رژیم آلکالاین یا رژیم قلیایی (Alkaline Diet) بر این ایده استوار است که مصرف برخی غذاها می‌تواند pH بدن را تغییر داده و به سمت قلیایی‌تر شدن سوق دهد. این رژیم توصیه می‌کند که افراد از غذاهایی که موجب تولید اسید در بدن می‌شوند، پرهیز کنند و بیشتر از غذاهای قلیایی‌ساز استفاده کنند. هدف از این رژیم بهبود سلامت عمومی، کاهش وزن و پیشگیری از بیماری‌های مزمن است.
اصول رژیم آلکالاین
تقسیم‌بندی غذاها بر اساس pH:
غذاهای قلیایی: میوه‌ها، سبزیجات، آجیل‌ها، دانه‌ها، و حبوبات.
غذاهای اسیدی: گوشت، ماهی، محصولات لبنی، تخم‌مرغ، غلات، و غذاهای فرآوری‌شده.
توصیه به مصرف بیشتر غذاهای قلیایی:
سبزیجات سبز: اسفناج، کلم بروکلی، کلم‌پیچ.
میوه‌ها: سیب، موز، لیمو، گریپ‌فروت.
آجیل و دانه‌ها: بادام، دانه چیا، تخم کتان.
کاهش مصرف غذاهای اسیدی:
گوشت و محصولات حیوانی: گوشت قرمز، مرغ، ماهی.
محصولات لبنی: شیر، پنیر، ماست.
غذاهای فرآوری‌شده: فست‌فودها، نوشابه‌های گازدار، شیرینی‌ها.
اهداف و مزایای رژیم آلکالاین
بهبود سلامت عمومی:
مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند به بهبود سیستم ایمنی و افزایش سطح انرژی کمک کند.
کاهش وزن:
این رژیم ممکن است به کاهش وزن کمک کند زیرا شامل مصرف کمتر غذاهای پرکالری و فرآوری‌شده است.
پیشگیری از بیماری‌ها:
ادعا می‌شود که رژیم آلکالاین می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند سرطان، دیابت و بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
نقد و بررسی علمی
تأثیر pH رژیم غذایی بر pH خون:
بدن به طور طبیعی دارای سیستم‌های تنظیم‌کننده قوی است که pH خون را در یک محدوده ثابت حفظ می‌کند (حدود 7.35-7.45). بنابراین، تغییرات pH ادرار ممکن است نشان‌دهنده مصرف غذاهای اسیدی یا قلیایی باشد، اما pH خون تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
شواهد علمی:
تا کنون، شواهد علمی محدودی وجود دارد که نشان‌دهنده تأثیر مستقیم رژیم آلکالاین بر پیشگیری از بیماری‌ها باشد. بیشتر فواید این رژیم به دلیل مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات و کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده است که به طور کلی سالم‌تر هستند.
رژیم آلکالاین بر مصرف بیشتر غذاهای طبیعی و کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده تأکید دارد که می‌تواند به بهبود سلامت عمومی و کاهش وزن کمک کند. با این حال، تأثیر مستقیم آن بر pH خون و پیشگیری از بیماری‌ها هنوز به طور کامل ثابت نشده است. مانند هر رژیم غذایی دیگر، مشورت با یک متخصص تغذیه یا پزشک قبل از شروع آن توصیه می‌شود.
گروه‌های غذایی به طورکلی اسیدی، قلیایی یا خنثی در نظر گرفته می‌شوند:
اسیدی: گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات، تخم مرغ، غلات، الکل
خنثی: چربی‌های طبیعی، نشاسته‌ها و قندها
قلیایی: میوه‌ها، آجیل، حبوبات و سبزیجات
به گفته طرفداران رژیم قلیایی، ضایعات متابولیکباقی مانده از سوزاندن غذاها می‌تواند مستقیماً بر اسیدیته یا قلیایی بودن بدن شما تأثیر بگذارد.
با تمام صحبت‌هایی که در مورد رژیم قلیایی وجود دارد، این که این رژیم برای شما مناسب است یا خیر به نظر پزشک متخصص بستگی دارد
رژیم قلیایی چیست؟
اگر درس علوم خود را به یاد دارید، یا اگر زمانی را صرف نگهداری از استخر یا باغ می‌کنید، ممکن است با pH آشنا باشید – اندازه گیری اسیدی یا بازی (قلیایی) یک محلول، در مقیاس 0 تا 14 نمره گذاری می‌شود.
Ph بین 0 تا 6 اسیدی است.
Ph 7 خنثی است.
Ph 8 یا بالاتر، پایه یا قلیایی است.
طرفداران این رژیم می‌گویند که با خوردن غذاهای قلیایی به جای اسیدی یا خنثی، می‌توانید:
از بیماری‌های مزمن مانند پوکی استخوان و سرطان جلوگیری کنید.
انرژی خود را افزایش دهید.
نکته اینجاست: برخی از قسمت‌های بدن شما به طور طبیعی اسیدی هستند، برخی از قسمت‌های بدن شما به طور طبیعی قلیایی هستند. و واقعاً هیچ کاری نمی‌توانید انجام دهید تا آن را تغییر دهید.
