جعفری، گیاهی معطر و پرکاربرد در آشپزی است که بومی منطقه مدیترانه شرقی بوده و با برگهای سبز روشن و ساقههای توخالی شناخته میشود. این گیاه به عنوان منبع غنی از ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها، خواص متعددی برای سلامتی دارد. متخصصان طب سنتی تاکید بسیار زیادی بر مصرف این گیاه دارند و توصیه میکنند برای برخورداری از خواص گسترده این گیاه آن را به صورت خشک و تازه در رژیم غذایی خود قرار دهید.خواص متعدد جعفری برای پیشگیری از بیماری ها
جعفری دارای طبع گرم و خشک است و میتواند تاثیر بسیاری در سلامت جسم و روح مردان و زنان داشته باشد.
مهمترین خواص جعفری چیست؟
خاصیت ضد باکتریایی
بهبود سیستم گوارش
تقویت مو
مفید برای بارداری
منبع مس
تنظیم چرخه قاعدگی
کوچک کردن غدد متورم
سلامت پوست
درمان شب کوری
سلامت چشم
ضد التهاب
کاهش ریسک سرطان
تقویت سیستم ایمنی
سلامت استخوان و مفاصل
جلوگیری از پوکی استخوان
سلامت قلب و عروق
تنظیم سطح کلسترول
تنظیم فشار خون
سلامت کلیه
سرشار از فولات و آهن
منبع عالی ویتامین K
خواص جعفری برای مردان
ارزش غذایی گیاه جعفری
جعفری منبع غنی از مواد مغذی و معدنی است. به همین دلیل نیز برای سلامت بسیار مفید است. ارزش غذایی جعفری در هر 100 گرم به شرح زیر است:
ماده مغذی
مقدار در هر سهم
کالری
36 کیلوکالری
چربی کل
0.8 گرم
چربی اشباع
0.1 گرم
کلسترول
0 میلی گرم
سدیم
56 میلی گرم
پتاسیم
554 میلی گرم
کربوهیدرات کل
6 گرم
فیبر خوراکی
3.3 گرم
قند
0.9 گرم
پروتئین
3 گرم
ویتامین ث
133 میلی گرم
کلسیم
138 میلی گرم
آهن
6.2 میلی گرم
ویتامین دی
0 واحد بین المللی
ویتامین ب6
0.1 میلی گرم
ویتامین ب12
0 میکروگرم
منیزیم
50 میلی گرم
۱- خاصیت ضدباکتریایی
جعفری به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی به سلامت دندان و مشکلات پوستی ناشی از باکتری کمک میکند. ترکیبات ضد باکتریایی موجود در جعفری همراه با خاصیت قلیایی بودن آن، باعث خوشبو شدن طبیعی دهان و از بین رفتن میکروارگانیسمهایی میشود که در دهان ایجاد بوی بد میکنند. همچنین جعفری به عنوان یک ماده ضد باکتریایی میتواند به دفع میکروارگانیسمهای مضر از بدن کمک کند.
وجود فلاونوئیدی به نام آپیول در جعفری، با کند کردن رشد میکروارگانیسمها و پیشگیری از عفونت در دستگاه ادراری نقش مفیدی ایفا میکند. جالب است بدانید جعفری یک دیورتیک طبیعی است، به این معنی که میتواند به دفع میکروبهای ناخواسته در مثانه و مجاری ادراری کمک کند.
۲- بهبود سیستم گوارش
یکی از مهمترین خواص جعفری مربوط به سیستم گوارش است. جعفری به هضم غذا و جذب مواد مغذی کمک میکند. این گیاه موجب کاهش مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست، سوء هاضمه و احساس پری میشود.
تحقیقات نشان داده است که جعفری باعث افزایش تولید صفرا و مایعات معده سالم میگردد و عملکرد صحیح آنزیمها را در جذب مواد مغذی تقویت میکند. جعفری میتواند با هضم خوب و جلوگیری از نفخ به آرامش معده کمک کند. این گیاه حاوی ترکیباتی است که به بدن در دفع گاز کمک مینماید. جعفری همچنین میتواند به رفع احتباس آب و کاهش نفخ کمک کرده و با تحریک خروجی ادرار در کلیه موجب دفع آب اضافی شود.
۳- تقویت مو
جعفری سرشار از مواد مغذی است که به رشد سالم مو کمک میکند. این گیاه همچنین به جذب مواد مغذی در بدن کمک بسیاری خواهد کرد. اگر ریزش مو یا کندی رشد مو به دلیل کمبود مواد مغذی باشد، جعفری میتواند به رفع کمبودهای تغذیهای کمک کند. جعفری حاوی ویتامین های A، C و E، روی، ویتامین های B و پروتئین است که همه برای رشد خوب مو ضروری هستند.
