اگزما با مصرف و عدم مصرف برخی از مواد غذایی کاهش پیدا می‌کنند، با این حال به تحقیقات بیشتری برای اثبات این ادعا نیاز است.
چه غذاهایی برای اگزما خوب است؟
انتخاب مواد غذایی سالم نه‌تنها سلامت کلی بدنتان را بهبود می‌بخشد؛ بلکه به بهبود اگزما نیز کمک می‌کند. دنبال کردن یک برنامه غذایی سرشار از مواد مغذی ضروری، به بدن این امکان را میدهد که با هر بیماری مقابله کند. در اینجا به برخی از مواد غذایی مفید برای اگزما اشاره کرده‌ایم:
۱. ایا ماست برای اگزما خوب است؟
لبنیات تخمیر شده (مانند ماست) منبع مهمی از پروبیوتیک‌ها هستند و می‌توانند اگزما را با بهبود میکروبیوم پوست درمان کنند. مصرف روزانه ماست همچنین می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.
باکتری‌های مفیدی که در ماست وجود دارند، به حفظ و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند و می‌توانند طیف وسیعی از حساسیت‌های پوستی از جمله اگزما و کهیر را درمان کنند. کافی است ماست را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید تا شاهد اثرات شگفت‌انگیز آن روی بهبود اگزما باشید.
۲. غذاهای ضدالتهابی برای اگزما
پزشکان اغلب برای بیماران مبتلا به اگزما، دنبال کردن رژیم غذایی ضدالتهاب را تجویز می‌کنند. این برنامه غذایی در حقیقت بر حذف غذاهایی که التهاب را افزایش می‌دهند و مصرف غذاهای غنی از فیبر تمرکز دارد. رژیم‌های غذایی التهابی تاکید زیادی بر مصرف این مواد غذایی دارند:
انواع توت‌ها و میوه‌ها
سبزیجات دارای برگ سبز
غلات کامل
سویا
حبوبات
مغزیجات
چربی‌های سالم مانند روغن زیتون
ماهی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳
مصرف غذاهای فراوری شده و شکر تصفیه شده در این برنامه غذایی محدود شده است. در این رژیم همچنین باید گوشت کمتری مصرف کنید.
۳. منابع غنی از امگا-۳
مصرف ماهی‌هایی همچون مانند سالمون، ساردین، قزل‌آلا، آنچوی، ماهی خال‌خالی و شاه‌ماهی به شما کمک می‌کند که علائم اگزما را کاهش دهید. یک مطالعه که در سال ۲۰۱۲ انجام شد نشان داد که درمان با روغن ماهی به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد و خارش را در افراد مبتلا به اگزما برطرف می‌کند. امگا ۳ در چه مواد غذایی وجود دارد؟ روغن ماهی حاوی سطوح بالایی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که ضدالتهاب هستند و می‌توانند علائم اگزما را تسکین دهند. توصیه ما این است که تا حدامکان امگا ۳ را به جای مکمل‌ها از طریق غذا دریافت کنید.
در حقیقت برخی از انواع چربی‌های امگا ۳ همچون ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) به روش‌های مختلفی با التهاب مقابله می‌کنند که یکی از این روش‌ها مهار تولید پروتئین‌های التهابی است.
میوه ها و سبزیجات سرشار از فلاونوئیدهای ضدالتهاب
فلاونوئیدها به بهبود سلامت کلی پوست کمک می‌کنند و با مشکلاتی مانند التهاب (که با اگزما مرتبط است) مقابله می‌کنند. برخی از میوه‌ها و سبزیجات حاوی فلاونوئیدها شامل سیب، کلم‌بروکلی، گیلاس، زغال‌اخته، اسفناج و کلم‌پیچ هستند.
میوه ها و سبزیجات حاوی ویتامین C
ویتامین C نوعی آنتی‌اکسیدان است که به محافظت از بدن شما در برابر واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند. فلفل‌دلمه‌ای، پرتقال، توت‌فرنگی، گل‌کلم، آناناس و انبه منابع غنی از ویتامین ث در نظر گرفته می‌شوند و مصرف آن‌ها به بیماران مبتلا به اگزما توصیه می‌شود.
میوه ها و سبزیجات حاوی پتاسیم
موز، آووکادو، کدوی بلوط و سیب‌زمینی شیرین غنی از پتاسیم هستند. پتاسیم یکی دیگر از عوامل ضدالتهاب است که می‌تواند به کاهش علائم اگزما و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
۵. اهمیت آب رسانی برای درمان اگزما
نوشیدن آب و مایعات کافی برای حفظ سلامت کل بدن ضروری است و رطوبت مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. سلامت پوست نیز تا حد زیادی به آب وابسته است تا جایی که پوست از ۶۳ درصد آب تشکیل شده است. لایه بیرونی پوست برای از بین بردن سموم و حفظ ظاهر زیبای خود به رطوبت نیاز دارد. هنگامی که پوست کم آب می‌شود، رطوبت و نرمی پوست از بین می‌رود و مشکلات پوستی مختلفی ظاهر می‌شوند. کم‌آبی بدن همچنین می‌تواند باعث ظهور برخی از علائم اگزما از جمله این موارد شود:
از دست دادن خاصیت ارتجاعی پوست
زبر، پوسته‌پوسته و خشک شدن پوست
پیری زودرس
تغییر رنگ پوست
قرمزی پوست
اما خبر خوب این است که تمام مشکلات پوستی که علت اصلی آن‌ها کم‌آبی بدن است را می‌توان با افزایش مصرف مایعات درمان کرد یا بهبود بخشید. حتی در یک مطالعه که در سال ۲۰۲۳ بر روی درماتیت آتوپیک و مصرف آب انجام شده بود، محققان به این نتیجه رسیدند که افزایش مصرف آب در بیمارانی که کمتر از حد عادی آب مصرف می‌کردند باعث افزایش رطوبت در لایه‌های بالایی پوست می‌شود.
