افزایش وزن و حجم بدن به خصوص برای افرادی که به دلایل مختلف دچار لاغری مفرط هستند یا به دنبال بهبود عملکرد ورزشی و افزایش توده عضلانی میباشند، اهمیت ویژهای دارد. در این میان، انتخاب خوراکیهای مناسب و سالم که بتوانند به طور مؤثر اشتها را تحریک کرده و به چاقی کمک کنند، نقش بسزایی ایفا میکند.
برای افزایش اشتها و بهبود وضعیت غذایی افراد لاغر، می توان از راهکارهایی مانند مصرف وعده های کوچک و مکرر غذایی، انتخاب غذاهایی با ارزش غذایی بالا و حاوی کالری و مواد مغذی زیاد، استفاده از روش های آماده سازی غذا با طعم و عطر جذاب، افزایش مصرف مایعات، استفاده از مکمل های غذایی مخصوص افزایش اشتها، مصرف خوراکی های اشتها آور و چاق کننده، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه و کاهش استرس و اضطراب استفاده کرد.
اشتهای زیاد میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. تغییرات هورمونی مانند افزایش سطح گرسنگی به دلیل اختلال در هورمونهای گرسنگی و سیری، استرس و اضطراب که ممکن است به پرخوری احساسی منجر شود، و عدم خواب کافی که متابولیسم و کنترل اشتها را تحت تأثیر قرار میدهد، از جمله این دلایل هستند. همچنین، مصرف زیاد غذاهای فرآوریشده و شیرین میتواند منجر به افزایش اشتها و پرخوری شود.
برخی از علل احتمالی عبارتند از:
عوامل فیزیولوژیک: برخی عوامل فیزیولوژیک میتوانند منجر به افزایش اشتها شوند. به عنوان مثال، بارداری، دوران تنقلاتی، دوره رشد سریع در کودکان و نوجوانان، عوارض داروها و بیماریهایی مانند هیپرتیروئیدی و برخی اختلالات هورمونی ممکن است اشتهای زیاد را تحریک کنند.
عوامل روانشناختی: استرس، اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات روانی میتوانند بر اشتها تأثیر بگذارند. برخی افراد در مواجهه با این عوامل ممکن است به غذا روی آورده و اشتهای زیادی داشته باشند.
عادات و الگوهای خوراکی: عادات نامناسب در مصرف غذا مانند تنظیم نکردن وعده های غذایی، مصرف بیش از حد خوراکی های پرکالری و خوردن در محیط های تحریک کننده میتوانند باعث افزایش اشتها و مصرف غذای بیشتر شوند.
عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند موجودیت غذاهای جذاب و متنوع در دسترس، تماشای تبلیغات غذا و محیط هایی با رنگ و بوی غذا میتوانند اشتها را تحریک کنند.
عوامل مرتبط با بیماری: برخی بیماری ها و وضعیت های مرتبط با سلامتی میتوانند باعث افزایش اشتها شوند. به عنوان مثال، بیماری های تیروئید، بیماری کرون و سندرم تخمدان پلیکیستیک میتوانند اشتهای زیاد را تحریک کنند.
مهم است که اگر اشتهای زیاد ناشی از عواملی مانند تغییرات فیزیولوژیک یا بیماری باشد سریعا با پزشک خود مشورت کنید تا علت مشخص شود و راهکارهای مناسب درمانی اتخاذ شود.
دلایل کاهش اشتها
کاهش اشتها میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. اختلالات هورمونی مانند کاهش سطح هورمونهای گرسنگی، استرس و اضطراب که ممکن است منجر به کاهش تمایل به غذا شود، و بیماریها یا مشکلات گوارشی که احساس سیری زودهنگام یا درد را به همراه دارند، از جمله این عوامل هستند. همچنین، مصرف داروها یا تغییرات در برنامه خواب میتواند بر اشتها تأثیر منفی بگذارد.
برخی از عواملی که منجر به این مشکل میشوند عبارتند از:
1. تغییرات فیزیکی در بدن : مانند کمبود برخی از ریزمغذیهای ضروری، درد، کم آبی بدن، دندان درد، کاهش حواس چشایی یا بویایی و…
2. تغییرات هیجانی و عوامل مربوط به سلامت روان : اختلالات اضطراب، افسردگی، اختلال در خوردن (مانند بی اشتهایی عصبی) و سوء مصرف مواد مخدر.