۴- مفید برای بارداری
جعفری سرشار از آهن است که مصرف آن در دوران بارداری ضروری است. این گیاه به دلیل داشتن فیبر میتواند به رفع یبوست (که یک مشکل رایج در دوران بارداری است) کمک کند. ویتامین B9 منبع مطمئنی برای کاهش نقایص در دوران بارداری و زایمان است. غذاهای حاوی ویتامین B9 مانند جعفری باید به درستی به رژیم غذایی اضافه شوند تا احتمال داشتن فرزند سالم و شاد افزایش یابد.
۵- منبع مس
جعفری گرچه حاوی مقدار زیادی مس نیست، اما یکی از منابع گیاهی حاوی مس است. مس یک ماده معدنی کمیاب بوده که برای بسیاری از فرایندهای بدن از جمله عملکرد مغز، قلب و ماهیچه های اسکلتی ضروری است. وجود مقدار قابل توجهی مس در جعفری به سنتز ملانین کمک می کند، ملانین رنگدانهای است که مسئول رنگ قهوهای پوست و رنگ خاص مو و چشمهای ما است.
۶- تنظیم چرخه قاعدگی
از دیگر خواص جعفری میتوان به تنظیم چرخه قاعدگی اشاره کرد. بررسیها نشان داده جعفری ممکن است به ترویج قاعدگی سالم و در عین حال تسکین گرفتگی عضلات کمک کند. تصور میشود که جعفری به تعادل هورمونی کمک میکند که میتواند به کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) کمک کند.
هورمونها نقش کلیدی در تنظیم چرخه قاعدگی دارند. عدم تعادل هورمونی میتواند منجر به طیف وسیعی از علائم PMS، از جمله نوسانات خلقی، نفخ، حساسیت پستان و درد شکم شود.
برخی مطالعات نشان دادهاند که جعفری ممکن است به تعادل هورمونهای استروژن و پروژسترون کمک کند. این امر می تواند به کاهش علائم PMS و ترویج قاعدگی منظم تر کمک کند. علاوه بر این، جعفری منبع خوبی از ویتامین ها و مواد معدنی است که برای سلامت کلی تولید مثل مهم هستند. به عنوان مثال، جعفری حاوی آهن است که برای جلوگیری از کم خونی که می تواند منجر به خستگی و ضعف در طول قاعدگی شود، ضروری است.
۷- کوچک کردن غدد متورم
از دیگر خواص جعفری میتوان به سلامت غدد اشاره کرد. طبق تحقیقات، این گیاه خاصیت قابل توجهی در کوچک کردن غدد متورم و بزرگ شده دارد. همچنین می تواند به دفع سموم و مخاط اضافی کمک کند. علاوه بر این، جعفری میتواند غدد فوق کلیوی را تسکین دهد. ریشه جعفری حاوی کلسیم، آهن و ویتامین های گروه B است که همگی از عملکرد غدد پاراتیروئید حمایت می کنند.
۸- سلامت پوست
سلامت پوست را میتوان یکی از مهمترین خواص جعفری دانست.
جعفری به دلیل دارا بودن خواص ضدالتهاب و آنتیاکسیدانی و همچنین برخورداری از انواع ویتامینها و مواد معدنی، نقش مفیدی در سلامت پوست ایفا میکند. ویژگیهای ضدالتهاب و ضد باکتری آن میتواند در درمان و پیشگیری از آکنه موثر باشد. آنتیاکسیدانهای موجود در جعفری به کند کردن روند پیری و محافظت از پوست در برابر استرس اکسیداتیو کمک میکنند. ویتامین A نیز از پوست در برابر اشعه فرابنفش محافظت کرده و ممکن است در پیشگیری از سرطان پوست نقش داشته باشد.
۹- درمان شب کوری
جعفری به دلیل دارا بودن میزان بالای ویتامین A میتواند به درمان شب کوری کمک کند. شب کوری ناشی از کمبود ویتامین A است. طبق تحقیقات، رتینول، که مشتقی از ویتامین A است، با اوپسین (Opsin) برای تولید رودوسپین (Rhodopsin) همکاری میکند. اوپسین رنگدانهای است که در شبکیه چشم یافت میشود، در حالی که رودopsین مادهای است که به دید در شب کمک میکند.
۱۰- سلامت چشم
سلامت چشم دیگر خواص جعفری است. ویتامین A و بتاکاروتن دو آنتیاکسیدان مهم موجود در جعفری هستند که به حفظ سلامت چشم کمک میکنند. این آنتیاکسیدانها از چشم در برابر آسیب محافظت کرده و از پیشرفت بیماریهای چشمی مرتبط با افزایش سن جلوگیری میکنند. ویتامین A همچنین به محافظت از چشم در برابر آسیب اشعه UV کمک میکند.
رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایداری هستند که میتوانند به سلولهای چشم آسیب برسانند و منجر به بیماریهایی مانند آب مروارید و دژنراسیون ماکولا شوند. آنتیاکسیدانهای موجود در جعفری با خنثی کردن رادیکالهای آزاد به محافظت از چشم در برابر این آسیب کمک میکنند. علاوه بر این، ویتامین A برای عملکرد صحیح شبکیه، بخش مهمی از چشم که مسئول بینایی در نور کم است، ضروری است. کمبود ویتامین A میتواند منجر به شب کوری شود، وضعیتی که در آن افراد در دیدن در تاریکی مشکل دارند.
بتاکاروتن نیز پیش ماده ویتامین A است، به این معنی که بدن میتواند آن را به ویتامین A تبدیل کند. بتاکاروتن همچنین یک آنتی اکسیدان قوی است که میتواند از چشم در برابر آسیب محافظت کند. بنابراین، مصرف جعفری به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم میتواند به حفظ سلامت چشم و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای چشمی مرتبط با افزایش سن کمک کند.
۱۱- ضد التهاب
جعفری به دلیل دارا بودن ترکیبات طبیعی ضد التهاب، به ویژه فلاونوئیدها، در مبارزه با التهاب نقش مفیدی ایفا میکند. یکی از این فلاونوئیدها، آپژنین (Apigenin) است که خاصیت ضد التهابی دارد. همچنین، میزان بالای ویتامین C موجود در جعفری به بدن در مبارزه علیه التهاب کمک میکند. علاوه بر این، جعفری حاوی کوئرستین (Quercetin)، یک آنتیاکسیدان قوی دیگر است که از ایجاد التهاب جلوگیری میکند. نکته مهمتر آن است که کوئرستین سلولهای تولید کننده هیستامین (مادهای که بدن در واکنش به آسیب ایجاد میکند) را در بدن تثبیت میکند و بدین ترتیب از التهاب در مراحل اولیه جلوگیری به عمل میآورد. وجود «اورهسیتین» (Urecetin) به عنوان یک آنتیاکسیدان دیگر در جعفری، آن را به گزینهای برای درمان التهاب پروستات در پزشکی تبدیل کرده است. جعفری در درمان روماتیسم مفصلی نیز مفید است. ویتامینهای C و بتاکاروتن موجود در جعفری که هر دو خاصیت ضد التهابی دارند، به روند درمان آرتروز کمک میکنند. این خواص جعفری آن را به یک گزینه برای درمان بیماریها در طب سنتی تبدیل کرده است.
۱۲- کاهش ریسک سرطان ها به خصوص سرطان ریه
جعفری حاوی فلاونوئیدها است که ترکیبات گیاهی طبیعی بوده و در مبارزه با بیماریهایی مانند سرطان نقش دارند.
ميريستين (Myricetin)، یکی از فلاونوئیدهای موجود در جعفر میباشد که در کمک به پیشگیری از سرطان پوست موثر شناخته شده است. همچنین، آپيژنين (Apigenin) یکی دیگر از ترکیبات طبیعی موجود در جعفری محسوب میشود که به کاهش تومور کمک میکند. نتایج آزمایشهای آزمایشگاهی نشان داده که آپيژنين توانسته است بیش از 86 درصد از سلولهای سرطان ریه را از بین ببرد. کارنوزول (Carnosol)، مادهای شیمیایی مهم در جعفری است که با پیشگیری از سرطان مرتبط شده است. بررسیها نشان داده این ماده با درمان احتمالی سرطان سینه، پوست، روده بزرگ و پروستات ارتباط دارد.
لوتئولین (Luteolin) از دیگر ترکیبات ضد سرطانی موجود در سرطان محسوب میشود. این ترکیب با دخالت در عملکرد سلولهای سرطانی، بسیاری از ویژگیهای آنها را مهار میکند. این ماده با مسدود کردن متابولیسم مواد سرطانزا که منجر به ایجاد موادی جهشزا در کروموزومهای کبد میشوند، از بروز سرطان جلوگیری میکند.
۱۳- تقویت کننده قوی سیستم ایمنی
تقویت سیستم ایمنی از دیگر خواص جعفری محسوب میشود که آن را به یکی از سبزیجات مهم تبدیل کرده است. جعفری به دلیل دارا بودن سطوح بالای آنتیاکسیدانها، به ویژه ویتامینهای A و C، از قوای دفاعی سیستم ایمنی بدن پشتیبانی میکند. تنها یک فنجان جعفری، تقریباً 89 درصد از نیاز روزانه به ویتامین C را تأمین میکند. ویتامین C به فعالیت سلولی و سلامت دستگاه گوارش کمک میکند که هر دو در داشتن یک سیستم ایمنی سالم نقش دارند.
