بسیاری از والدین هنگامی که تصمیم به فرزندآوری میگیرند و یا فرزند کوچکی دارند، مایلند بدانند که تأثیر تغذیه بر هوش کودکان چقدر است و به عنوان مثال آیا نیاز است که مادر به هنگام بارداری اقدام به خوردن برخی مواد غذایی نماید و یا خوردن چه غذاهایی برای کودکان مناسبتر است و میتواند به باهوش شدن آنها کمک نماید.
نکتهای که در همین مقدمه لازم است به آن اشاره کنیم این است که بخشی از هوش کودکان ارثی است و از طریق ژنتیک از پدر و مادر به کودک انتقال مییابد، اما بخشی از آن نیز رابطه مستقیم با تغذیهای دارد که در دوران بارداری مادر از آن استفاده کرده و یا در دوران طفولیت به کودک خورانده شده است. بنابراین بهتر است که والدین برنامه غذایی کاملی را در وعدههای مختلف برای کودک خود در نظر گیرند.
تغذیه و هوش کودکان
تغذیه و هوش کودکان چه ارتباطی با هم دارند؟
لازم است بدانید که تغذیه زمانی میتواند بر هوش کودک تأثیر داشته باشد که زمان رشد و تکامل مغز وی سپری نشده باشد. بر همین اساس بهترین زمان توجه به تغذیه مادر و جنین در دوران بارداری است. غذاهایی که مادر در دوران بارداری و همچنین دوران شیردهی استفاده میکند بسیار در این امر مؤثر است زیرا مغز کودک تا سن دو سالگی تکامل مییابد. لازم به ذکر است که هوش کودک بعد از این زمان نیز در حال ارتقا خواهد بود. تغذیه همچنین میتواند نقش در تعیین جنسیت نوزاد تا حدودی داشته باشد.
اما بیشترین تأثیر را این زمان بر هوش کودک خواهد گذاشت، زیرا پس از طی کردن روند تکامل سیستم عصبی، این تأثیرگذاری تا حدودی کمتر خواهد شد و افراد در سنین مختلف میتوانند با خوردن غذاهایی در سنین بالاتر سبب شوند تا حافظه بلند مدت و یا کوتاه مدتشان تقویت گردد. در نهایت بهتر است والدین مواد غذایی متنوعی را در برنامه غذایی کودک خود بگنجانند و تعادل را نیز در این خصوص رعایت نمایند. نکته مهم دیگری که لازم است والدین به آن توجه داشته باشند، در نظر گرفتن تغذیه مناسب برای کودکان از تمامی گروههای مواد غذایی است.ما در ادامه به این موضوع بیشتر خواهیم پرداخت.
نقش تغذیه در افزایش هوش کودکان
بررسی انواع غذا ی تقویت کننده هوش کودک
چنانچه به مسأله باهوش شدن کودک با غذا فکر میکنید لازم است بدانید که نیاز است کودک روزانه از تمامی گروههای مواد غذایی به اندازه لازم میل کند. از جمله مواد مورد نیاز به عنوان غذای تقویتکننده هوش کودک میتوان به دسته پروتئینها، مواد انرژیزا، اسیدهای چرب و همچنین آهن و روی و … اشاره کرد. اینکه چه نوع موادی در هر یک از این دستهها جای میگیرندو و چیست؟ موضوعی است که در این بخش به آن خواهیم پرداخت.
پروتئینها:
تأثیر تغذیه بر هوش کودکان به قدری است که متخصصان این حوزه دستهبندی ویژهای را برای آن در نظر گرفتهاند. به طوری که پروتئینها بخشی از این دستهبندی به شمار میآیند. همان طور که میدانید پروتئینها برای تشکیل انتقالدهندههای عصبی بسیار ضروری هستند زیرا سبب میشوند تا سلولهای مغز بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند. مواد غذایی از قبیل تخم مرغ، گوشت و حبوبات منبع کاملی از پروتئینها به شمار میآیند.