3. وجود مشکل یا بیماری : مانند عفونتهای باکتریایی و ویروسی، کم کاری تیروئید، هپاتیت، بیماریهای کلیوی یا کبدی، نارسایی قلبی، برخی از انواع سرطان و…
4. عوارض جانبی برخی از داروها : مانند برخی از آنتی بیوتیکها، داروهای ضدافسردگی، مسکن ها، درمان شیمیایی، پرتودرمانی و…
اگر شما یا کسی که مراقبت میکنید علائمی مانند کاهش اشتها، نداشتن میل به خوردن غذا (حتی غذاهای مورد علاقه) و کاهش وزن را تجربه میکنید، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا دلایل دقیق این مشکل را تشخیص دهید و به درمان مناسب دست پیدا کنید.
در بخشهای بعدی، میتوانید با روشها و غذاهایی که میتوانند اشتها را تحریک کنند آشنا شوید. همچنین، استفاده از چند داروی گیاهی و طبیعی نیز میتواند به رفع کمبود اشتها کمک کند.
جهت افزایش وزن استفاده از مکمل پروگینر 50 50 پگاه High protein Wight Gainer | افزایش وزن و عضله سازی پیشنهاد میشود.
خوراکی های اشتها آور و چاق کننده خانگی
خوراکیهای اشتها آور و چاق کننده قوی خانگی شامل اسموتیهای پرکالری با میوه، ماست و آجیل؛ کره بادامزمینی با نان سبوسدار؛ حلیم گندم و گوشت؛ خرما و مغزها؛ شیکهای پروتئینی با شیر، پودر پروتئین و موز؛ و میان وعدههای پرکالری مثل پنیر و گردو. این خوراکیها میتوانند به افزایش وزن کمک کنند.
در ادامه، چند خوراکی اشتها آور و چاق کننده قوی خانگی را به صورت مفصل تر معرفی می کنم:
1. نعناع
عصاره نعناع از جمله خوراکی های اشتها آور و چاق کننده است که به عنوان محرکی برای اشتها شناخته میشود. میتوانید از برگهای تازه نعناع در تهیه نوشیدنی ها یا سس ها استفاده کنید. همچنین، میتوانید چای نعناع تهیه کرده و مصرف کنید.
2. رازیانه
رازیانه دارای خواص ضد نفخ است و میتواند هضم غذا را تسهیل کند. میتوانید رازیانه را به غذاهای سبزیجات، سالادها یا خورشتها اضافه کنید.
3. زنجبیل
زنجبیل نیز از گروه خوراکی های اشتها آور و چاق کننده می باشد و همچنین به عنوان یک محرک اشتها شناخته میشود. میتوانید زنجبیل را به صورت تازه یا به صورت پودر در غذاها، نوشیدنیها یا چای استفاده کنید.
4. پودر پنیر
اضافه کردن پودر پنیر به غذاها میتواند بهبود طعم آنها و افزایش اشتها را به همراه داشته باشد.
5. زعفران
زعفران علاوه بر اضافه کردن رنگ و عطر زیبا به غذاها، میتواند تحریک کننده اشتها باشد. میتوانید زعفران را به غذاها، دسرها یا نوشیدنیها اضافه کنید.
6. آویشن
آویشن نیز دارای خواص تحریک کننده اشتها است. میتوانید آویشن را در غذاها، سسها یا نوشیدنیها استفاده کنید.
7. گشنیز
در طب سنتی ایران، عصاره گشنیز به عنوان یک مورد از خوراکی های اشتها آور و چاق کننده قوی محسوب میشود. گشنیز دارای خواص ضد نفخ و تسهیل کننده هضم است و میتواند بهبود علائم گوارشی ناخوشایند مانند نفخ و ناراحتی شکم را در افرادی که به سندرم روده تحریک پذیر مبتلا هستند، بهبود بخشد. میتوانید از گشنیز در تهیه سالادها، سس ها، دمنوش ها یا به عنوان تزئینی در غذاها استفاده کنید.
8. ترخون
ترخون یک گیاه با طعم کمی تند است و در طب سنتی به عنوان یک اشتها آور قوی شناخته میشود. مطالعات حیوانی نشان داده اند که عصاره ترخون میتواند تحریک اشتها را افزایش داده و تاثیر مثبتی بر روی افزایش وزن داشته باشد. این مطالعات نشان میدهند که مصرف ترخون باعث کاهش ترشح انسولین و لپتین، دو هورمون مهم در تنظیم اشتها و سیرسازی میشود. با کاهش سطح این هورمون ها، احساس گرسنگی کاهش می یابد و ممکن است منجر به افزایش اشتها و وزن شود پس ترخون را هم به لیست خوراکی های اشتها آور و چاق کننده خود اضافه کنید.