فراوانی ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهای موجود در جعفری به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. ویتامینهایی مانند C، A، K، فولات و نیاسین همگی تأثیرات متنوعی بر سیستم ایمنی بدن دارند. ویتامین A به طور مستقیم با لنفوسیتها یا گلبولهای سفید خون برهمکنش داشته و عملکرد آنها را تقویت میکند. فراوانی ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهای موجود در جعفری به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. ویتامینهایی مانند C، A، K، فولات و نیاسین همگی تأثیرات متنوعی بر سیستم ایمنی بدن دارند. ویتامین A به طور مستقیم با لنفوسیتها یا گلبولهای سفید خون برهمکنش داشته و عملکرد آنها را تقویت میکند.
جالب است بدانید کلروفیل موجود در جعفری دارای اثرات ضد باکتریایی و ضد قارچی است. طبق تحقیقات، جعفری با داشتن خواص آنتیاکسیدانی و ضد باکتریایی، میتواند به عنوان یک منبع مناسب برای درمانهای خانگی مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
۱۴- سلامت استخوان و مفاصل
سلامت استخوان و مفاصل از دیگر خواص جعفری محسوب میشوند. جعفری به دلیل دارا بودن مواد مغذی فراوان، به رشد و تقویت استخوانها کمک میکند. این گیاه سرشار از ویتامین K است که در کنار کلسیم، ویتامین D، فسفر و منیزیم در تشکیل استخوانها نقش دارد. ویتامین K جزء ضروری فرآیند تشکیل تراکم استخوانی است که به نوبه خود از استخوانها در برابر شکستگی و ترک خوردگی محافظت میکند. جعفری همچنین با کند کردن فرآیند تحلیل استخوان، به حفظ ساختار اسکلتی افراد کمک میکند.
۱۵- جلوگیری از پوکی استخوان
جعفری در حفظ سلامت استخوان و درمان پوکی استخوان (استئوپروز) نقش مفیدی ایفا میکند. پوکی استخوان ناشی از کمبود کلسیم در استخوانها و افزایش سطح اسید آمینهای به نام هوموسیستئین است. اسید فولیک میتواند به تجزیه این اسید آمینه کمک کند. جعفری به عنوان یکی از منابع غنی کلسیم شناخته میشود. همچنین، این گیاه حاوی مقدار مناسبی از اسید فولیک است که میتواند به روند تجزیه هوموسیستئین یاری برساند.
۱۶- سلامت قلب و عروق
جعفری به لطف طعم فوقالعادهای که به غذا میبخشد، میتواند جایگزینی عالی برای نمک باشد که این امر برای سلامت قلب مفید است. بر اساس یافتههای پژوهشگران، از جعفری برای درمان فشار خون بالا و اختلالات مرتبط با قلب استفاده میتوان کرد. این خواص جعفری آن را به یک گزینه مناسب برای قرارگیری در رژیم غذایی افراد تبدیل کرده است.
۱۷- تنظیم سطح کلسترول
وجود فیبر در جعفری یکی از دلایل مؤثر بودن آن در کاهش سطح کلسترول خون است. طبق تحقیقات، عصارههای آبی جعفری دارای اثرات هیپوکلسترولمی (کاهشدهنده کلسترول بد) هستند که این خاصیت را میتوان به فلاونوئیدهای موجود در این گیاه نسبت داد. فلاونوئیدها تولید کلسترول را کاهش داده و به پایین آمدن سطح کلسترول خون کمک میکنند.
۱۸- تنظیم فشار خون
جعفری به واسطه نیتراتهای موجود در خود، ممکن است در حفظ سطوح سالم فشار خون نقش مفیدی ایفا کند. نیتراتها باعث شل شدن رگهای خونی بدن شده و در نتیجه جریان خون را بهبود میبخشند.
افراد مبتلا به فشار خون با توجه به این خواص جعفری میتوانند مصرف آن را در رژیم غذایی خود قرار دهند.
۱۹- سلامت کلیه
جعفری برای سلامت کلیه مفید است. بر اساس تحقیقات، جعفری ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه و کاهش اسیدیته بدن کمک کند. از آنجایی که جعفری یک ماده مدر (ادرارآور) است و به دفع مایعات از بدن کمک میکند، میتواند برای کلیهها مفید باشد و همچنین باعث شستشوی میکروبها شود.
دو ترکیب پیول (Piol) و میریستین (Myristicin) موجود در روغن جعفری، مسئول ویژگیهای ادرارآور بودن این گیاه هستند. این خواص جعفری میتواند به دفع سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا از بدن کمک کند.