آیا آب برای کاهش علائم اگزما مفید است؟
چای سبز نه تنها التهاب و خارش پوست را کاهش میدهد بلکه بدن را هیدراته نگه می‌دارد.
۶. کاهش علائم اگزما با چای سبز
چای سبز به دلیل خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی که دارد، ممکن است برای تسکین علائم اگزما مفید باشد. ترکیبات موجود در چای سبز، به‌ویژه پلی‌فنول‌ها مانند EGCG (اپی‌گالوکتشین گالات)، می‌توانند به کاهش التهاب پوست و بهبود وضعیت کلی پوست بینجامد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم چای سبز یا استفاده موضعی از آن ممکن است به کاهش خارش و قرمزی ناشی از اگزما کمک کند.
۷. مصرف پروبیوتیک ها برای کاهش علائم اگزما
بدن مملو از باکتری‌های “خوب” و “بد” است. پروبیوتیک‌ها باکتری‌های “خوب” در نظر گرفته می‌شوند؛ زیرا به سالم نگه داشتن سیستم گوارش شما کمک می‌کنند. البته اخیرا مشخص شده که پروبیوتیک‌ها فقط برای سیستم گوارشی مفید نیستند و پس از مصرف پروبیوتیک، برخی از علائم اگزما نیز به طرز چشمگیری کاهش پیدا می‌کنند. پروبیوتیک‌ها در ماست و برخی از لبنیات، سرکه سیب و در برخی از اشکال شکلات تلخ یافت می‌شوند. این ماده مفید به صورت مکمل نیز در دسترس است.
طبق نتایج یک مطالعه، کودکانی که در سال‌های اول زندگی خود پروبیوتیک مصرف می‌کنند در آینده کمتر دچار اگزما می‌شوند. مطالعه دیگری نیز نشان داد که دادن پروبیوتیک‌های حاوی بیفیدوباکتریوم به مادران باردار یا شیرده می‌تواند خطر ابتلا به اگزما را کاهش دهد.
مواد غذایی حساسیت زا برای اگزما (غذاهایی که برای اگزما ضرر دارد.)
قبل از هر چیز بهتر است به این موضوع توجه داشته باشید که هر فرد به غذاهای مختلف واکنش متفاوتی نشان میدهد. برای تشخیص دقیق مواد غذایی حساسیت‌زا، بهتر است با پزشک متخصص یا متخصص تغذیه مشورت کنید. برخی از غذاهایی که برای اگزما ضرر دارد شامل این مواردند:
هر گونه ماده‌ای که ممکن است به آن حساسیت داشته باشید؛ مانند شیر گاو، سویا، تخم‌مرغ، بادام‌زمینی، مغزیجات درختی، صدف
فست‌فود مانند همبرگرهای چرب و هر چیز سرخ شده
غذاهای از قبل آماده شده منجمد: مانند پیتزا و سیب‌زمینی منجمد و فیله مرغ
غذاهای شیرین مانند نوشابه‌ها و شیرینی‌ها
تنقلات مانند چیپس و کلوچه
غلات تصفیه شده مانند آرد سفید و پاستا
گلوتن مانند نان، کراکر، غلات صبحانه، ماکارونی
۱. غذاهای آلرژن
اگزما، آلرژی و آسم با هم مرتبط هستند. در برخی موارد، آلرژی غذایی می‌تواند باعث بروز یا تشدید اگزما شود. البته مواد غذایی آلرژن معمولا از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. برای مثال برخی از افراد به لبنیات، گلوتن و سویا حساسیت دارند. این در حالی است که سایر افراد مبتلا به اگزما ممکن است به تخم‌مرغ، آجیل و صدف حساسیت داشته باشند.
شناسایی و حذف این آلرژن‌ها از رژیم غذایی شاید به طور کامل اگزما را درمان نکند، اما معمولا اثرات چشمگیری در کاهش علائمتان دارد. در شرایطی که درمان اگزما طولانی شد، توصیه ما این است که علاوه بر متخصص پوست به متخصص آلرژی هم مراجعه کنید تا پزشک ماده غذایی آلرژن را شناسایی کند.
۲. غذاهایی با قند و چربی بالا
مصرف مواد حاوی قند یکی از علل شایع اگزما است، زیرا گلوکز بالا (هایپرگلیسمی) می‌تواند منجر به افزایش التهاب سیستمیک شود. افزایش التهاب ارتباط نزدیکی با فعال‌شدن بیش از حد سیستم ایمنی دارد و احتمال تشدید اگزما را افزایش میدهد.
علاوه بر این، رژیم‌های غذایی سرشار از قند و کربوهیدرات‌های تصفیه شده منجر به افزایش سطح انسولین می‌شوند که این وضعیت باعث افزایش التهاب می‌شود. در عوض سعی کنید کربوهیدرات سبوس‌دار، پروتئین و سبزیجات فراوان بخورید تا سطح انسولین را پایین نگه دارید. مصرف زیاد از حد چربی‌ها نیز باعث تشدید اگزما می‌شود. به همین خاطر توصیه می‌کنیم چربی‌های ناسالم را حذف کنید و چربی‌های سالم که اثرات ضدالتهاب دارند را در رژیم غذایی‌تان بگنجانید.
