جلوگیری از خشکی پوست دست‌ها در اثر شست‌وشوی مدوام

حالا که برای پیشگیری از ویروس کرونا مرتب دستان خود را می­‌شوریم، چطور می­‌توانیم از آسیب رسیدن به آن جلوگیری کنیم؟

همزمان با شیوع ویروس کرونا در جهان که منجر به کووید-۱۹ می­‌شود، خبرگزاری­‌های رسمی بهداشت تاکید دارند که شستن مداوم و صحیح دست­‌ها یکی از موثرترین روش­‌های پیشگیری از شیوع عفونت و بیماری است.
طبق توصیه­‌های مراکز کنترل و پیشگیری بیماری، باید به‌­منظور جلوگیری از شیوع میکروب‌ها دست کم ۲۰ ثانیه دستان خود را ضدعفونی کنیم. می­‌توان برای زدودن میکروب از مواد الکلی برای ضدعفونی دست‌­ها استفاده کرد که دست کم حاوی الکل ۶۰% باشد اما هیچ‌­چیز به‌­اندازه­‌ی آب و صابون در پاک کردن گرد و غبار یا مواد شیمیایی مضر موثر نیست. به­‌علاوه، مواد ضدعفونی­‌کننده تمام گونه­‌های میکروب را از بین نمی­‌برد.
با این­که شستن مداوم دست­‌ها روشی مطمئن برای دور کردن بیماری است، به‌­گفته­‌ی متخصصین امراض پوست می­‌تواند منجر به خشکی پوست یا تشدید آن شود.

دکتر ماری استیونسون، دستیار پرفسور امراض پوستی در دانشکده­‌ی پزشکی لانگون دانشگاه نیویورک، که روزانه ۷۵ بار دستان خود را می­‌شوید گفته است:« ویروس کرونا باعث ایجاد تغییر در عادات بهداشتی ما شده است. این روزها بیشتر از قبل دستان خود را با آب و صابون می­‌شوییم. باید به­‌مدت ۲۰ ثانیه این کار را انجام دهیم و اغلب افراد کم­تر از این زمان دستان خود را می­‌شویند. اگر تمام مدت مشغول شستشوی دستان خود باشیم، ممکن است به­‌خصوص در زمستان، دچار مشکلاتی نظیر خشکی و ترک پوست شویم».

در این­جا نکاتی در رابطه با این­که چطور پس از شستشو از دستان خود مراقبت کنیم، آمده است.

چرا شستشو و ضدعفونی کردن مرتب دست­‌ها باعث خشکی پوست می­‌شود؟

به­‌گفته­‌ی دکتر جاستین کو، رئیس امراض پوستی در مرکز بهداشتی استنفورد، آب و صابون میکروب و گردو غبار را از سطح پوست پاک می‌­کند اما همچنین لایه­‌ی طبیعی و محافظت‌­کننده­‌ی چربی را از بین می‌­برد که باعث خشکی پوست می­‌شود. او می­‌گوید به‌­عنوان یک متخصص در حیطه‌­ی پزشکی، تقریبا روزی صد بار دستان خود را می­‌شوید.

دکتر جاستین کو می­‌گوید:« پوست دست در اثر شستشوی زیاد خشک و زمخت می­‌شود و ترک برمی­‌دارد. با تشکیل شکاف روی پوست، احتمال قرار گرفتن در معرض عفونت از طریق شکاف بالا می­‌رود و همچنین منجر به بروز بیماری‌­هایی مانند اگزما می‌­شود.»

به‌­گفته­‌ی او، ضد عفونی­‌کننده­‌های الکلی، که بدون برداشتن لایه‌­ی پوست میکروب­‌های آن را از بین می­‌برند، کم­تر از صابون به دست آسیب وارد می­‌کنند. او توصیه می­‌کند به­‌جای این­که مرتبا دستان خود را بشوریم، زمانی­‌که واقعا لازم است، مثلا پس از دست زدن به دستگیره­‌ی در یا سطح دیگری که ممکن است میکروب روی آن نشسته باشد، از ضدعفونی­‌کننده استفاده کنیم. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری توصیه می­‌کند که درصورت در دسترس نبودن آب و صابون از ژل ضد عفونی­‌کننده استفاده کنیم اما به این نکته اشاره می­@کند که ژل ضدعفونی­‌کننده در برابر تمام انواع میکروب مقاوم نیست و تنها صابون می­‌تواند گرد و غبار یا چربی را از بین ببرد.