9. خردل
خردل واقعاً یک چاشنی محبوب است و در فرهنگ غذایی مختلف استفاده میشود. خردل تحریک کننده ترشح بزاق است و میتواند اشتها را افزایش دهد. این ویژگی خردل به خاطر ترکیبات آن است که موجب تحریک طعم های مزه دهنده در دهان میشوند. به علاوه، خردل به دلیل داشتن آنزیم های هیدرولیتیک، میتواند فرآیند هضم غذا را تسهیل کند و به بهبود عملکرد گوارش کمک کند. مهم است به ذهن داشته باشید که هر فرد ممکن است به طعم و تحمل خردل واکنشهای متفاوتی داشته باشد. برخی افراد ممکن است به دلیل حساسیت به خردل یا مشکلات گوارشی، از مصرف آن خودداری کنند.
10. کاسنی
گلهای گیاه کاسنی به عنوان یک درمان سنتی برای تقویت اشتها استفاده میشوند. کاسنی یک گیاه دارویی است که در بسیاری از فرهنگها برای تسهیل هضم و تقویت اشتها استفاده میشود. این گیاه دارای ترکیبات فعال مانند مواد تانن، مواد قندی، ویتامین ها و مواد معدنی است که به بدن انرژی و تغذیه می دهد. گلهای کاسنی به عنوان یک تونیک قوی شناخته میشوند و اثرات مثبت زیادی در بدن دارند.
آنها میتوانند بهبود عملکرد گوارش را تسهیل کنند، التهاب را کاهش دهند، سیستم ایمنی را تقویت کنند و کمک به جذب مواد مغذی از طریق دستگاه گوارش بکنند. همچنین، کاسنی میتواند خواص ضد اسپاسمودیک و ضد التهابی داشته باشد که به بهبود علائم گوارشی مرتبط با کمبود اشتها کمک میکند.
11. انار
آب انار به عنوان یک اشتها آور قوی خانگی معتبر شناخته میشود. انار یک میوه خوشمزه است که غنی از مواد مغذی مانند ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها است. این میوه دارای خواص بسیاری است که میتواند به تقویت اشتها کمک کند. آب انار به دلیل طعم مطبوع و خوشایندی که دارد، میتواند در تحریک اشتها موثر باشد.
بخصوص برای کودکان کم وزن و افرادی که نیاز به افزایش اشتها دارند، میوه انار یک گزینه مفید محسوب میشود. همچنین، آب انار دارای خواص ضد التهابی و ضد اسیدیته است که ممکن است در کاهش مشکلات گوارشی نیز تأثیرگذار باشد. میتوانید آب انار را به صورت تازه یا آبمیوه تهیه کنید. معمولاً توصیه میشود مصرف روزانه یک لیوان آب انار باعث تقویت اشتها و افزایش وزن شود.
12. عسل
عسل یکی از مواد غذایی طبیعی است که علاوه بر طعم شیرین خود، خواص زیادی دارد. عسل قند طبیعی دارد که شامل قندهای ساده مانند گلوکز و فروکتوز است. طبیعت شیرین عسل باعث میشود به سرعت هضم شود و به صورت سریع در جریان خون جذب شود. این باعث افزایش سریع قند خون میشود. افزایش قند خون در نتیجه مصرف عسل به دنبال افت سریع قند خون میانجامد.
این تغییرات در سطح قند خون ممکن است باعث ایجاد احساس گرسنگی و تحریک اشتها شود. به علاوه، عسل دارای خواص ضد التهابی است که ممکن است در بهبود عوارض مرتبط با عفونت ها یا التهاب ها در دستگاه گوارش کمک کند. بنابراین عسل نیز جزو خوراکی های اشتها آور و چاق کننده محسوب می شود.
همچنین، توصیه میشود قبل از استفاده از هرگونه مکمل یا تغییر در رژیم غذایی، با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
عرقیات افزایش اشتها
یکی از بهترین راهها برای افزایش وزن استفاده از عرقیات گیاهی است. پزشکان نیز برخی از گیاهان دارویی را به عنوان راهکارهای طبیعی برای افزایش وزن توصیه میکنند. در ادامه، به برخی از بهترین و مفیدترین عرقیات گیاهی برای افزایش وزن اشاره میشود:
1. عرق رازیانه برای افزایش وزن
عرق گیاهی رازیانه به دلیل خواص بسیاری که دارد، از جمله چاقکنندگی صورت، شفافسازی پوست، کاهش چین و چروک، درمان کمخونی و تسهیل هضم، توجه برانگیز است. مصرف نصف یا یک استکان از عرق رازیانه به طور روزانه میتواند تأثیر مثبتی در افزایش وزن داشته باشد.
