تاثیر چاقی بر ناباروری
قطعا در خصوص عوارض چاقی شنیده‌اید که یکی از این موارد تاثیر چاقی بر ناباروی است. اگرچه مسئلۀ چاقی در کشور ما در تمامی سنین و هر دو جنس مشاهده میشود؛ اما چاقیِ شکمی در دختران به ویژه در سنین بالای ۲۵ سال، بیشتر دیده میشود. این وضعیت یک زنگ خطر است؛ زیرا چاقی شکمی با بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط خواهد بود.
چاقی نوعی اپیدمیِ در حال افزایش است که بسیاری از افراد تحت تاثیر این عارضه قرار گرفته‌اند. آمارها نشان می‌دهد چاقی در بین خانم‌هایی با مشکلات باروری بیشتر مشاهده میشود و می‌توان متوجه ارتباط بین این دو شد.
در ادامه توضیحات بیشتری در خصوص تاثیرات چاقی بر ناباروری خواهیم داد.
چاقی قبل از بارداری
بخشی از یک حاملگی سالم، تمرکز روی سلامت خود قبل از بارداری است. رسیدن به وزن سالم قبل از حاملگی می‌تواند شانس ابتلا به بارداری را افزایش دهد و خطر عوارض حاملگی را به حداقل برساند.
علاوه بر تاثیر چاقی بر ناباروری، در صورت بارداری نیز چاقی هم برای مادر و هم برای جنین با عوارض زیادی همراه خواهد بود. چاقی سبب افزایش خطر ابتلا به ناهنجاری‌های جنینی، سقط، بیماری‌های جنین و نوزاد و بیماری‌های مادرزادی شده و در نهایت مرگ و میر را افزایش می‌دهد.
امروزه یک منبع تحقیقاتی تازه منتشر شده نشان می‌دهد که زنان باید به وزن قبل از بارداری نسبت به وزنی که در دوران بارداری به دست می‌آورند، توجه بیشتری داشته باشند؛ چراکه عوارض در دوران بارداری در زنانِ دارای اضافه وزن یا چاق بیش از زنان با وزن نرمال‌تر است که پس از زایمان اضافه وزن پیدا می‌کنند.
محققان هلندی دریافتند که ۳۴ درصد از زنانی که قبل از بارداری وزن طبیعی داشتند، عوارض حاملگی را تجربه کرده‌اند که این میزان در زنانی که قبل از بارداری وزن بالایی داشته‌اند، ۶۰ درصد است.
علاوه‌بر این، ۹۰ درصد از زنان مبتلا به چاقیِ بسیار زیاد و افزایش وزن اضافی در دوران بارداری این عوارض را تجربه کرده‌اند. این مطالعه بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌ها در بیش از ۱۹۰،۰۰۰ مادر و فرزندان آنها در اروپا و ایالات متحده انجام گرفته بود.
ارتباط چاقی و ناباروری
تاثیر چاقی بر ناباروری به این صورت است که چاقی میزان موفقیت بارداری در چرخه‌های طبیعی بارداری را کاهش می‌دهد. علاوه بر این چاقی احتمال موفقیت خانم‌هایی را که تحت درمان باروری و افزایش چرخه تخمک گذاری برای افزایش شانس بارداری هستند، کاهش می‌دهد.
سطح بالای لپتین و سطح پایین آدیپونکتین میزان باروری را کاهش می‌دهد. حال شما با کمتر کردن وزن خود می‌توانید تا حدی زیاد باروری خود را افزایش دهید.
اضافه وزن می‌تواند منجر به مشکلات هورمونی غیر طبیعی شود که بر فرایند تولید مثل خانم‌ها و آقایان تاثیر می‌گذارد. هورمون‌های غیر طبیعی به دنبال اضافه وزن بر تولید اسپرم و تخمک گذاری تاثیر منفی می‌گذارد.
چاقی در خانم‌ها منجر به تولید بیش از حد انسولین میشود و تخمک گذاری نامنظمی خواهند داشت. بین چاقی، تولید بیش از حد انسولین در بدن و همچنین وضعیتی به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک ارتباط وجود دارد.
این سندرم نیز نوعی وضعیت پزشکی خاصی است که با علائمی از جمله قاعدگی نامنظم، چاقی، عدم تخمک گذاری، افزایش هورمون مردانه و چاقی همراه است.
چاقی و عدم تخمک گذاری
چاقی منجر به مقاومت انسولین میشود که با عدم تخمک گذاری یا عدم توانایی خانم جهت تولید تخمک در هر تخمدان همراه است. علاوه بر این سطح انسولین و چاقی منجر به تغییر هورمون‌های جنسی، آندروژن بالا (هورمون‌های مردانه) و… میشود.
مطالعات نشان می‌دهد خانم‌هایی که ناباروری مرتبط با عدم تخمک گذاری دارند، در خانم‌های با اضافه وزن بیشتر مشاهده میشود.
معمولا خانم‌هایی با اضافه وزن تنها با کاهش وزن ۵ درصدی به افزایش تخمک گذاری و کاهش ناهنجاری‌ها کمک می‌کنند. علت اصلی عدم تخمک گذاری در خانم‌های چاق، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است.
این سندرم همراه با چاقی با علائمی از جمله ترشح بالای هورمون مردانه مانند موهای زائد، سطح بالای کلسترول، آکنه و مقاومت به انسولین همراه است.
چاقی و هورمون‌ها
چاقی منجر به کاهش تستوسترون، گلوبولین اتصال به هورمون جنسی، هورمون محرک فولیکول و اینهیبین B میشود. علاوه بر این در خانم‌های چاق سطح استروژن و متابولیسم آندروژن افزایش می‌یابد. در آقایان چاق نیز سطح استروژن و تستوسترون کاهش می‌یابد.
افزایش شانس باروری با درمان چاقی
داشتن شاخص تودۀ بدنی یا BMI برابر ۳۰ و بالاتر شانس تخمک‌گذاری نرمال را کاهش می‌دهد. چاقی همچنین می‌تواند نتیجۀ لقاح آزمایشگاهی (IVF) را تحت تاثیر قرار دهد. همانطور که BMI شما افزایش می‌یابد خطر IVF ناموفق نیز بیشتر خواهد شد.
بر این اساس توصیه میشود که اگر زنانی که BMI بالای ۴۰ داشته و تمایل به بارداری دارند و با روش‌های معمول موفق به کاهش وزن نشده‌اند، از متخصص جراحی لاغری کمک بگیرند. با انجام این عمل از بروز عوارضی مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا و مسمومیت حاملگی پیشگیری میشود.
علاوه‌بر این، شاخص تودۀ بدنی پیش از بارداری، توصیه‌های افزایش وزن در دوران بارداری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر شاخص تودۀ بدنی ۲۵ تا ۲۹٫۹ باشد، متخصص زنان و زایمان توصیه می‌کند که افزایش وزن، حدود ۷ تا ۱۱ کیلوگرم باشد.
اقدامات کاهش وزن قبل از بارداری
برای از دست دادن وزن قبل از بارداری و جلوگیری از تاثیر چاقی بر ناباروری می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
داشتن یک رژیم غذایی سالم
مراجعه به یک متخصص تغذیه یا متخصص چاقی
دریافت حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت هوازی متوسط یا ۷۵ دقیقه در هفته فعالیت هوازی شدید یا ترکیبی از فعالیت متوسط و شدید ترجیحاً این زمان در طول هفته پخش شود.
