دیابت وورزش
فعاليت بدني و ورزش: ورزش باعث كارايي بيشتر، كاهش وزن، احساس نشاط و تندرستي مي‌شود. افزايش فعاليت‌هاي بدني در كنترل بيماري قند بسيار اهميت دارد. ورزش و فعاليت‌هاي بدني بايد متناسب با شرايط و وضعيت سلامت شخص باشد و بـه‌طور منظم و مستمر انجام‌گيـرد. زمـان ورزش بهتـر است عصر باشـد. اين بيماران مي‌توانند ورزش‌هـاي سبك مثل نـرمش و پيـاده‌روي انجام‌دهنـد. به‌هر حـال دربـاره‌ي نوع ورزش مي‌توانند با پزشك مركز بهداشتي‌درماني مشورت‌كنند. ورزش باعث كارايي بيشتر، كاهش وزن، احساس نشاط و تندرستي مي‌شود. افزايش فعاليت‌هاي بدني در كنترل بيماري قند بسيار اهميت دارد. ورزش و فعاليت‌هاي بدني بايد متناسب با شرايط و وضعيت سلامت شخص باشد و بـه‌طور منظم و مستمر انجام‌گيـرد. زمـان ورزش بهتـر است عصر باشـد. اين بيماران مي‌توانند ورزش‌هـاي سبك مثل نـرمش و پيـاده‌روي انجام‌دهنـد. به‌هر حـال دربـاره‌ي نوع ورزش مي‌توانند با پزشك مركز بهداشتي‌درماني مشورت‌كنندبنابر اين فعاليت بدني و ورزش در ميانسالان مبتلا به ديابت شيرين فوايد زير را دارند:
- كاهش مرگ و مير
- به تعويق افتادن عوارض ديابت
- بهبود در سيستم تنفس
- كاهش عوامل خطر بيماري هاي قلبي عروقي
- كاهش چربي خون، كاهش فشارخون، كاهش اسيد اوريك ، كاهش وزن
- كنترل بهتر قند خون
- كاهش مقدار مصرف داروهاي پايين آورنده قند خون
- 2-1 % كاهش HbA1c
- بهبودي در توانايي بافتها براي جذب اكسيژن
- بهبودي در وضعيت ماهيچه اي- افزايش نيرو _ افزايش توده عضلات
- بهبود حركات مفصلي
- كاهش پوكي استخوان
ورزش توصيه شده:
| نوع ورزش | ورزش هوازي |
| شدت ورزش | ملايم تا متوسط |
| مدت ورزش | 20-30 دقيقه |
| تكرار ورزش | روزانه |
فعاليت بدنی را بر حسب ميزان انرژي مصرف شده در ضمن فعاليت به انواع سبك ، متوسط و شديد گروه بندي كرده اند. فعاليت بدنی با شدت متوسط فعاليتی است که منجر به افزايش تعداد ضربان قلب و دفعات تنفس می شود ولی اين افزايش به حدی نيست که مانع صحبت کردن فرد شود. بيشترين نتايج سلامت قلبي عروقي از فعاليت بدني با شدت متوسط که به شکل منظم و حداقل 5 نوبت در هفته انجام می شود، حاصل می گردد. درمقابل، فعاليت بدني شديد، فعاليتی است که در حين انجام آن، فرد به علت افزايش تعداد دفعات تنفس و نفس نفس زدن نمی تواند به راحتی صحبت کند.
معاينات تكميلي قبل از ورزش:
تست ورزش : در افراد بالاي 35 سال يا طول مدت ديابت بالاي 10 سال يا بيماري عروق شبكيه چشم يا درگيري عروق محيطي يا ساير عوامل خطر بيماري عروق كرونر قلب يا نوروپاتي اعصاب خودكار تست ورزش توصيه مي شود.
اندازه گيري قند خون و كتون: قبل و بعد از اولين جلسات ورزشي
امنيت تمرينات:
- افزايش تدريجي مدت و شدت
- نوروپاتي سيستم خودكار مي تواند ارزيابي شدت تمرينات از طريق ضربان قلب را غير مطمئن سازد.
- كنترل قند خون در حين تمرين و 30 دقيقه پس از تمرين در هنگام برنامه نويسي ورزشي يا تغيير جدي در برنامه
- مايعات نسبتا فراوان
- وعده غذا 3-1 ساعت قبل از ورزش و افزايش 15-10 درصدي دريافت كالري تا 24 ساعت
- كاهش دوز انسولين تقريبا به ميزان 1-2 واحد اگر ورزش شديد يا بيشتر از 30 دقيقه باشد
- اجتناب از ورزش در زمان حداكثر تاثير انسولين
- تزريق انسولين در محلي غير از اندام هاي در حال ورزش
- فاصله ثابت ورزش با تزريق انسولين و وعده غذايي
- توجه به پيشگيري از افت قند خون
- آموزش علايم هيپوگليسمي
- همراه داشتن كربوهيدرات سريع الجذب
- همراه داشتن كارت شناسايي ديابتي- تمرينات ترجيحا با يك دوست
- 30 – 15 گرم كربوهيدرات سريع الجذب هر 30 دقيقه ميل شود.
- كربوهيدرات آهسته جذب بلافاصله پس از ورزش خورده شود.
- آموزش در د و علايم متناظر آنژين صدري
- استفاده از كفش و جوراب مناسب و توجه به بهداشت مناسب پاها
محدوديت ها ( نبايد ها )
- قندخون پايين تر از 100 ميلي گرم در دسي ليتر
- قند خون بالاتر از 250-200 ميلي گرم در دسي ليتر
- وجود كتونمي
- اختلال عروق شبكيه چشم : ضربه به سر، ورزش هاي برخوردي ، ورزش هاي همراه با زورزدن، پرش ، معلق شدن، ورزش شديد ، فشارخون سيستوليك بالاي 170 ميلي متر جيوه، ليزر يا جراحي اخير
- فشارخون بالا: ورزش شديد ، زورزدن
- اختلال سيستم عصبي خودكار : تغيرات سريع در حالت ، محيط بسيار سرد يا گرم ، ورزش هاي شديد ، محيط هاي مخاطره آميز
- نوروپاتي محيطي : ضربه شديد به پا ، ورزش در هواي بسيارگرم
- اختلال عملكرد كليوي : بلند كردن وزنه هاي سنگين ، شدت زياد تمرين ، محيط هاي پر مخاطره
- بيماري عروق كرونر
- ورزش هاي مقاومتي در حضور عوارض ديابت
داروها و ورزش :
- نياز به استفاده از دارو هاي پايين آورنده قند خون در ورزشكاران كاهش مي یابد.
- احتمال هيپوگليسمي در استفاده كنندگان انسولين يا دارو هاي افزاينده انسولين اندوژن ( مثل گلي بن كلاميد يا مگليتينيد ) بيشتر از دارو هايي است كه بر روي گيرنده هاي انسولين ( متفورمين ) يا جذب كربو هيدرات از روده ( آكاربوز ) اثركنند.
- بتا بلوكر (پروپرانولول ) موجب عدم بروز علايم اوليه هيپوگليسمي مي گردند .همچنين علايم آنژين صدري را مي پوشانند.