روش استفاده از عرق رازیانه: پس از هر وعده غذایی، یک استکان از عرق رازیانه را مصرف کنید.
2. عرق یونجه برای افزایش وزن
عرق یونجه به عنوان یک درمان مورد استفاده در طب سنتی برای افزایش اشتها و افزایش وزن مطرح است. این عرق به دلیل حاوی مواد مغذی متنوع، ویتامینها و مواد معدنی، میتواند به تقویت سلامتی کمخونان کمک کند و همچنین خواصی دیگر نیز دارد، از جمله:
افزایش تولید خون : عرق یونجه به دلیل حاوی مواد معدنی مانند آهن، میتواند در افزایش تولید خون و مقابله با کمخونی موثر باشد.
تقویت استخوانهای کودکان : مواد معدنی موجود در عرق یونجه میتواند به تقویت استخوانهای کودکان کمک کند و رشد سالم آنها را تشویق کند.
رفع علائم پوکی استخوان : به دلیل حاوی مواد معدنی مانند کلسیم، عرق یونجه میتواند به رفع علائم پوکی استخوان کمک کند.
افزایش قدرت جنسی : برخی اعتقاد دارند که عرق یونجه ممکن است برای افزایش قدرت جنسی مفید باشد، اما این مورد به تحقیقات علمی دقیق و مداوم نیاز دارد.
استفاده از عرق یونجه معمولاً به شیوهای مشخص انجام میشود. به عنوان مثال، توصیه میشود که یک استکان در صبح و نصف استکان در بعدازظهر مصرف شود. همچنین، همیشه قبل از شروع هر نوع درمان یا مصرف عرق یونجه، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، به ویژه اگر شما شرایط پزشکی خاصی دارید یا داروهای دیگری مصرف میکنید.
3. عرق بابونه برای افزایش اشتها
بابونه به دلیل خاصیت افزایش اشتها، بهعنوان یک چاقکننده طبیعی محسوب میشود. این گیاه به عنوان یکی از بهترین گیاهان دارویی چاقکننده شناخته میشود.
روش استفاده از عرق بابونه: بهتر است یک استکان از عرق بابونه را قبل از هر وعده غذایی میل کنید.
4. عرق خارمریم برای افزایش وزن
خارمریم از گیاهان و داروهای گیاهی شتابزننده اشتها به شمار میرود. علاوه بر افزایش وزن، دیگر خواص این گیاه شامل مقوی عمومی، درمان بیماریهای کبد، تببری، درمان سرماخوردگی، رفع سرفه و گرفتگی صدا، درمان یرقان و امراض کلیه میباشد.
روش استفاده از عرق خارمریم: مصرف روزی ۳ بار، قبل از هر وعده غذایی.
5. عرق شیرین بیان برای افزایش اشتها
عرق شیرین بیان ممکن است کمک کند تا وزن شما افزایش یابد و به میزان دلخواهتان برسانید. علاوه بر افزایش وزن، این عرق میتواند در درمان ورم معده و روده، سرماخوردگی، سرفه و گرفتگی صدا، یرقان و امراض کلیه نیز مؤثر باشد.
روش استفاده از عرق شیرین بیان: یک استکان قبل از هر وعده غذایی و نصف استکان بعد از آن میل شود.
6. عرق زنجبیل برای افزایش اشتها
زنجبیل یکی از گیاهان چاقکننده محسوب میشود. این گیاه به عنوان یکی از بهترین گیاهان درمانی برای تهوع، دیسپپسی، کماشتهایی، نفخ، تقویت حافظه و… شناخته میشود.
روش استفاده از عرق زنجبیل: بعد از هر وعده غذایی، یک استکان از عرق زنجبیل را مصرف کنید.
