سندروم تونل کارپال در حقیقت عارضه‌ای است که طی آن عصب دست بیش از حد معمول تحت فشار قرار می‌گیرد. از این رو عصب‌دهی و ارسال پالس‌های حرکتی به سایر بخش‌های دست اعم از انگشت شست و سبابه دچار اختلال می‌شود.
سندروم تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال در حقیقت به ناحیه‌ای از مچ دست اطلاق می‌شود که عصب مدین وارد آن می‌شود. در حالت کلی و طبیعی این تونل تا حدودی تنگ است. بنابراین هر گونه ورمی که در عصب این ناحیه رخ دهد، منجر به ایجاد احساس درد، سوزن سوزن شدن، بی‌حسی و یا احساس ضعف در این ناحیه خواهد شد.
بروز این عوارض در افرادی که بیش‌تر از دست خود برای انجام کارهای مختلف استفاده می‌کنند، به مراتب بیش‌تر است. این عوارض که تحت عنوان سندروم تونل کارپال از آن یاد می‌شود، معمولا تجربه دردناکی است و در عملکرد عادی فرد اختلالاتی ایجاد می‌کند.
سندروم تونل کارپال یکی از شایع‌ترین بیماری‌های نوروپاتی است. در این عارضه فشردگی یا گیر افتادن عصب میانی در داخل تونل کارپال منجر به بروز سندروم در این ناحیه می‌شود. از آنجایی که این سندروم در میان تایپیست‌ها بیش‌تر از سایر افراد بروز می‌کند، تحت عنوان سندروم دست تایپیست نیز از آن یاد می‌شود.
در حالت کلی سندروم تونل کارپال با توجه به شدت علائمی که فرد تجربه می‌کند، سه حالت کلی دارد:
- CTS خفیف
در این حالت علائم هر از گاهی در فرد ظاهر می‌شوند و گاهی هم ناپدید می‌شوند. اما مسئله اینجاست که فرد مبتلا به صورت محسوسی متوجه کاهش حس لامسه خود می‌شود. - CTS متوسط
در حالت متوسط این بیماری علائم تقریبا همیشه در فرد وجود دارد. ضعیف شدن قسمت شست دست نیز به صورت محسوسی در فرد احساس می‌شود. - CTS شدید
در حالت شدید این عارضه علاوه بر این که علائم همواره در فرد وجود دارد. به مرور زمان میزان لامسه نیز کاهش می‌یابد و همچنین ضعف عضلات شست منجر به لاغر شدن آن می‌شود.
علت بروز سندروم تونل کارپال چیست؟
بروز سندروم تونل کارپال ممکن است علل مختلفی داشته باشد. بنابراین قطعیتی در مورد امکان بروز آن وجود ندارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین عواملی که می‌توانند احتمال بروز این سندروم را افزایش دهند را برای شما گردآوری کرده‌ایم:
- حرکات تکراری مچ و انگشتات دست
- شکستگی، در رفتگی و ضربه دیدن استخوان‌های مچ دست
- وجود تومور یا کیست در بدن
- آرتروز
- دیابت
- فشار خون بالا
- تیروئید کم کار یا پر کار
- بیماری های خود ایمنی نظیر آرتریت روماتوئید
- جمع شدن آب در بدن که بیش‌تر در دوران بارداری یا یائسگی اتفاق می‌افتد.
- ابتلا به بیماری‌های سیستمیک نظیر اختلالات کلیه، نارسایی کبد، بیماری‌های خونی و …
- کمبود ویتامین گروه ب
- اعتیاد به الکل
- چاقی
- ابتلا به بیماری های عفونی
- مواجهه با مواد سمی صنعتی و شیمیایی
- پیشینه خانوادگی یا ارثی بودن
- حوادث آسیب‌زا
چه افرادی بیش‌تر به این سندروم دچار می‌شوند؟
احتمال بروز سندروم تونل کارپال تقریبا در همه افراد وجود دارد. اما برخی از افراد بیش‌تر در معرض این عارضه قرار می‌گیرند. چرا که شرایط زندگی و کاری آن‌ها به گونه‌ای است که می‌تواند این قسمت از بدن را تحت تاثیر خود قرار دهد. در ادامه لیستی از افرادی را که بیش‌تر دچار این سندروم شایع می‌شوند با شما به اشتراک می‌گذاریم:
- خانم‌های خانه‌دار در میانسالی
- افرادی که با کامپیوتر کار می‌کنند و به ویژه تایپیست‌ها
- رانندگان ماشین‌های سنگین
- نقاش‌ها و تصویرگران
- افرادی که کارهای دستی و بدنی سنگین دارند. مانند نجار، قصاب، قایق‌ران و مکانیک خودرو
تشخیص سندروم تونل کارپال به چه ترتیبی انجام می‌شود؟
تشخیص این سندروم نیز مانند هر عارضه دیگری به معاینات فیزیکی و بالینی که توسط متخصص انجام می‌شود، نیاز دارد. اما در مراحل بعدی و برای تشخیص قطعی این بیماری معمولا از طریق انجام آزمایش خون، نوار عصبی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و … نیز برای تشخیص استفاده می‌شود.