معده ما بسیار اسیدی است، بنابراین می‌تواند غذا را تجزیه کند. پوست ما دارای pH کمی اسیدی برای محافظت در برابر باکتری‌ها است. ریه‌ها و کلیه‌های ما برای حذف ضایعات متابولیک و حفظ PH بدن در جایی که باید باشد، کار می‌کنند.
خون شما در سطح قلیایی بین 7.2 تا 7.4 قراردارد. اگر PH از آن محدوده خارج شود، می‌تواند کشنده باشد.
رژیم آلکالاین یا رژیم قلیایی
آیا باید رژیم قلیایی را امتحان کنم؟
رژیم قلیایی بر انتخاب غذاهای طبیعی که به طور کلی برای شما مفید هستند، تاکید دارد، بنابراین از برخی جهات می‌تواند برای سلامتی شما مفید باشد. اما بدون ضرر نیست و باید با بررسی کامل این رژیم غذایی را انتخاب کنید.
غذاهای قلیایی به طور کلی انتخاب‌های سالمی هستند
بر خلاف برخی از رژیم‌های غذایی، رژیم قلیایی مملو از غذاهایی است که ارزش غذایی بالایی دارند. قندهای افزوده شده را محدود می‌کند در این رژیم غذایی از مواد فرآوری شده و آماده استفاده نمی شود.
دکتر دیمارینو خاطرنشان می‌کند: «رژیم غذایی قلیایی غذاهای کم فرآوری شده و کامل را تشویق می‌کند، که نشان داده شده است در طولانی مدت از بیماری جلوگیری می‌کند، بنابراین از این نظر، می‌توان آن را یک الگوی غذایی سالم در نظر گرفت.
برخی از ارکان رژیم قلیایی غذاهایی هستند که می‌دانیم جزء اصلی یک رژیم غذایی سالم هستند:
میوه‌ها و آب میوه‌های شیرین نشده .
غلات مانند برنج وحشی، جو و کینوا.
حبوبات.
سبزیجات غیر نشاسته‌ای، مانند سبزیجات برگ دار، کلم بروکلی، کلم و هویج .
آجیل و خشکبار.
منفی: ممکن است پروتئین و سایر مواد مغذی را از دست بدهید
پروتئین برای کمک به رشد و ترمیم عضله، تامین مواد مغذی به بدن شما و بسیاری موارد دیگر مهم است. اما اگر از رژیم غذایی قلیایی پیروی می‌کنید، بسیاری از منابع رایج پروتئین غیرمجاز هستند.
رژیم قلیایی یک رژیم غذایی گیاهی است. مانند رژیم وگان، هیچ پروتئین حیوانی از جمله گوشت، تخم مرغ یا لبنیات را مجاز نمی‌داند. افرادی که از رژیم غذایی وگان پیروی می‌کنند می‌توانند مواد مغذی کافی را از پروتئین‌های گیاهی دریافت کنند مانند:
عدس
سویا و شیر سویا
منفی: رژیم قلیایی می‌تواند فشرده و پرهزینه باشد
استفاده از میوه‌ها، سبزیجات و غلات مناسب (و تازه) نیاز به برنامه ریزی دقیق از طرف شما دارد. غذاهای کامل و مغذی به راحتی در دسترس همه افراد در تمام فصول سال نیست ، هزینه بالای سبزیجات سبب شده است تا مردم مصرف این مواد را از بد غذایی خود حذف کنند.
هنگامی که از یک رژیم غذایی قلیایی پیروی می‌کنید، غذا خوردن در رستوران‌ها، آماده کردن غذا از قبل یا خوردن یک لقمه سریع می‌تواند دشوار باشد. و همه افراد زمان یا تجربه‌ای در برنامه ریزی و تهیه هر وعده غذایی و میان وعده برای اطمینان از تغذیه مطلوب ندارند.
افرادی که از رژیم غذایی قلیایی پیروی می‌کنند به طور منظم نشانگر استفاده می‌کنند تا pH ادرار خود را تجزیه و تحلیل کنند تا متوجه شوند آیا این رژیم غذایی “کارآمد” است یا خیر. در صورت پیروی از یک رژیم غذایی قلیایی، pH ادرار شما از اسیدی به قلیایی تغییر می‌کند، PH ادرار شما موردی در مورد وضعیت فعلی سلامتی شما منعکس نمی‌کند.
باید در مورد رژیم قلیایی با پزشک صحبت کرد؟
اگر در نظر دارید از رژیم قلیایی پیروی کنید، با یک پزشک یا یک متخصص تغذیه ثبت شده صحبت کنید تا ببینید آیا سود خواهید برد یا خیر و در مورد راه‌هایی صحبت کنید که تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن خود را دریافت می‌کنید. رژیم قلیایی ممکن است به طور موثر به کاهش وزن و جلوگیری از برخی بیماری‌های مزمن رایج کمک کند، استفاده از رژیم آلکالاین بدون مشورت با پزشک تغذیه متخصص می‌تواند سبب بروز ضعف و بی حالی و از دست رفتن عضلات بدن در حین رژیم شود.