چه چیزی اشتها را کور میکند
چندین عامل میتوانند اشتها را کاهش دهند. استرس و اضطراب ممکن است باعث کاهش تمایل به غذا شوند. بیماریها یا مشکلات گوارشی مانند عفونتها، زخمها و سندرم روده تحریکپذیر نیز میتوانند اشتها را کور کنند. مصرف داروها، به ویژه داروهای ضدافسردگی و شیمیدرمانی، نیز به طور معمول باعث کاهش اشتها میشود. همچنین، تغییرات هورمونی و مصرف غذاهای پرچرب و شیرین میتواند تأثیر منفی بر اشتها بگذارد.
کدام ویتامین چاق کننده است ؟
ویتأمینها نهتنها در افزایش اشتها، بلکه در مسائل چاقی و لاغری نیز تأثیرگذار هستند. ویتأمینهای مانند 12B و C میتوانند در افزایش وزن کمک کننده باشند. افرادی که تغذیه سالمی را رعایت میکنند، مواد مغذی و ویتأمینهای لازم را از غذاهای خود به دست میآورند.
این ویتأمینها توسط مصرف مواد غذایی یا مکملها به دست میآیند و بر سوختوساز بدن تأثیرگذار هستند، کمک به افزایش وزن و حتی کنترل لاغری میکنند. همچنین، ویتأمین 6B که بر سطح سروتونین تأثیر میگذارد، نقش مهمی در افزایش اشتها دارد. افراد میتوانند این ویتأمینها را از طریق تغذیه مناسب از منابع غذایی مختلف مانند تخم مرغ، مرغ، لبنیات، ماهی، گوشت قرمز و بوقلمون به دست آورند.
در مورد ویتامینها یک دیدگاه نادرست وجود دارد که ممکن است برخی افراد داشته باشند، یعنی مصرف ویتأمینهای محلول در چربی میتواند در افزایش وزن مؤثر باشد، که نقض میشود. این عقیده صحت علمی ندارد و مصرف زیاد ویتأمینهای محلول در چربی ممکن است به سلامتی آسیب برساند.
برای مثال، مصرف زیاد ویتأمین A میتواند مشکلاتی را ایجاد کند و در برخی موارد، به اضافه وزن نخاعی را فراهم کند. با این وجود، تأکید بر تنوع و ترکیب مناسب مواد غذایی از منابع طبیعی، در کنار مصرف ویتأمینها با توجه به نیازهای فردی و تحت نظر پزشک، میتواند به بهبود وزن و سلامتی کلان افراد کمک کند.
مکمل های غذایی اشتها آور
بهتر است نام ویتامین ها و مواد معدنی که به عنوان مکمل های اشتها آور شناخته میشوند، برای شما آورده شود. استفاده از این مکمل ها در کنار مصرف خوراکی های اشتها آور و چاق کننده می تواند باعث افزایش وزن اصولی شود. برخی از ویتامین ها و مواد معدنی که به عنوان مکمل های اشتها آور مورد استفاده قرار میگیرند، عبارتند از:
ویتامین B1 (تیامین): این ویتامین در فرآیندهای متابولیسمی غذاها نقش دارد و نقص آن میتواند به کاهش اشتها منجر شود.
ویتامین B6 (پیریدوکسین): این ویتامین نقش مهمی در تولید سرتونین (یک هورمون خوشحالی) و متابولیسم اسیدهای آمینه دارد که به تنظیم اشتها کمک می کند.
ویتامین B12 (کبالامین): کمبود ویتامین B12 میتواند باعث کاهش اشتها و احساس خستگی شود.
روی: این ماده معدنی نقش مهمی در فرآیندهای متابولیکی بدن دارد و نقص آن میتواند به کاهش اشتها منجر شود.
روغن های غنی از اسیدهای چرب امگا-3: مصرف این روغن ها میتواند به بهبود کارکرد مغز و عملکرد عصبی کمک کرده و اشتها را افزایش دهد.
گوارانا: این گیاه معمولاً در مکمل های اشتها آور به دلیل داشتن کافئین استفاده میشود که میتواند سیستم عصبی را تحریک کند و اشتها را بهبود بخشد.
گرینادین: این ترکیب معمولاً از انار به دست میآید و به عنوان یک ماده اشتها آور طبیعی شناخته میشود.
قبل از مصرف هرگونه مکمل های اشتها آور، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا مطمئن شوید که نیاز به مصرف این مواد وجود دارد و میزان مصرف مناسبی تعیین شود و همچنین منع تداخل آن با سایر خوراکی های اشتها آور و چاق کننده ای که مصرف میکنید مشخص شود. همچنین، به یاد داشته باشید که مکمل ها همیشه نباید جایگزین یک رژیم غذایی متنوع و متعادل باشند.