با توجه به این‌که علائم و شدت بروز این سندروم در همه افراد یکسان نیست. تشخیص آن یز در همه افراد یکسان نخواهد بود.
چگونه می‌توان از سندروم تونل کارپال پیشگیری کرد؟
در حالت کلی هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به این سندروم وجود ندارد. اما طبیعتا انجام برخی از کارها می‌تواند به کاهش میزان شدت علائم کمک کند. به این ترتیب حتی در صورت ابتلا به این سندروم نیز، علائم خفیفی را تجربه خواهید کرد.
به منظور پیشگیری از بروز سندروم کارپال بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- سبک زندگی خود را تغییر دهید و تا جای ممکن از وارد شدن فشار به نواحی حساس مچ دست خود پیشگیری کنید.
- انجام حرکات کششی را فراموش نکنید. زیرا این حرکات می‌تواند در بهبود دامنه حرکتی شما نقش موثری داشته باشد.
- از انجام کارهای سنگین و مضر در یک روز و پشت سر هم اجتناب کنید. شاید بهتر باشد هر از گاهی به خودتان استراحت دهید تا نیرو بگیرید.
- از مصرف ویتامین‌های مورد نظر خود زیر نظر پزشک غافل نشوید.
سندروم تونل کارپال با چه علائمی بروز پیدا می‌کند؟
سندروم تونل کارپال معمولاً با وارد شدن فشار به عصب میانی کانال مچ دست ایجاد می‌شد. بنابراین مانند هر عارضه دیگری با علائم و نشانه‌هایی همراه خواهد بود. این علائم معمولا شامل موارد زیر است:
- احساس سوزن سوزن شدن
این احساس گاهی فقط در انگشتان دست وجود دارد. اما گاهی فرد این نشانه را در کل دست خود احساس می‌کند. - گزگز و بی‌حسی نوک انگشتان
بی‌حسی نوک انگشتان یکی از رایج‌ترین علائم سندروم تونل کارپال است. هر چند این بی‌جسی می‌تواند به دلایل دیگری نیز در فرد بروز پیدا کند. اما بی‌حسی نوک انگشتان در صورتی که در زمان استراحت نیز ایجاد شود، نشانه بروز سندروم تونل کارپال است. - درد شدید و بی‌حسی حتی در شب
درد شدید شبانه‌ای که معمولا با بی‌حسی همراه است، یکی از نشانه‌های بروز سندروم تونل کارپال است. - مشکلات حرکتی و کاهش دامنه حرکت
کاهش دامنه حرکت در قسمت مچ دست که همراه با درد و سوزش باشد، یکی از نشانه‌های بروز این سندروم است.
نکته مهمی که در مورد علائم این سندروم باید مورد توجه قرار گیرد این است که میزان شدت علائم سندروم تونل کارپال تا حد زیادی به کارهای روزمره شما وابسته است.
بنابراین در صورتی که در طول روز فعالیت‌های سنگینی داشته باشید، باید منتظر بروز علائم بیش‌تری در شب هنگام باشید.
درمان سندروم تونل کارپال به چه شکلی انجام می‌شود؟
درمان سندروم تونل کارپال معمولا بر اساس میزان پیش‌روی بیماری و شدت علائم آن متفاوت خواهد بود. اما در حالت کلی استفاده از روش‌های زیر می‌تواند در کنترل بیماری و درمان آن نقش موثری داشه باشد:
- استفاده از جلسات فیزیوتراپی
- آتل‌بندی قسمت درگیر
- مصرف ویتامین ب ۶
- الکتروتراپی
- تزریق کورتیزون در صورت صلاح دید پزشک
- استفاده از اولتراسوند یا امواج صوتی
- کاهش التهاب‌هایی با ریشه عصبی با استفاده از امواج شورت ویو دیاترمی
- تقویت عضلات با حرکات کششی
- ماساژ درمانی
- استفاده از میدان‌های مغناطیسی
- انجام تمرینات اصلاحی زیر نظر مربی
- طب سوزنی
- دارو درمانی
- جراحی آندوسکوپیک
- جراحی باز