مواد غذایی انرژی زا:
این دسته از مواد در باهوش شدن کودک با غذا تأثیر بسزایی دارند. زیرا به قطعیت میتوان گفت کودکانی که رشد آنها با تأخیر صورت میگیرد و توانایی ذهنی بالایی ندارند، به این جهت است که بدن آنها به میزان کافی کالری و کربوهیدراتهای لازم را دریافت نکرده است. زیرا کودکان نیز مانند بزرگسالان برای تأمین سوخت بدن و همچنین انجام فعالیتهای مغزی نیاز به مصرف غذاهای کالری دار دارند. به همین جهت است که پزشکان و متخصصان تغذیه کودک توصیه میکنند والدین هر چند مدت یکبار وزن و قد کودک خود را اندازهگیری کرده و روی این امر حساس باشند.
اسید های چرب:
اسیدهای چرب از دیگر موادی است که وجود آن برای تغذیه و هوش کودکان بسیار ضروری است و کمک میکند تا رشد کودکان و همچنین توانایی مغزی آنها افزایش یابد. امگا 3 یکی از اسیدهای چرب خوب است. اگر خوراکیهایی مانند گردو، انواع ماهی و روغن زیتون را در سبد غذایی کودکتان بگنجانید تا حد زیادی به باهوش شدن آنها کمک خواهید کرد.
آهن:
گفتیم که تأثیر تغذیه بر هوش کودکان را نمیتوان نادیده گرفت و یکی از مواد مورد نیاز کودکان آهن است که باید در دوره بارداری توسط مادر مصرف شده و یا در زمانی که نوزاد بین 6 تا 24 ماهگی قرار دارد، به او خورانده شود. آهن را هم میتوان به صورت قطره و یا شربتهای خوراکی و هم با استفاده از مواد غذایی حاوی آهن است در لیست غذاهایی که کودک از آن استفاده میکند قرار داد. لازم به ذکر است با مصرف گوشت، حبوبات و تخم مرغ میتوان آهن مورد نیاز کودک را تأمین کرد.
تغذیه و هوش کودکان
روی:
روی نیز یکی از مواد معدنی موجود در مواد غذایی است که کمبود آن در سبد غذایی روزانه میتواند موجب کاهش رشد جسمی و توانایی مغزی کودک شود. برای رساندن این ماده به بدن کودک میتوانید از انواع غذاهای دریایی، گوشت و انواع مغزها و آجیل استفاده کنید.
ید:
یکی از موادی که کمبود و یا نبود آن میتواند تأثیری جدی بر مغز کودک داشته باشد، ید است. این ماده معدنی در تولید هورمونهای تیروئید نقش بسیاری دارد و کمک میکند تا سوخت و ساز بدن به درستی انجام شود. حال اگر این ماده در بدن کودک کم باشد، میتواند سبب عقب ماندگی شود. به همین دلیل لازم است مادران هنگام بارداری از ید به اندازه کافی استفاده نمایند تا سیستم عصبی کودک رشد کاملی داشته باشد. انواع ماهی و غذاهای دریایی و همچنین نمکهای تصفیه شده منبع خوبی برای تأمین ید به شمار میآیند.
ویتامین A:
از جمله غذاهای تقویتکننده هوش کودک میتوان به انواع مرکبات و به طورکل میوههای زرد رنگ مانند هویج اشاره کرد که علاوه بر افزایش هوش کودک کمک میکند تا سیستم ایمنی بدن وی نیز تقویت گردد.
سلنیوم:
برای باهوش شدن کودک با غذا میتوانید خوراکیها و غذاهایی همچون جگر، انواع ماهی، میگو، سبوس گندم و گردو که سرشار از سلنیوم هستند را در نظر بگیرید. زیرا این دسته از خوراکیها میتوانند به افزایش توانایی مغز کمک نمایند.
کولین:
تا اینجا سعی کردیم با پرداختن به موضوع تأثیر تغذیه بر هوش کودکان، مواد غذایی متنوعی را معرفی کنیم که در افزایش هوش کودکان تأثیر بسزایی دارد. از دیگر مواد غذایی که لازم است به آن اشاره کنیم، کولین است که در گروه ویتأمینی B قرار میگیرد. اهمیت این ماده غذایی در این است که کمبود آن در دوران بارداری و یا نوزادی و. . سبب میشود ظرفیت حافظه کودک بسیار کم شود. برای اینکه کولین به اندازه کافی به بدن کودک برسد، لازم است منابع غذایی گوناگونی مانند کلم بروکلی، شیر، تخممرغ، جگر گوساله، جوانه گندم، موز، ماهیهای سالمون و سفید، سبوس گندم، عدس و سویا در سبد غذایی روزانه آنها گنجانده شود.