دکتر استیونسون می­‌گوید مرطوب کردن دست­‌ها پس از شستشو می­‌تواند موثر واقع شود. «به­‌محض التهاب و خشکی پوست، بیرون آمدن از این وضعیت دشوارتر می­‌شود. هرچقدر بیشتر نکات را رعایت و تمرین کنید، بهتر است.»

چطور دستان خود را تمیز و مرطوب نگه داریم؟

استیونسون پیشنهاد می‌­دهد پس از شستشوی دست‌­ها دست کم به­‌مدت ۲۰ ثانیه، به­‌جای این­که حوله را روی دست بمالیم، که به پوست آسیب می­رساند، می­‌توانیم حوله را آهسته روی دست بکشیم.

او می­گوید:« بهتر است حوله را آرام روی دست بکشید و بگذارید کمی رطوبت روی پوست باقی بماند. بعد از مرطوب­‌کننده استفاده کنید تا رطوبت از بین نرود.»

به­‌محض خشک شدن دست­‌ها، فورا از کرم دست استفاده کنید تا رطوبت روی پوست بماند. به­‌گفته­‌ی دکتر استیونسون، کرم دست باید عاری از مواد خارش‌­آور مانند رتینول یا سایر مواد ضدچروک، مواد حساسیت‌­زا یا معطر باشد.

دکتر کو می‌گوید که از بین انواع مرطوب­‌کننده‌­ها، کرم دست از لوسیون بهتر است زیرا خاصیت بیشتری دارد. لوسیون که اصولا از آب تشکیل شده است، بیشتر باعث خشکی پوست می­‌شود زیرا آب تبخیر می­‌شود. کرم، که اصولا از روغن تشکیل شده، پس از شستشوی دست موثرتر عمل می‌کند.

کو می­‌گوید:« کرم، درست همان­‌چیزی که می­‌خواهیم دوباره به پوست برگردانیم در خود دارد. در بسیاری از موارد لوسیون گزینه­‌ی مناسبی است ولی به کار محافظت از پوست نمی­‌آید.»

کو می­‌گوید استفاده از کرم دست پس از شستشوی دست­‌ها روشی مطمئن و تمیز برای جلوگیری از خشک شدن پوست است و پیشنهاد می­‌دهد هر فرد مرطوب­‌کننده­‌ی مخصوص به­‌خود را داشته باشد زیرا قرار دادن آن در اختیار دیگران باعث شیوع میکروب می­‌شود.

دستکش و وازلین به شستشوی مداوم و ترک پوست کمک می­‌کند

به‌­گفته­‌ی استیونسون، دستگاه مرطوب­‌کننده، در کنار استفاده از کرم پس از شستشوی دست­‌ها، می­‌تواند هوا و در نتیجه پوستتان را مرطوب نگه دارد.

استیونسون، که از اگزما رنج می‌­برد و در فصل زمستان مستعد خشکی پوست است، توصیه می­‌کند تا ترک و شکاف­‌های پوست را با چسب زخم بپوشانید. افرادی که از شرایط مزمن رنج می‌­برند و در معرض خشکی پوست هستند باید از ترک خوردن پوست جلوگیری نمایند.

کو می‌­گوید افرادی که پوستشان به مواد شیمیایی حساس است باید هنگام استفاده از مواد شوینده، مانند وایتکس، از دستکش استفاده کنند.

هر دو پزشک پیشنهاد می­‌کنند که پس از شستشوی دست­‌ها و علی‌­الخصوص قبل از خواب، از کرم یا وازلین استفاده کنیم.

کو گفته است:« شب بهترین زمان برای استراحت دادن به پوست است. چند لایه کرم روی دست بمالید و درصورت امکان دستکش نخی بپوشید. اگر چند ساعت قبل از خواب یا تمام طول شب این مورد را تحمل کنید، پوست از تمام این مدت برای آب‌­رسانی استفاده می‌­کند.»