عدم‌رعایت الگوی مصرف در بخش‌های کشاورزی، صنعتی و خانگی از یک‌سو و خشکسالی‌های زیر سایه تغییر اقلیم از سوی دیگر شرایط را برای ماه‌های خشک سال آبی پیش‌رو که تا پایان تابستان1402 ادامه دارد، نگران‌کننده کرده است.
آمارهای منتشر شده شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد، 10شهر حاشیه دریای خزر، ۹۳شهر حاشیه‌ای خلیج‌فارس و ۱۰۴شهر در فلات مرکزی ایران درگیر تنش آبی شدید هستند و برای تدوین برنامه هفتم توسعه باید دقت جدی صورت گیرد. دولت سیزدهم در این‌باره اعلام کرد، قرار است طی یک «نقشه راه آب » در مدت 4سال، تولید آب را از 8.8 به 10میلیارد مترمکعب برساند تا کمبودها را تا حد قابل‌قبول جبران کند.
راه‌حل کجاست؟
تنش آبی بحرانی بدون راه‌حل نیست و تنها نیاز به اراده و عزم جدی مسئولان دارد. 97.5درصد از منابع آبی جهان آب شور است و بسیاری از کشورها مشکل آب‌شرب خود را با شیرین‌سازی آب شور حل کرده‌اند. ایران نیز کشوری است که به دریاهای آزاد متصل است. هم‌اکنون 5هزار کیلومتر نقاط ساحلی در کشور وجود دارد که ظرفیت عمده‌ای برای شیرین‌کردن آب آنها وجود دارد. دولت البته طبق قوانین موجود، هنوز الزامی برای این کار ندارد و بخش خصوصی نیز در پیچ‌وخم‌های گمرک و بخشنامه‌ها برای فعالیت در بخش شیرین‌سازی آب شور دریاها گرفتار شده است.
ارزیابی عملکرد 10ساله
گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد در برنامه‌های پنجم و ششم توسعه هنوز عقب‌ماندگی جدی در حوزه برون‌رفت از بحران آب وجود دارد. این گزارش که طی هفته اخیر منتشر شده 12حکم مدیریت آب را در برنامه‌های اخیر توسعه کشور بررسی کرده و ارزیابی جدی از عملکرد نهادهای مسئول داشته است.
طبق این گزارش در برنامه پنجم توسعه 6حکم در بخش مدیریت منابع آب صادر شده که در 4بحش عملکرد ضعیف و در 2بخش متوسط بوده است. در برنامه ششم نیز 6حکم مدیریت آب وجود دارد که در 5بخش عملکرد ضعیف و در یک بخش عملکرد متوسط بوده است. بدین‌ترتیب نمره قابل‌قبولی طی 10سال اخیر از نظر مدیریت منابع آب به نهادهای مسئول نرسیده است.
شمار شهرهای دارای تنش آبی در سال 1400
۳۰۰ شهر
شمار شهرهای دارای تنش آبی در سال 1401
207 شهر
نقاط ساحلی دارای تنش آبی
۹۳ شهر حاشیه خلیج‌فارس
10شهر حاشیه دریای خزر
۱۰۴ شهر در فلات مرکزی
«نقشه راه آب» در دولت سیزدهم
افزایش تولید آب از 8.8 به 10میلیارد مترمکعب
